
احیای برجام دور از دسترس به نظر می رسد
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: شمار فزایندهای از ناظران که همیشه پیگیر بحث برجام بودهاند، اکنون بیشازپیش مدعی نبود امکان احیای برجام هستند و برخی به فکر یافتن طرحهای جایگزین افتادهاند.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: شمار فزایندهای از ناظران که همیشه پیگیر بحث برجام بودهاند، اکنون بیشازپیش مدعی نبود امکان احیای برجام هستند و برخی به فکر یافتن طرحهای جایگزین افتادهاند.
ادامه مطلباخیرا در محافل تحلیلی و کارشناسی اختلافاتی بر سر آینده برجام و نحوه برونرفت از بنبست مذاکرات هستهای بروز کرده است. هرچند این اختلافات با شدت و ضعف در تمام این سالها وجود داشته اما رکود و سکون دیپلماتیک بعد از شهریور سال گذشته و به تبعش آینده بهشدت مبهم بر دامنه این اختلافات افزوده است. چنانکه برخی قائل به عبور از توافق سال ۲۰۱۵ هستند و شرایط کنونی را مهیای بازگشت به برجام نمیدانند؛ چراکه اساسا به باور این طیف، برجام به شکل سابق دیگر قابل احیا نیست.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: این روزها همچنین به موازات کاهش احتمال انواع برخوردهای نیابتی، تصادفی یا تعمدی، برخلاف گذشته، کمتر سخنی از ابزارهایی مانند پهپاد و موشک میشنویم. تحرکات مثبتی نیز ازجمله در جهت کمک به حل بحران یمن و خاتمه رنج مردم بیگناه آن کشور، مشهود است. چنین پیامدهایی تا همین جا نیز مغتنم است و نویدبخش برداشتهشدن سدهای مصنوعی بین مردم منطقه و فراهمشدن حداقلها برای همکاری متقابل بین ایران و کشورهای منطقه. اما یک نکته مهم هنوز ناروشن است و آن اینکه آیا مقامات ایرانی هدف راهبردی خاصی نیز از حرکت در راستای تنشزدایی با عربستان دارند و این تنشزدایی بخشی از یک استراتژی جامع ملی است یا صرفا واکنشی است به مشکلات فزاینده ناشی از سیاستهای داخلی و خارجی؟
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: ۱۸ اکتبر سال جاری سررسید بند غروب بعدی در برجام است که برداشتن محدودیتهای موشکی علیه ایران را مقرر کرده است. اگر برجام تا آن تاریخ احیا نشود، بسیار بعید است که غرب لغو این تحریمها را از طریق عدم توسل به مکانیسم ماشه اجازه بدهد. به عبارت دیگر، ایران یک فرصت هفتماهه برای تعیین تکلیف مسائل برجامی و نیز مسائل با آژانس دارد.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: ناکامی روسیه در تصرف کییف در مدت چند روز یا چند هفته نخست، ناکامیهای بعدی را تسریع کرد. شکست روسیه در جنگ اطلاعاتی نقش مهمی در اجرانشدن طرحهای تهاجمی اولیه داشت. موفقیت سربازان اوکراینی در جلوگیری از کنترل فرودگاه هوستومل در نزدیکی کییف که قرار بود سرپلی برای تصرف سریع و کمهزینه شهر باشد، نقطه شروع سردرگمیهای بعدی ارتش روسیه شد. این تحول به دولت زلنسکی و غرب فرصت داد تا خود را بازیابند و نسبت به امکان مقاومت در برابر ارتش روسیه امیدوار شوند. در نتیجه طرح آمریکا برای خارجکردن زلنسکی از اوکراین منتفی شد و سلسله تحولاتی رخ داد که به فرسایشیشدن جنگ انجامید.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: پیششرط اصلی موفقیت در این میدان برقراری حکمرانی خوب در داخل، بارورسازی ساختارهای داخلی و تعامل سازنده و سودآورد با جهان است. با کاستهشدن از اهمیت استقلال سیاسی، یک عامل مهم تنشزا در سیاست داخلی کشورها که اغلب موجب دستهبندیهای له و علیه میشد و مخل تمرکز بر اولویتهای مهم تر بود، به حاشیه رفته و راه برای تمرکز بر ستون دیگر یعنی آزادی و توسعه سیاسی هموارتر شده است.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: یکی از این مشکلات این است که قانون مذکور متوجه تروریستشناختن اشخاص و نهادهای غیردولتی است؛ درحالیکه سپاه بخشی از قوای نظامی یک دولت است. چنین کاری یک تحول مهم خواهد بود و عدول از سنت چنددههای و تعریف تروریسم و وجه تمایز آن با جنایت جنگی خواهد بود؛ تفسیر جدیدی از قانون خواهد داد و در چنین صورتی نیروهای مسلح سایر کشورها هم میتوانند بالقوه در معرض لیستشدن قرار داشته باشند.
ادامه مطلبکوروش احمدی در گفت وگویی تاکید دارد: در حالی که اکنون مذاکرات برجامی مسکوت مانده و در دستور کار نیست، تهران نباید اختلافات پادمانی را نیز مسکوت بگذارد و آن را به روند مذاکرات در مورد برجام گره بزند.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: شگفتی این مواضع چین وقتی روشنتر میشود که بدانیم در بیانیه مشترک بایدن و شورای همکاری که در سفرش به عربستان در ۱۷ جولای ۲۰۲۲ منتشر شد، نه سخنی از جزایر ایرانی است و نه از اتهاماتی مشابه علیه ایران.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: ضمن اینکه کشورها هیچگاه نسبت به آنچه بهویژه در پشت مرزها و منطقه زیستشان میگذرد، بیتفاوت نبوده و نباید باشند، اما پرداختن به این امر در هر دورهای اقتضائات خاص خود را دارد و ابزارها و شیوههای خاص خود را میطلبد. در شرایطی که برعکس دوره استعمار یا دوره جنگ سرد، مردم و جوامع مدنی و خروجی آن یعنی افکار عمومی به عاملی اثرگذار یا به قولی به ابرقدرت زمانه تبدیل شدهاند، پرداختن به مقوله عمق راهبردی به ترتیبی که در دوره استعمار معمول بود، میتواند بسیار حساسیتزا و تهدیدزا باشد.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: حمله روسیه به اوکراین بهعنوان مهمترین تحول ژئوپلیتیک بعد از خاتمه جنگ سرد به بحثهایی درباره احتمال شکلگیری یک نظم جدید بینالمللی دامن زد و این تصور را ایجاد کرد که ممکن است جامعه بینالمللی در آستانه یک تحول ساختاری دیگر باشد. مقامات روسیه، ازجمله پوتین همیشه در ۹ ماه گذشته از هدفشان برای ایجاد یک نظم جهانی «عادلانه و قانونی» سخن گفتهاند.
ادامه مطلبکوروش احمد در گفت وگویی تاکید دارد که اگر احیای توافق هسته ای حاصل می شد طبعاً زمینه برای اینکه روابط رو به رشدی بین ایران و اروپا شکل بگیرد و به دنبال آن مناسبات و رفت و آمدهای دیپلماتیک افزایش پیدا کند، به وجود می آمد. در این صورت کلا روابط ایران و قاره سبز توسعه پیدا میکرد و فضای مثبت شکل می گرفت. این فضای مثبت بی شک بر موضوعاتی مانند ارسال پهپاد اثر کاهنده خود را می داشت تا جایی که به باور من شاید مسئله جنگ اوکراین و نقش ایران در این جنگ سرنوشت دیگری پیدا می کرد. در چنین بستری حتی واکنش اروپا به اعتراضات در ایران در اثر تعامل بین طرفین تا این اندازه تند، تهاجمی و خصمانه نمی شد. یعنی در کل احیای برجام تاثیرات تخفیف دهنده ای در این دو موضوع (پهپاد و اعتراضات) می داشت و روابط ایران و اروپا به این نقطه و شکاف حال حاضر نمی رسید.
ادامه مطلباگر چه برخی از تحلیلگران این واکنش تند کنگره را متاثر از انتخابات میاندورهای نوامبر (آبان) می دانند، ولی به موازات تشدید مخالفت کنگره شاهد تغییر موضع دولت بایدن در قبال مذاکرات نیز هستیم. در این رابطه علاوه بر متهم کردن تهران در توقف مذاکرات از سوی جین ساکی، سخنگوی کاخ سفید و ند پرایس، سخنگوی دستگاه سیاست خارجی ایالات متحده، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هم نسبت به آینده مذاکرات چندان خوشبین نیست. در عین حال ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده هم در جلسه استماع کنگره با خروج سپاه از لیست گروه های تروریستی آمریکا (F.T.O) مخالفت کرد.
ادامه مطلب