رايزنى‌هاى امريکا به نفع العراقيه شکست خورد
ديپلماسى ايرانى: گروه‌هاى سياسى عراقى پس از 8 ماه کش‌مکش سرانجام توانستند به مجلس بروند و روساى سه گانه خود را انتخاب کنند. البته اين اتفاق چندان به آسانى رخ نداد. جلسات فشرده رهبران سياسى عراقى از يک سو و فشارهاى بين‌المللى از سوى ديگر و در اين ميان ابتکار مسعود بارزانى بر ميزبانى نشست موجب شد تا سران عراقى سرانجام گردهم آيند و حکومت جديد را تشکيل دهند. اين موضوع سبب شد تا با حسن دانايى‌فر، سفير جمهورى اسلامى ايران در عراق گفت‌وگويى داشته باشيم که در ادامه مى آيد:
- روز پنج‌شنبه بالاخره نمايندگان عراقى پس از چند بار تاخير پذيرفتند که تشکيل جلسه دهند و حکومت آينده عراق را تشکيل دهند. ارزيابى شما از آخرين تحولات عراق چيست؟
بعد از نشست روز دوشنبه که در اربيل انجام شد و سران احزاب در آن جا جمع شدند، مذاکرات ادامه پيدا کرد. روز سه‌شنبه مشکلاتى به وجود آمد ولى بلافاصله پيگيرى کردند و بحث‌هايشان را جدى‌تر مورد بررسى قرار دادند. نهايتا چهارشنبه، يکى از شب‌هاى بسيار تعيين کننده‌اى بود که سران احزاب عراقى تا پاسى از شب نشستند و جمع‌بندى‌هايشان را انجام دادند و پنج‌شنبه هم که ساعت 6 بعد از ظهر جلسه آغاز شد. با حضور همه احزاب راى‌گيرى انجام شد که در آن اسامه النجيفى از 295 راى حاضر 227 راى را به دست آورد. بعد از آن دو نائب انتخاب شدند که دکتر قصى عبدالوهاب که از صدرى‌ها بود با 235 راى و همچنين عارف طيفور با 227 راى به عنوان نائبان اول و دوم انتخاب شدند. پس از آن نوبت به انتخاب رئيس‌جمهور رسيد که در حين راى‌گيرى اعضاى فهرست العراقيه جلسه را ترک کردند که البته همه اعضاى العراقيه نبودند و حدود 25 نفر آنها در جلسه باقى ماندند؛ آنها کسانى بودند که از قبل گفته بودند اگر العراقيه به مجلس نرود ما خودمان به مجلس مى‌رويم. هنوز راى‌گيرى براى رياست جمهورى تمام نشده بود که اسامه النجيفى وارد جلسه شد و بعد از اين که راى‌گيرى تمام شد دو نفر را به عنوان کانديد اعلام کرد.
سيد حسين موسوى و آقاى جلال طالبانى دو نامزد رياست جمهورى بودند که در دور اول شرکت کردند که در آن راى‌گيرى طالبانى 195 راى آورد و سيد حسين موسوى 12 راى، و حدود 7 راى هم باطل اعلام شد. بدين ترتيب جلال طالبانى در دور اول، دو سوم راى‌اى را که بايد به دست مى‌آورد نتوانست به دست بياورد و دور دوم انتخابات برگزار شد. در دوم ايشان با 195 راى به عنوان رئيس جمهور انتخاب شد و بعد از آن هم بلافاصله طى نطقى نورى مالکى را مامور تشکيل کابينه کرد. مالکى هم يک ماه فرصت دارد که کابينه‌اش را معرفى کند. در حال حاضر هم نمايندگان مجلس در حال مذاکره هستند و على‌رغم اين که مجلس در روز شنبه تعطيل است اما الان هم مباحثشان را دنبال مى‌کنند.
- العراقيه با خروج خود از مجلس در روز پنج‌شنبه چه هدفى را دنبال مى‌کرد؟
دقيقا دلايل اين حرکت روشن نشد اما گويا در آن شرايط مى‌خواستند فشار وترد کنند. امروز ما ديدارهايى با اسامه النجيفى و ديگر اعضاى العراقيه داريم و در آن بيشتر جوياى دلايل اين کار مى‌شويم. اما آن چيزى که ظاهرا وجود داشت اين بود که آنها در آن شرايط مى‌خواستند مجلس يک موضوعى را بين دو انتخاب راى‌گيرى کند. تقاضا داشتند که تجديد نظر در قانون بعثىزدايى مورد راى‌گيرى قرار گيرد و ظاهرا تلاش داشتند که آن را ملغى کنند. چون تعدادى از اعضايى که در آن فهرست هستند و نه آنهايى که در مجلس وارد شدند، مشمول اين قاعده بعثىزدايى مى‌شوند و ممنوع از کار در فعاليت‌هاى اجرايى و مسئوليتى به استناد اين قانون مى‌شوند. ظاهرا آنها مى‌خواستند در اين شرايط فشارى بياورند که نمايندگان ديگر جريان‌ها، مقاومت کردند و تقريبا مى‌توان گفت بدون العراقيه راى‌گيرى انجام شد و کارها نيز همگى قانونى پيش رفت و جريان‌هاى ديگر غير از العراقيه که دنبال اين هدف بودند راضى به نظر مى‌رسند.
- با توجه به اينکه اوباما صبح روز پنج‌شنبه با اياد علاوى تماس مى‌گيرد و پيشنهاد به راى گذاشتن کميسيون‌هاى سياست‌هاى راهبرى قبل از هر کارى در پارلمان را مطرح مى‌کند و حرکتى که العراقيه بعد از ظهر در صحن علنى مجلس انجام مى‌دهد، نقش امريکا را چگونه ارزيابى مى‌کنيد؟
امريکايى‌ها در اين مدت خيلى به عراق آمدند. يعنى در طول يک ماه گذشته آنها پيوسته هم طريق سفير و هم از طريق آقاى تونى بلينکن که مشاور آقاى بايدن است و هم از طريق تماس‌هاى تلفنى آقاى بايدن که روزانه با مسئولان عراقى به خصوص با آقاى بارزانى و طالبانى در مورد کناره‌گيرى آقاى طالبانى و اين که رياست جمهورى به آقاى علاوى واگذار شود، داشت و آمدن آقاى جان مک‌کين به همراه هيئتى به بغداد و اصرار به اين موضوع که طالبانى کنار برود و علاوى به عنوان رئيس جمهور انتخاب شود، همه نشان از فشار امريکايى‌ها به عراقى‌ها داشت. در طول اين يک ماه گذشته اين ارتباطات پيوسته و به خصوص روزهاى دوشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه و حتى تا قبل از ظهر پنج‌شنبه وجود داشت؛ با اين هدف که شايد رئيس جمهورى به آقاى علاوى واگذار شود. اما در اين چند وقت کردها روى در اختيار داشتن پست رياست جمهورى به عنوان يک پست مشروع و استحقاقى خودشان تاکيد داشتند. گويا کميسيون سياست‌هاى راهبردى خيلى موضوع دلچسبى براى آقايان العراقيه نيست چون بر اساس آن چيزى که صحبت شده، لوايح تنها در صورتى قابل اجراست که 80 درصد حاضران در اين کميسيون به اين لوايح راى دهند. البته هنوز جزئيات اين کميسيون مشخص نشده اما پيش‌بينى مى‌شود وزير خارجه و وزير دفاع و وزير کشور و همچنين وزير اقتصاد و دارايى و نخست‌وزير و رئيس مجلس در آن عضويت داشته باشند.
- برخى از تحليلگران بر اين باورند که امريکا در جلسه روز پنج شنبه بازنده شد. آيا شما هم اين نظر را قبول داريد؟
من نمى‌توانم درباره برنده و بازنده صحبت کنم ولى ما اينجا که هستيم به عنوان يک مطلع تا آنجا که مى‌دانيم امريکا بسيار اصرار داشت که آقاى طالبانى رئيس جمهور نشود و اصرار و تاکيدش به ويژه در اين يک ماه گذشته بر اين بود که آقاى علاوى، رئيس جمهور شود. البته اين اتفاق نيفتاد. بسيار هم اصرار کردند و حرف‌هاى زيادى هم زده شد اما اين خواسته امريکا محقق نشد. تحليل اين اتفاق بر عهده کسانى است که اين موضوعات را پيگيرى مى‌کنند که تشخيص دهند در چنين شرايطى آيا امريکا برنده است يا بازنده.
- ظاهرا توافق شده است که آقاى صالح المطلک وزير امور خارجه عراق شود. با توجه به سابقه بعثى بودن ايشان و سوابق ضد ايرانى‌اش آيا گمان مى‌کنيد که انتخاب ايشان بتواند در روابط ايران و عراق تاثير بگذارد؟
همه چيز امکان دارد. در عالم سياست هر اتفاقى ممکن است رخ دهد. ممکن است يک روزى شاهد باشيم که اين فرد آن کسى نبود که تصور مى‌شد. يک چيزى مى‌گويد و در عمل جور ديگرى عمل مى‌کند. اين يک اصل کلى است. اين کاملا موضوع روشنى است و مى‌شود انتظار آن را هم داشت اما انتخاب مطلک به تعامل احزاب سياسى با -حرکت پريشب اعضاى العراقيه که مجلس را ترک کردند در حالى که با شرکا و احزاب سياسى ديگر توافقاتى داشتند- نيز بستگى دارد. يعنى اين رفتار تاثير منفى گذاشت، چرا که توافق بر اين بود که آنها باشند و در اين ميان يک سرى بده بستان‌هايى انجام بگيرد. فضاى سئوال شما مربوط به روز چهارشنبه است که يک توافق ضمنى و يک توافقى صورت گرفته بود اما اينکه آيا اين توافق هنوز پابرجاست، هنوز محل ترديد است. ضمن اين که اگر هم ايشان انتخاب شود به هر صورت مجلس عراق هم او را انتخاب کند همه احترام مى‌گذارند و بايد با ايشان کار کرد.
نظر شما :