ما فرصت‌ها را شکار می‌کنیم یا فرصت‌ها ما را؟
احداث اين خط لوله بين 3 تا 4 میلیارد دلار هزینه سرمايه‌گذارى نياز دارد و قرار است از طريق آن يک ميليون بشکه نفت از کشورهاى حاشيه خزر به خليج فارس ترانزيت شود. و باید این نفت از قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان تامین شود.
او اضافه نموده: در نتيجه فعال شدن اين خط لوله،ايران فقط حق ترانزيت مى‌گيرد و اقتصادى بودن آن نياز به مشخص شدن وضعيت تامين نفت و بازار فروش دارد که هنوز اين دو مقوله کامل نشده است.
اين پروژه هم‌اکنون در حال تدوين نيازسنجى اقتصادى است،زيرا فقط بحث موافقت کشورهايى که قبلا موافق ساخت اين خط لوله بوده‌اند، نیست و بايد تامين‌کنندگان نفت دقيق معلوم شوند.
از اظهارات این مقام نفتی چنین بر می‌آید که این پروژه نشدنی است چون نه میزان نفتی که وارد این خط لوله خواهد شد، نه خریدار نفت معلوم است. بنابراین سخن گفتن از چنین پروژه‌ای و تلاش در جهت مهیا نمودن این طرح، اتلاف وقت و انرژی و بودجه است. اگر ایشان محافظه‌کاری نمی‌کرد و می‌گفت که این طرح به دلایل اقتصادی و بعضا سیاسی نشدنی است و نباید پیگیری شود اقدامی پسندیده بود.
ایران فرصت‌های خدادای فراوانی دارد که به نحو شایسته از آنها بهره‌برداری نمی‌شود. در کشور ما اولویت‌ها روشن نیست، هزینه‌ها زیاد است و سودها اندک. صنایع نفت و گاز ایران با مشکلات فراوانی مواجه است و فرصت‌ها چون باد از دست می‌رود و جمعیت هم در حال افزایش و رقبا هم شب و روز در تلاش. به جای اندیشیدن پیرامون طرح‌های محال بهتر است به طرح‌های قابل انجام و ضروری براساس اولویت با مدیریت صحیح پرداخته شود.
خط لوله نفت باکو- تفلیس- جیحان علی‌رغم اینکه برخی مقامات وقت معتقد بودند محقق نخواهد شد اما برخی کارشناسان وتحلیل‌گران از جمله بنده معتقد بودیم شدنی است و شد. برای انتقال نفت خزر و در وهله نخست نفت آذربایجان ساخته شد و هم اکنون فعال است. این پروژه با حمایت آمریکا و غرب و علی‌رغم مخالفت‌ها ونارضایتی‌های روسیه و ایران اجرا شد و شرکت‌های غربی و ترکیه نیز در آن مشارکت داشتند و هنوز از ظرفیت آن به شکل کامل که روزانه یک میلیون بشکه نفت است استفاده نمی‌شود و براساس توافقنامه‌ای که میان باکو و آستانه امضا شده بخشی از نفت قزاقستان نیز از این طریق صادرخواهد شد و هم اکنون نیز ترمینال نفتی در محل مورد نظر در باکو در حال ساخت است. غربی‌ها و ترکیه نیز حامی این مسیر هستند. به این ترتیب دیگر نیازی به خط لوله نفت نکا- جاسک نیست. مزید بر ان خط لوله گاز باکو- تفلیس- ارز روم نیز احداث شده و گاز آذربایجان از این طریق به ترکیه و اروپا صادر خواهد شد و چند روز پیش نیز قرارداد ترانزیت گاز آذربایجان از ترکیه به اروپا میان وزاری نفت دو کشور در حضور مقام‌های اول دو کشوردر استانبول در حاشیه نشست سران سیکا به امضا رسید.
در همین حال خبرگزاری رویترز به نقل ازیک منبع آگاه اعلام کرد کشورهای قزاقستان و ترکمنستان مسیر صادرات نفت خود را ازایران تغییر داده اند. مسیر جدید انتقال نفت این دو کشور، بندر نووروسیسک روسیه واقع در ساحل دریای سیاه اعلام شده است.ترکمنستان و قزاقستان تاکنون به صورت سوآپ، نفت خود را از طریق ایران به بازار جهانی صادر می‌کردند.
ایران، محموله‌های نفت قزاقستان و ترکمنستان را از طریق بنادر شمالی (بندر امیر آباد) خود وارد می‌کرد و به مصرف پالایشگاه‌های داخلی(از طریق خط لوله نکا- ری) خود می‌رساند و در مقابل، معادل نفت دریافتی، در پایانه‌های جنوبی خود به ناماین دو کشور نفت صادرمی‌کرد.
قزاقستان سالیانه به طور میانگین یک میلیون و 200 هزار تن نفت از طریق ایران منتقل می‌کرد.ترکمنستان نیز سالیانه دو میلیون تن نفت صادر می‌کند که معلوم نیست چه مقدار آن ازطریق ایران عبور می‌کرد. ترکمنستان نیز می‌تواند نفت خود را از طریق خط لوله باکو- تفلیس-جیحان صادر کند.
اعلام این تصمیم پس از آن صورت می‌گیرد که اخیرا شورای امنیت سازمان ملل متحد اخیرا با تصویت قطعنامه 1929 رای به اعمال تحریم‌های جدیدی علیه ایران داد. استرالیا، آمریکا و اتحادیه اروپا نیز به طور جداگانه و مستقل، تحریم‌های مضاعفی را علیه ایران اعمال کردند که بخشی از ایران تحریم‌ها بخش نفت و انرژی ایران را شامل می‌شود.
ادامه این روند می‌تواند موضوع خط لوله ترانس خزر را که تاکنون با مخالفت ایران و روسیه مواجه شده، جدی‌تر کند و با توجه به بازی‌های مسکو در موضوع خزر، احتمال سازش روسیه با طرف‌های دیگر در این خصوص و دور زدن ایران دور از ذهن نیست.
بهترین گزینه از منظر اقتصادی، فنی، سیاسی این است که ایران از مسیرهای مذکور استفاده نمایدو از این طریق پیوند ژئوپولیتیکی و ژئواکونومیکی خود را با قفقاز تقویت نماید. باید فرصت‌ها را شکار کرد در حال حاضر فرصت‌ها ماراشکار می‌کنند. بسیار از دست رفته فرصت‌ها طلائی، نگذاریم بیش از این از کف رود فرصت‌های باقی مانده. نسل‌های بعدی ما را محاکمه خواهند کرد حتی اگر در قیدحیات نباشیم.
نظر شما :