سرنوشت ترکیه در دستان اردوغان یا کلیچدار اوغلو

نویسنده: مایکل تومان

دیپلماسی ایرانی: رجب طیب اردوغان در دور اول برنده نشد و همچنان می تواند در دور دوم شکست بخورد. البته ترکیه به صورت حکومتی خودکامه اداره می شود، اما مردم هستند که همواره پارلمان و رئیس جمهوری را انتخاب می کنند. مبارزات انتخاباتی برای مخالفان به شدت ناعادلانه بود، اما انتخابات ریاست جمهوری روز یکشنبه بر اساس معیارهای منطقه ای آزادانه برگزار شد. ترکیه با یک مبارزات انتخاباتی شگفت انگیزی مواجه بوده و میزان مشارکت نشان می دهد که رقابت سیاسی چقدر پر جنب و جوش است. در این انتخابات، اردوغان شخصاً برای اولین بار از 50 درصد رد نشد و اکنون انتخابات به دور دوم می رود. نتیجه هنوز معلوم نیست.

پارادوکس این انتخابات اینجاست: اردوغان کشور را در بدترین بحران اقتصادی در 25 سال اخیر فرو برده و با یک سیاست نرخ بهره سرسختانه حتی باعث تورم بالای 100 درصد شده است. او مسئول فساد و تمرکز بیش از حد دولتی است. در فاجعه زلزله، دولت اردوغان نشان داد که قادر به واکنش سریع نیست. با این حال تقریبا نیمی از ترک ها دوباره او را انتخاب کردند. به ویژه در مناطق زلزله زده رای بالایی که او کسب کرد شگفت انگیز بود.

مخالفان به درستی به دستکاری های متعدد قبل و در شب انتخابات اشاره می کنند. سیاستمداران آنها حتی در تلویزیون ظاهر نشدند. اردوغان وعده افزایش 45 درصدی حقوق کارمندان دولت و پرداخت یارانه به طرفداران خود را داده است. صندوق های رای کمال قلیچداراوغلو، بارزترین نامزد رقیب که بعد از اردوغان او پیشتاز بوده، بارها شمارش شد. در اواخر روز به نظر می رسید اردوغان با 60 درصد از خط پایان عبور کرده است. 

این در حالی است که حضور گسترده پلیس در مناطق کردنشین مانع از رای دادن بسیاری از رای دهندگان شد. زلزله زدگان نیز نتوانستند با ماشین خود را به حوزه انتخابیه خود برسانند. همچنین مشکلاتی از قبیل رای دوباره افراد، دعوا در حوزه های رای گیری و گم شدن صندوق های رای وجود داشت.

با این حال، این وضعیت به تنهایی آرای زیاد به اردوغان را توضیح نمی دهد. در موقعیت نامطمئن منطقه – بین جنگ روسیه و اوکراین، جاه طلبی های هسته ای ایران و بحران سوریه – بسیاری از مردم ترجیح می دهند به اردوغان، شعبده باز ژئوپلیتیک با تجربه، بچسبند. ترس از آینده که اردوغان با سیاست نرخ بهره و ماجراجویی های سیاست خارجی خود به آن دامن زده، عرصه را به نفع وی رقم زده است.

اگر کمال قلیچداراوغلو در دور دوم پیروز انتحابات شود، ترکیه به جهان و منطقه نشان خواهد داد که سیستم های ترکیبی و نیمه خودکامه به طور خودکار به دیکتاتوری ختم نمی شوند. اگر مردم ناامید نشوند، رای خود را به صورت دسته جمعی به صندوق بیندازند و به اردوغان رای ندهند، راهی برای بازگشت از این ورطه وجود دارد. ترکیه اکنون این فرصت عالی را در دور دوم انتخابات 28 مه دارد.

منبع: دی سایت (آلمان) / تحریریه دیپلماسی ایرانی