باید از شکل گیری جو غالب علیه ایران خودداری کرد

وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز دوشنبه به کشورهای عضو گروه ۵+۱ توصیه کرد در آنچه ایران سیاست تقابلی تعبیر می‌کند با ایران تجدیدنظر کنند. حسن قشقاوی سخنگوی وزارت خارجه، با اشاره به این که سیاست تشدید تحریم علیه ایران شکست‌خورده است گفت که "طرف مقابل بهتر است به جای سیاست تقابلی به سیاست تعاملی روی آورد."

گفت و گوی دیپلماسی ایرانی با علی خرم، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی ایران:

توصیه ایران به جایگزینی سیاست تعاملی به جای سیاست تقابلی در آستانه پایان مهلت دو ماهه گروه بیست به تهران برای ادامه مذاکرات هسته‌ای چه معنایی دارد؟
آنچه از اعلام وزارت امور خارجه برمی آید این است که ایران علاقمند به این است که طرف های 1+5 به دوران قبل از انتخابات ایران بازگردند، دورانی که اعضای این گروه برای بازگشت به مذاکرات با تهران بدن قید و شرط اظهار تمایل کردند.

در عین حال خواسته ایران این است که طرف‌های مذاکره موقعیت ایران را در ادامه غنی سازی اورانیوم به رسمیت بشناسند اما تضمین‌های لازم را در مورد ابزارهایی که می‌تواند اثبات کند ایران هیچ گونه انحرافی به سوی تسلیحاتی شدن ندارد از تهران دریافت کنند.

در دیدگاه ایران این مسائل دیده می‌شود اما آن چه در سوی دیگر ماجرا دیده می‌شود این است که طرف‌های غربی تا قبل از انتخابات با دیدگاه ایران تا حدودی موافق بودند اما پس از انتخابات تغییراتی در سیاست‌های خود به وجود آورند. در این فاصله تا حدی شرایط را نسبت به گذشته بسته تر کردند، پیشتر با دید بازتری به مسائل و خواسته‌های ایران نگاه می‌کردند. در سیاست‌هایی که طرفین اتخاذ کرده‌اند باید منتظر ماند و دید که در آینده چه خواهد شد.

آیا اجازه تهران برای توسعه نظارت آژانس بین المللی اتمی از تاسیسات هسته‌ای برای تاثیرگذاری بر نظر روسیه و چین در حمایت از ایران است؟
به لحاظ کلی چنین به نظر می‌رسد، اصولا زمانی که طرف‌های غربی بخواهند در مورد ایران تصمیم جدید یا تنبیه جدید تصویب کنند به گذشته همکاری ایران با آژانس و میزان پایبندی تهران به تعهداتی که پذیرفته است نگاه می‌کنند. این موارد می‌تواند فضای تصمیم گیری در شورای حکام آژانس یا شورای امنیت را تحت تاثیر قرار دهد.

لذا این که ایران به بازرسان آژانس اجازه توسعه نظارت از تاسیسات اراک یا نطنز را نمی‌دهد گرچه اقدامی شگرف نیست- چراکه در راکتور اراک به لحاظ فنی و هسته‌ای کاری انجام نگرفته و این راکتور مراحل ساخت خود را طی می کند- اما در عین حال برای این که طرف‌های مذاکره در مورد ایران خبر سازی نکنند و همکاری تهران با آژانس مورد تایید باشد، موثر است.

تا چه اندازه بستر همسویی اروپا، امریکا و روسیه و چین را برای اتخاذ روندهای شدیدتر در قبال برنامه هسته‌ای ایران را آماده می بینید؟
از یک سو روسیه و چین تا زمانی که تهران دلایلی در اختیار آنها قرار دهد که قادر باشند بر عدم نیاز تنبیهات بیشتر تاکید کنند، از تهران حمایت خواهند کرد اما اگر ایران به همه ابزارهایی که 1+5 برای حل و فصل موضوع هسته‌ای ایران به کار برده است به هر دلیل نتواند پاسخ مثبت دهد، در این صورت فضای غالب شورای امنیت این خواهد شد که زمان برای تشدید تحریم‌های سابق یا صدور قطع نامه‌ای جدید آماده می‌شود.

ایران نیز با توجه به این شرایط باید موقعیت خود را به گونه‌ای تنظیم کند که جو غالب علیه ایران در شورای امنیت ایجاد نشود.