بحران تشکيل دولت عراق پايان مى‌يابد

۱۶ آبان ۱۳۸۹ | ۱۳:۱۴ کد : ۹۲۵۵ اقتصاد و انرژی
نویسنده خبر: على موسوى خلخالى
هفته گذشته نماينده باراک اوباما، رئيس جمهورى امريکا به عراق آمد و با جلال طالبانى، رئيس جمهورى عراق ديدار کرد و رسما از او خواست که از پست رياست جمهورى کنار بکشد.
بحران تشکيل دولت عراق پايان مى‌يابد

ديپلماسى ايرانى: جلسه پارلمان عراق که بنا بود روز دوشنبه 8 نوامبر برگزار شود، بار ديگر به تاخير افتاد تا گره تشکيل دولت در عراق همچنان در هاله‌اى از ابهام باقى بماند.

اين در حالى است که نخست‌وزيرى مالکى تقريبا از همين حالا مسجل شده و با وجود حمايت ضمنى کردها از او ديگر مشکلى براى رسيدن به پست نخست‌وزيرى وجود ندارد.

منابع خبرى گزارش مى‌دهند که مذاکرات العراقيه با پيمان کردستانى رسما به بن‌بست رسيده و حتى کردها به اندازه‌اى از العراقيه رنجيده شده‌اند که پست رياست جمهورى را خط قرمز غير قابل گذشت خود اعلام کرده‌اند. در مقابل العراقيه نيز اعلام کرده به هيچ عنوان راضى نخواهد شد که کرکوک به کردستان ملحق شود.

جلال طالبانى و مسعود بارزانى هنگامى که در مذاکرات در نهايت پذيرفتند که پست رياست جمهورى را به العراقيه بدهند، ناگهان متوجه شدند که مقصود اين نيست که اياد علاوى رئيس جمهور شود بلکه هدف اين است که يکى از اعضاى سنى فهرست العراقيه به اين پست برسند. مسعود بارزانى وقتى که متوجه معامله طايفه‌اى فهرست العراقيه شده از اين حرکت به شدت رنجيده و مذاکرات را به تعليق در آورده و اعلام کرده است که ائتلاف متبوعش در هيچ حالتى از پست رياست جمهورى چشم‌‌پوشى نخواهد کرد.

در اين ميان امريکا نيز پس از آن که متوجه شد العراقيه حاضر است به پست رياست جمهورى بسنده کند، فشارهاى تازه‌اى را به جلال طالبانى آغاز کرده است. هفته گذشته نماينده باراک اوباما، رئيس جمهورى امريکا به عراق آمد و با جلال طالبانى، رئيس جمهورى عراق ديدار کرد و رسما از او خواست که از پست رياست جمهورى کنار بکشد. به گزارش پايگاه خبرى عراق آزاد، طالبانى به نماينده اوباما گفته است که حرفى ندارد از پست رياست جمهورى کنار بکشد و براى اين پست‌ هم پافشارى نمى‌کند ولى دو شرط دارد يکى اين که جانشين او فقط اياد علاوى باشد و ديگر اين که امريکايى‌ها مسعود بارزانى را راضى به اين کار کنند.

روز جمعه نيز باراک اوباما، رئيس جمهورى امريکا با جلال طالبانى تماس تلفنى گرفت و از او خواست که کردها بر پست رياست جمهورى پافشارى نکنند. باراک اوباما به جلال طالبانى هشدار داده است که اگر کردها بخواهند بر پست رياست جمهورى پافشارى کنند، از عراق براى خروج از منشور 7 شوراى امنيت سازمان ملل حمايت نخواهد کرد.

با اين حال رايزنى‌ها با مسعود بارزانى براى اين که راضى شود، پيمان متبوعش از پست رياست جمهورى منصرف شود، همچنان ادامه دارد. گرچه محمود عثمان، يکى از رهبران پيمان کردستانى گفته است که از نگاه کردها، جلال طالبانى رئيس جمهورى آينده عراق خواهد بود و نخست‌وزيرى نيز به احتمال قوى به نورى مالکى خواهد رسيد و العراقيه نيز بايد به فکر رياست پارلمان باشد.

اين همه در حالى است که اعلام خبر اياد علاوى مبنى بر اين که در صورت بى‌اعتنايى به خواسته‌هاى العراقيه اين فهرست بر گزينه باقى ماندن در اپوزسيون در پارلمان فکر خواهد کرد، جنجال رسانه‌اى گسترده‌اى ايجاد کرده است. حيدر الملا، سخنگوى رسمى فهرست العراقيه، خبر داد که بسيارى از اعضاى اين تشکل مهم سياسى، درخواست‌هاى استعفاى خود را نوشته و آن را به سران اين تشکل داده‌اند تا سران العراقيه آن‌چنان‌ که مناسب مى‌دانند از آن در روند سياسى کشور استفاده کنند. به گفته‌ او اياد علاوى، رئيس فهرست العراقيه، از اين تصميم خبر دارد و تا چند روز آينده ديگر اعضاى العراقيه نيز همين کار را خواهند کرد. الملا همچنين گفت که هنوز مذاکرات در چارچوب طرح پيشنهادى مسعود بارزانى ادامه دارد و همه به آن توجه نشان داده‌اند.

در همين رابطه منابع آگاه اعلام کرده‌اند که به زودى جلسه‌اى ميان اعضاى العراقيه با هيئتى از ايالات متحده براى بررسى طرحى که جزئيات آن فاش نشده برگزار خواهد شد.

اين در حالى است که همچنان گروه‌هاى سياسى اميدوارند پيشنهاد مسعود بارزانى بتواند راه برون رفتى از بحران کنونى عراق پيش رو بگذارد. قرار است جلسه مسعود بارزانى با رهبران سياسى عراق روز يک‌شنبه در اربيل برگزار شود.

از سوى ديگر برخى منابع خبرى اعلام کرده‌اند که 30 نفر از چهره‌هاى سنى فهرست العراقيه ابراز تمايل کرده‌اند که به جمع حاميان مالکى بپيوندند. اگر چه هنوز رسما موضعى در اين زمينه اتخاذ نکرده‌اند. به گفته روزنامه الاخبار چاپ بيروت، اين افراد در ضيافت نهار حسن دانايى فر، سفير ايران در بغداد حمايت خود را از مالکى به اطلاع او رسانده‌اند.

در همين حال فشار عربستان به فهرست العراقيه براى حفظ يکپارچگى و اجتناب از تقسيم و جدايى از اين فهرست افزايش يافته است. عربستان سعودى از اعضاى العراقيه خواسته تا نشست رياض صبر کنند و به هيچ وجه فکر جدايى از العراقيه نيفتند.

روزنامه الاخبار همچنين به نقل از منابع آگاه خود گزارش داده است که اگر خروج العراقيه از همکارى با هم‌پيمانى ملى نهايى شود، ديگر نمايندگان در پارلمان جلال طالبانى را به عنوان رئيس جمهور و مالکى را به عنوان نخست‌وزير انتخاب خواهند کرد و براى رياست پارلمان نيز رئيس موقت انتخاب مى‌کنند.

اين روزنامه همچنين مى‌نويسد که امريکا با ايران به طور غير مستقيم به توافق رسيده که در قبال حمايت از دولتى که متمايل به تهران باشد، ايران تعهد دهد که نيروهايش به سهولت از عراق خارج شوند و بعد از آن نيز مشکلى براى عراق در نبود نيروهاى امريکايى به وجود نيايد.

العراقيه نسبت به برگزارى جلسه پارلمان بدون حصول توافق با آن بسيار حساس است. برخى منابع خبرى مى‌گويند که العراقيه بر سر رياست مجلس در حال رايزنى درون ائتلافى است. افرادى چون محمد التميم و رافع العيساوى براى اين سمت نامزد هستند ولى هر کدام از آن دو مشکل‌هاى جداگانه‌اى دارند. تميم به شدت بر سر الحاق کرکوک به کردستان مخالف است و عيساوى نيز وتوى مالکى و هم‌پيمانى ملى را پيش رو دارد به گونه‌اى که هر گونه ديدارى را با مالکى به شدت رد مى‌کند.

از سوى ديگر گفته مى‌شود مواضع مجلس اعلا براى نخست‌وزيرى مالکى تعديل شده است. گفته مى‌شود مجلس به مالکى ابلاغ کرده که اگر وى تعهد دهد که سهم مجلس را از دولت آينده به رسمت مى‌شناسد حاضر است مالکى را تاييد کند.

در همين رابطه گفته مى‌شود، فشارهاى ايران به مجلس اعلا باز هم افزايش يافته و حتى محدوديت‌هاى مالى بر اين تشکل اعمال کرده‌اند.

على موسوى خلخالى

نویسنده خبر

مترجم، روزنامه نگار و معاون سردبیر دیپلماسی ایرانی.

اطلاعات بیشتر


نظر شما :