منافع ترکيه و کشورهاى خليج فارس
گفتگو با رحمان قهرمانپور، پژوهشگر حوزه روابط بین الملل
سیاست خارجی ترکیه، بر این پایه استوار است که آیا میتواند در بلند مدت به روسیه تکیه بکند یا خیر. در حال حاضر چند روزی است که به دلیل اجازه ترکیه برای عبور کشتی ها امریکایی از بوسفور، روسیه ورود کالاهای ترک به کشورش را ممنوع کرده است.
علی باباجان، وزیر امور خارجه ترکیه امروز، 12 شهریور در یک سفر دو روزه به جده سفر کرده است تا همراه با وزرای خارجه کشورهای حاشیه خلیج فارس در شورای همکاری خلیج فارس شرکت کند.
در این نشست دو روزه عبدالرحمان العطیه، دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس به همراه 6 عضو این شورا ( عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، عمان، قطر و بحرین) حضور دارند.
شورای همکاری خلیج فارس در سال 1981 با هدف مقابله با ایران تشکیل شد اما رفته رفته اهداف خود را تغییر داد و به اتحادیه کوچکی در حوزه خلیج فارس تبدیل شد.
علی باباجان هدف خود از این سفر را برقرای روابط سیاسی، اقتصادی، دفاعی، امنیتی و فرهنگی بین ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس اعلام کرد و گفت که درصدد افزایش روابط خوب خود با این کشورها هستیم تا بتوانیم با آنها همکاری های بیشتری داشته باشیم.
پیش بینی میشود که طی این دیدار ترکیه و شورای همکاری کشورهای خلیج فارس تفاهمنامهای را جهت افزایش همکاری های اقتصادی، سیاسی و امنیتی امضا کنند.
رحمان قهرمانپور، پژوهشگر حوزه روابط بین الملل معتقد است که سیاست خارجی ترکیه، با توجه به حوادث اخیری که در گرجستان به وجود آمده است بر این پایه استوار است که آیا ترکیه میتواند در بلند مدت به روسیه تکیه بکند یا خیر. در حال حاضر چند روزی است که به دلیل اجازه ترکیه برای عبور کشتی ها امریکایی از بوسفور، روسیه ورود کالاهای ترک به کشورش را ممنوع کرده است.
آقای قهرمانپور در ادامه افزود: اکنون احتمال این وجود دارد که گازی که از روسیه به ترکیه میرسد نیز در ادامه این روند قطع شود. وجود این دیدگاه ها و احساس ناامنی برای تامین انرژی در ترکیه باعث شده است که از چند سال پیش ترکیه نزدیکی به کشورهای نفت خیر عربی را در دستور کار خود قرار دهد. این یکی از دلایلی است که ترکیه در شورای همکاری کشورهای حوزه خلیج فارس شرکت میکند. دلیل دیگر این حضور میزان سرمایهگذاریهایی است که کشورهای عربی و سرمایه داران عربی در کشورهای اروپایی انجام میدهند. در چند سال اخیر این کشورهای عربی، توجه خود را به سمت استانبول بیشتر کرده اند. 3 سال پیش نیز توافقنامههایی مبنی بر سرمایه گذاریهای اعراب در استانبول امضا شد. بنابراین ترکیه به دنبال این است که بخشی از 400 میلیارد دلار سرمایه گذاری را که اعراب در کشورهای اروپایی و امریکایی دارند را به سمت خود جذب کند.
وی همچنین معتقد است که نگاه ایران به کشورهای خلیج فارس با نگاه ترکیه به این کشورها متفاوت است. یکی از بحث هایی که در خصوص ایران وجود دارد، بحث اعتماد سازی است که از قبل وجود داشته و همچنان ادامه دارد. ایران و ترکیه در خصوص کشورهای حوزه خلیج فارس منافع متضاد و مشترک چندانی ندارند. هدف اصلی ترکیه حول محور انرژی می چرخد و حتی با ایران در زمینه پارس جنوبی نیز خواهان همکاری و سرمایه گذاری است.
رحمان قهرمانپور با اشاره به موضوع انتقال آب ترکیه به کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت که این بحث در دهه 1990 مطرح شد تا آب ترکیه از طریق عراق به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از جمله کویت منتقل شود که البته پیگیری نشد.
آقای قهرمانپور در خصوص مطرح شدن بحث جزایر سه گانه ایران در شورای همکاری کشورهای حوزه خلیج فارس گفت که این بحثی است که همواره مطرح بوده و ایران آن را بپذیرفته است. حتی در مقطعی سوریه نیز از تصمیم شورای همکاری خلیج فارس حمایت کرد که ایران به سوریه اعتراض کرد. به نظر میرسد که این سیاستی که کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس میخواهند این موضوع به روز بماند و همواره آن را مطرح میکنند. اخیرا نیز در خصوص ساخت و ساز ایران در این جزایر اعتراض هایی کردهاند که ممکن است در این جلسه در دستور کار قرا ر دهند.
نظر شما :