نگاه عراقى ها به گزارشى از عراق
گزارش ( ديويد پترائوس) فرمانده ارتش آمريکا در عراق و (رايان کروکر) سفير ايالات متحده در آن کشور درباره اوضاع کنونى عراق به نمايندگان کنگره واکنش‌هاى مختلفى را در درون عراق به دنبال داشته است.
به طور کلى ارزيابى طيف‌ها وگروه‌هاى مختلف عراقى از اين گزارش مثبت بوده است. قبل از آن که اين دو نماينده آمريکا گزارش خود را به نمايندگان کنگره ارائه دهند، مقام‌هاى عالى‌رتبه عراقى نسبت به آن ابراز خوش‌بينى مى‌کردند.
کاهش قابل توجه فعاليت‌هاى تروريستى، کاهش کشتار غيرنظاميان عراقى و کاهش مرگ و مير نيروهاى پليس عراقى که در ماه گذشته براى نخستين بار در حدود 14 نفر بود، دلايلى بود که عراقى‌ها نسبت به گزارش سفيران سياسى و نظامى آمريکا در عراق خوش‌بين باشند.
عمار حکيم دو روز قبل از ارائه اين گزارش اعلام کرده بود که گزارش رايان کروکر و ديويد پترائوس به نفع مردم و دولت عراق خواهد بود و هيچ نگرانى نسبت به آن احساس نمى‌شود.
اما با تمام اين احوال واکنش طيف‌هاى مختلف عراقى چندان نزديک به يکديگر نبود. همگى از ارائه اين گزارش خشنود بودند اما برخى از آنها پس از ابراز خشنودى جمله بعدى خود را با واژه (اما) شروع مى‌کردند تا گلايه‌هايى خود از اين گزارش را مخفى نکرده باشند.
در اين ميان مى‌توان واکنش طيف‌هاى مختلف عراقى را به سه قسمت تقسيم کرد. طيف نخست احزاب و گروههاى طرفدار دولت نورى مالکى هستند که برخى رسانه‌ها از آنها به جبهه شيعيان تعبير مى‌کنند که البته در ائتلاف يکپارچه عراق گردهم آمده‌اند.
طيف دوم گروه مخالف دولت که در جبهه سنيان و جبهه توافق العراقيه به دور هم جمع شده‌اند و گروه سوم نيز کردهاى عراقى هستند که در نوع موضع‌گيرشان با ديگر گروههاى مخالف عراقى تفاوت‌هايى احساس مى‌شود.
شيعيان و طرفداران دولت مالکى
دفتر نورى مالکى نخست‌وزير عراق امروز با صدور بيانيه اى رسما از گزارش ديويد پترائوس و رايان کروکر استقبال کرد و آن را بسيار دقيق و شفاف دانست. در همين بيانيه تاکيد شده که ارتش عراق تا پايان سال جارى ميلادى قادر خواهد بود، مسئوليت‌هاى امنيتى بسيارى از استان‌ها و مناطق عراق را خود متقبل شده و مسئوليت اصلى در گسترش قدرت حکومت عراق و دموکراسى در سراسر کشور را بر عهده بگيرد.
واضح است که گزارش دو سفير آمريکا در عراق تا چه اندازه براى نورى مالکى حياتى و مهم بوده است. زيرا تاکيد بر افزايش امنيت و کاهش کشتار در عراق و پيروزى استراتژى رئيس‌جمهورى آمريکا که مورد تاييد نخست‌وزير عراق نيز هست، در نهايت باعث تقويت جايگاه نخست‌وزير عراق خواهد شد و ديگر جاى بهانه‌اى براى مخالفان وى باقى نمى‌گذارد.
علاوه بر آن مالکى اکنون فرصت تازه اى يافته تا با استفاده از نگرش تازه‌اى که نسبت به دولت وى در پى ارائه گزارش سفيران آمريکا در عراق به وجود آمده، با فراغ بال بيشتر به فکر قدرت بخشيدن به جايگاه خود و متحدانش باشد و در کنار آن بتواند تدابيرى بهترى براى تامين امنيت عمومى و بازگشت آرامش به عراق بيانديشد.
همانطور که مالکى در ارائه گزارش خود به مجلس عراق تاکيد کرد، تلاش‌هاى وى براى جلوگيرى از افتادن به دام جنگ داخلى در عراق مثمرثمر بوده و اکنون عراق بيم آن ندارد که کشور درگير يک جنگ تمام عيار طائفه‌اى شود.
موضوعى که مى تواند مالکى ازآن به عنوان يک امتياز به نفع خود استفاده کند. مالکى همچنين گفت:" گام‌هاى موثرى براى ايجاد آشتى ملى برداشته شد و اميدواريم با مشارکت تازه‌اى که طائفه‌هاى عراقى به ويژه طائفه‌هاى سنى در مبارزه با القاعده و تروريسم برداشته‌‌اند، سرعت آن نيز افزايش يابد."
اشاره مالکى به حضور 27500 نيروى وابسته به طائفه‌هاى سنى استان الانبار است که در مبارزه با شبه‌نظاميان القاعده نقش موثرى ايفا کرده‌اند.
در همين حال احزاب متحد مالکى نيز از گزارش پترائوس و کروکر استقبال کرده و آن را حقيقى و مثبت ارزيابى کردند. (عباس البياتى) عضو مجلس اعلا و يکى از اعضاى ائتلاف يکپارچه عراق در پارلمان اين کشوردراين باره گفت:(گزارش پترائوس و کروکر به نمايندگان کنگره آمريکا بسيار مثبت و سازنده بود و پيروزى ملت عراق براى رسيدن به آينده‌اى بهتر را به وضوح نشان داد.)
وى در ادامه افزود:«اين گزارش به وضوح بر پيشرفت سياسى و امنيتى در عراق تاکيد داشت گرچه رسيدن به پيشرفت‌هاى سياسى را منوط به فعاليت‌هاى بيشتر دولت براى رسيدن به اين مهم دانست.»
«موفق الربيعى» دبير شوراى امنيت ملى و يکى ديگرازاعضاى ائتلاف يکپارچه عراق نيز با استقبال از گزارش ديويد پترائوس آن را مهر تاييدى براى پيشرفت ملت و دولت عراق براى رسيدن به دموکراسى و آينده‌اى روشن دانست.
بدين ترتيب يکى از نگرانى‌هاى احزاب طرفدار دولت مالکى که عمدتا شيعه مذهب هستند تا حدودى رفع شد. پيش ازاين بسيارى پيش‌بينى مى‌کردند، حمايت آمريکايى‌ها ازاحزاب شيعه به دليل وجود فشارهاى فراوان به ويژه اعراب به کاخ سفيد کاسته شود و نقش آنها درآينده عراق تغيير يابد.
اما گزارش ديويد پترائوس و کروکر گرچه برکند بودن روند آشتى ملى در عراق تاکيد داشت اما در کل به نفع احزاب شيعه به ويژه گروه يکپارچه عراق که ازدولت مالکى حمايت مى‌کند، تمام شد. آنها از هم‌اکنون مى‌توانند به فکر آينده‌اى روشنتر براى خود در عرصه سياسى عراق باشند.
به هر صورت تاييد پيشرفت امنيت در عراق به معناى زدن مهر تاييد برسياست‌هاى درحال اجراى دولت نورى مالکى است و اين باعث مى‌شود تا جايگاه آنها در ميان مردم عراق و طبيعتا در عرصه سياسى اين کشور افزايش يابد.
به تمام اين موارد حمايت کشورهاى خارجى از دولت مالکى را نيز بايد افزود. يک روز پس از ارائه اين گزارش، امروز دولت برزيل اعلام کرد، سفارت خود در بغداد را افتتاح مى‌کند و به زودى فعاليت‌هاى اقتصادى خود را با دولت عراق از سر مى‌گيرد. دولت روسيه نيز با در اختيار قرار دادن 14 فروند هلى‌کوپتر پيشرفته به ارتش عراق براى محافظت از جان سربازان عراقى موافقت کرد.
سنى‌ها و مخالفان دولت
مخالفان دولت عراق که عمدتا درجبهه توافق العراقيه که مهمترين جبهه سنيان است، متمرکز شده گزارش ديويد پترائوس و رايان کروکر سفيران نظامى و سياسى آمريکا در عراق را مثبت ارزيابى کردند اما در آخر نتوانستند، گلايه‌هاى خود را از تنظيم کنندگان اين گزارش مخفى کنند.
«حسين الفلوجى» نماينده جبهه توافق در پارلمان عراق ضمن مثبت خواندن اجمالى گزارش سفيران آمريکا در عراق گفت: «اين گزارش به وضوح تاکيد کرد که مشکل عراق سياسى است نه امنيتى و ما بايد به فکر راه حل سياسى باشيم.»
اما وى با اين حال انتقادهايى به اين گزارش نيز داشت و گفت: «در اين گزارش تنها به موفقيت‌هاى ارتش آمريکا و دولت عراق اشاره شده و در آن هيچ اشاره‌اى به موفقيت‌هاى ملت عراق نشده است.»
اما «مصطفى الهيتى» يکى ديگر از نمايندگان جبهه توافق در پارلمان عراق انتقادهاى شديدترى را متوجه گزارش ديويد پترائوس و رايان کروکر کرد و گفت: «پترائوس در اين گزارش تلاش کرد تا عراق را سرزمين گل و سنبل توصيف کند، در حالى که بغداد هر روز ساعت شش بعد از ظهر به دليل مسائل امنيتى قادر به ادامه حيات نيست.»
وى در ادامه افزود: «عراق به آن زيبايى که پترائوس و کروکر براى نمايندگان کنگره گفتند، نيست. به اعتقاد من گزارش آنها تنها براى مشروعيت بخشيدن به دولت نورى مالکى و جورج بوش تهيه شده بود.»
دلايل انتقاد گروههاى مخالف نورى مالکى از گزارش سفيران آمريکا در عراق بسيار روشن است. نخست اين که با ارائه اين گزارش تمام تلاش‌هاى آنها براى سرنگونى دولت مالکى نقش بر آب شد زيرا فرصت‌هايى که گمان مى‌رفت توسط آن بتوانند، عليه دولت مالکى وارد عمل شوند، عملا از دست رفت.
مالکى اکنون بر خلاف ميل آنها از قدرت بيشترى برخوردار شده است، زيرا گزارش سفيران نظامى و سياسى آمريکا در عراق به موفقيت‌هاى وى در طول دوران نخست‌وزيريش مهر تاييد زده است.
علاوه بر آن، اين گزارش باعث شد تا تلاش‌هاى آنها در درون لابى‌هاى ايالات متحده به ويژه در ميان جبهه دموکرات‌ها که آنها را عليه مالکى تحريک مى‌کردند نيز نقش بر آب شود. گرچه در جلسه ارائه گزارش سفيران آمريکا در عراق، دموکرات‌ها انتقادهاى تند و تيزى را متوجه پترائوس و کروکر مى‌کردند، اما تا کنون موضع روشن و متضادى عليه اين گزارش اتخاذ نکرده‌اند.
در همين حال اين گزارش باعث شد تا از نورى مالکى فردى بسازد که در مقابل کارشکنى‌هاى گروههاى سياسى مختلف از ايستادگى ستودنى برخوردار است و مى‌توان به وى به عنوان يک فرد قابل اعتماد و در عين حال دموکرات اطمينان کرد.
همه به وضوح مى دانند، نمايندگان جبهه توافق با هدف سقوط دولت مالکى از کابينه وى خارج شدند. شايد به همين دليل است که اکنون وزيران مستعفى کابينه مالکى از جبهه توافق اکنون دچار تزلزل شده‌اند و حتى يکى از آنها امروز رسما بازگشت خود را به کابينه مالکى اعلام کرد.
اين دلايل به وضوح نشان مى‌دهد که چرا نمايندگان جبهه توافق از گزارش مثبت سفيران آمريکا در عراق چندان خرسند نيستند و انتقادهايى را متوجه آن مى‌کنند.
موضع دو گانه کردها
در اين ميان موضع کردها نسبت به گزارش پترائوس و کروکر بسيار دوگانه بود. «فريد اسسرد» يکى از اعضاى گروه رهبرى اتحاد ميهنى کردستان عراق (حزب جلال طالبانى رئيس‌جمهورى) درباره گزارش سفيران آمريکا در عراق گفت: «ارائه اين گزارش خيال کردها را راحت کرد. ما قبل از ارائه گزارش از مفاد آن بسيار نگران بوديم. زيرا آقاى کروکر پيش از اين اظهارات غير قابل قبولى را در قبال مسئله الحاق کرکوک به کردستان ابراز مى کردند که مى ترسيديم اين موضع را در گزارش خود به کنگره نيز بيان کنند. خوشبختانه چنين اتفاقى نيافتاده و نگرانى ما نيز تا حدودى رفع شده است.»
يکى از مسئولان روابط خارجى کردستان عراق نيزگزارش سفيران نظامى و سياسى آمريکا در عراق را مثبت ارزيابى کرد اما گفت: «اين گزارش نسبت به برخى وقايع غفلت داشته است.»
وى در تشريح اين نکات گفت: «آقايان کروکر و پترائوس به وضوح درباره وضعيت تروريسم در عراق پرداختند اما هرگز نگفتند که تروريسم از کدام ناحيه يا کدام کشورها مورد حمايت قرار مى‌گيرد.» وى در ادامه افزود: «کروکر در گزارش خود تنها به دخالت يک يا دو کشور همسايه در امور داخلى عراق اشاره کرد، درحالى که همه به خوبى مى‌دانيم که ديگر کشورهاى همسايه عراق نيزازتروريسم حمايت مى‌کنند و مرتب براى القاعده و عناصر به جا مانده ازحزب بعث، اسلحه مى‌فرستند.»
وى همچنين نسبت به سکوت کروکر و پترائوس به تهديدهاى ترکيه به کردها گلايه کرد و گفت: «ترکيه دائما مناطق شمالى ما را بمباران مى‌کند اما نمايندگان آمريکا اشاره‌اى به تجاوزهاى آن کشور نکردند.»
کردها همواره نسبت به دوموضوع بسيارنگران بوده‌اند. نخست مسئله کرکوک و عدم اجراى اصل 140 قانون اساسى عراق براى اجراى رفراندوم براى الحاق اين شهر به کردستان و دوم مسئله حضور نظامى ترکيه در مرزهاى شمالى عراق که همواره از آن به عنوان تهديد اقليمى عليه کردها ياد کرده‌اند.
حزب ميهنى کردستان عراق ازاين که رفراندوم مربوط به الحاق کرکوک به کردستان برگزار نشده ازدولت مالکى بسيار گله‌مند است. بارزانى بارها اعتراض خود را به عدم انجام رفراندوم الحاق کرکوک به کردستان ابراز داشته است.
مسئله حضور ارتش ترکيه در مرزهاى شمالى عراق که بنا به گزارش وزارت امور خارجه اين کشور به بيش از يک صد هزارنفرمى‌رسد، موضوع ديگرى است که همچنان لاينحل باقى مانده و خاطرکردها را مى آزارد.
کردها ازاين که به اين دو موضوع درگزارش سفيران آمريکا درعراق اشاره نشده ناراحتند. به همين دليل حرف ازاغفال مقام‌هاى آمريکايى ازبرخى نکات موجود درعراق مى کنند.
با تمام اين احوال احزاب سياسى عراق گزارش پترائوس و کروکر درباره کشورشان را مثبت مى‌دانند. به قول صالح المطلک يکى ازرهبران جبهه توافق، گزارش سفيران آمريکا در عراق با تمام کاستى‌هايش مثبت است. آنها به خوبى مى‌دانند، هر گونه موضع‌گيرى مثبت عليه آن نه تنها سودى براى آنها ندارد بلکه ممکن است در نهايت به ضرر آنها تمام شود.
نظر شما :