شوراى عالى موازنه قدرت يا سياست‌هاى راهبردى عراق؟
ديپلماسى ايرانى: سرانجام بعد از 8 ماه جدال و سهم خواهى، ائتلاف‌ها، احزاب و گروه‌هاى عراقى به دعوت مسعود بارزانى، هفته گذشته در اربيل و بغداد دورهم جمع شدند تا با تاييد توافقات مقدماتى، به صورت رسمى آغاز فعاليت دولت جديد را اعلام کنند.
گفتگو براى دولت سازى
بر اساس توافقات به عمل آمده گروه‌هاى عراقى رياست جمهورى به ائتلاف کردها، نخست وزيرى به ائتلاف فراگير اتحاد ملى شيعيان، رياست شوراى راهبردى و رياست مجلس به ائتلاف العراقيه رسيد.
با اين مقدمات سرانجام بعد از بيش از 120 روز جلسه دوم پارلمان عراق تشکيل شد و نمايندگان جلال طالبانى را به عنوان رييس جمهور، دکتر نورى المالکى را به عنوان نخست وزير، اياد علاوى را به سمت رييس شوراى راهبرى و اسامه عبدالعزيز النجیفی را به رياست مجلس ملى انتخاب کردند.
البته جلسه دوم پارلمان عراق، حاشيه مهمى داشت و آن ترک جلسه توسط اعضاى فهرست العراقيه بود که ناظران نتيجه آن را شکاف و انزواى بيشتر العراقيه مى‌دانند.
فهرست العراقيه که با حمايت‌هاى سياسى آمريکا و پشتيبانى مالى عربستان سعودى 91 کرسى مجلس را از آن خود کرد، با وجود فشارهاى سياسى-امنيتى متحدانش بر احزاب و گروه‌هاى عراقى نه تنها نتوانست به اهداف حاميان خود يعنى «ورود بعثى‌ها به انتخابات، در اختيار گرفتن پست نخست وزيرى و ماموريت تشکيل دولت و بعد از اين دو، پست رياست جمهورى» برسد، با اجراى مشاوره‌هاى ايالات متحده به ائتلافى منزوى و در آستانه فروپاشى تبديل شده است که ترک نکردن 25 نفر از اعضاى آن در هنگام خروج از جلسه دوم مجلس عراق يکى از نشانه‌هاى آن است.
آمريکا و العراقيه برنده يا بازنده در عراق
حسن دانايى‌فر سفير جمهورى ايران در بغداد در گفتگو با سايت ديپلماسى ايرانى در پاسخ به ارزيابى‌اش از نقش آمريکا در وضعيت سياسى عراق گفت: «آمريکايى‌ها در اين مدت خيلى به عراق آمدند. يعنى در طول يک ماه گذشته آنها پيوسته هم از طريق سفير و هم از طريق آقاى تونى بلينکن که مشاور آقاى بايدن است و هم از طريق تماس‌هاى تلفنى آقاى بايدن که روزانه با مسئولان عراقى به خصوص با آقاى بارزانى و طالبانى در مورد کناره‌گيرى آقاى طالبانى و اين که رياست جمهورى به آقاى علاوى واگذار شود، داشت و آمدن آقاى جان مک‌کين به همراه هيئتى به بغداد و اصرار به اين موضوع که طالبانى کنار برود و علاوى به عنوان رئيس جمهور انتخاب شود، همه نشان از فشار امريکايى‌ها به عراقى‌ها داشت. در طول اين يک ماه گذشته اين ارتباطات پيوسته و به خصوص روزهاى دوشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه و حتى تا قبل از ظهر پنج‌شنبه وجود داشت؛ با اين هدف که شايد رئيس جمهورى به آقاى علاوى واگذار شود. اما در اين چند وقت کردها روى در اختيار داشتن پست رياست جمهورى به عنوان يک پست مشروع و استحقاقى خودشان تاکيد داشتند.»
يک فعال رسانه‌اى عراقى در گفتگويى با نويسنده اين يادداشت تاکيد کرد: وقتى ايالات متحده در عرصه سياسى عراق شکست‌هاى پى در پى‌اى را متحمل شد، هدفش را جلوگيرى از فروپاشى ائتلاف العراقيه که با هزينه‌اى هنگفت تشکيل شده است، قرار داد.
اين فعال رسانه‌اى افزود: بر اين اساس طرح تشکيل شوراى راهبردى عراق، مطرح شد تا العراقيه حفظ شود.
روزنامه القدس العربى چاپ لندن نيز در يادداشتى وضعيت العراقيه را چنين توصيف مى‌کند: فهرست العراقیه که دکتر ایاد علاوی ریاست آن را بر عهده داشت بزرگترین بازنده این توافقات است...ریاست پارلمان هم قبل از این که اصلا فهرست العراقیه با سیاق فعلی‌اش تشکیل شود از ابتدا هم سهم سنی‌های عرب بود.
شوراى عالى موازنه قدرت يا سياست‌هاى راهبردى
طرح تشکيل شوراى عالى سياست‌هاى راهبردى که منصب جديد در اختيار العراقيه است، در سال 2005 از سوى آمريکا مطرح شد. در آن سال‌ها که اهل سنت عراق، سياست و انتخابات را تحريم کرده بودند، شيعيان توانستند با قاطع پيروز انتخابات مجلس باشند و دولت را تشکيل دهند که اين موجب نگرانى آمريکا و هم‌پيمانانش مى‌شد.
ايالات متحده که مى‌دانست در ساختار سياسى جديد، بيت شيعى اکثريت مطلق را در اختيار دارند، با طرح تشکيل شوراى سياست‌هاى راهبردى به دنبال دادن امتيازات سياسى به سنى‌ها و گروه‌هاى طرفدارش بود تا بتواند موازنه‌اى برقرار کند.
هیلاری کلینتون وزير خارجه آمريکا در بیانیه‌اى که نشان دهنده هدف ايالات متحده از تشکيل اين شوراست اعلام کرد: رهبران عراقی موافقت کرده‌اند که یک شوراى عالى سياست‌هاى راهبردى تشکیل شود. این ارگان مهم به عنوان یک کمیته رهبری کننده، هدایت سیاست‌های عراق را در زمینه‌های دفاعی، امور خارجی، اقتصادی و دیگر موضوعات استراتژیک، بر عهده دارد و در این زمینه‌ها تعیین سیاست می‌کند.
فلاح النقیب یکی از نمایندگان ائتلاف العراقیه اظهار داشت: ایاد علاوی در چندین تماس با باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا اعلام کرده که شورای عالی سیاست‌های راهبردی عراق که وی متصدی آن شده است اختیارات اجرایی بسیاری دارد.
بر اساس آنچه تاکنون منتشر شده است شوراى عالى سياست‌هاى راهبردى عراق از 20 عضو دائم و 110 مشاور عالى تشکيل خواهد شد و همه جناح‌هاى سياسى و قومى در اين شوراى نماينده خواهند داشت و تصميمات با هماهنگى همه اعضا اتخاذ خواهد شد.
جمال شياع يک عضو مجلس ملى عراق نيز از تصويب قانون اين شورا در پارلمان عراق خبر داد و افزود: در دو ماه آينده اختيارات اين شورا به صورت مفصل در پارلمان عراق مورد بحث اعضا قرار خواهد گرفت و درباره آن قانونى تصويب خواهد شد.
تحولات مبين آن است العراقيه که تا چندى قبل علاقه‌اى به در اختيار گرفتن اين منصب نشان نمى داد، در حالى که خود را سهم خود را از قدرت ناچيز مى‌ديد در نهايت به مسئوليت رياست اين شورا را برعهده گرفت.
براى شناخت ظرفيت سياسى و اجرايى اين شوراى جديد التاسيس، بايد منتظر آينده بود تا قانون شورا از تصويب يک مجلس ائتلافى، قومى و مذهبى بگذرد. در حالى که عراقى‌ها براى تشکيل دولت جديد 8 ماه زمان صرف کردند، بايد شانس با العراقيه همراه باشد تا نظراتش درباره شوراى عالى سياست‌هاى راهبردى در قانون تاسيسى بگنجد.
نظر شما :