سايه تيرگى بر روابط مصر و اسرائيل
نویسنده خبر:
على موسوى خلخالى
مقام‌هاى اسرائيلى طى دو ماه گذشته چندين بار دولت مصر را متهم کرده‌اند که در برابر ارسال اسلحه از مصر به غزه سکوت کرده و حتى به ارسال آن کمک مى‌کند. به اعتقاد اسرائيلى‌ها تونل‌هاى زيرزمينى اى در مرز غزه با صحراى سينا در مصر وجود دارد که توسط آن سلاح به آسانى به دست شبه نظاميان حماس مى‌رسد.
" احمد ابوالغيط " وزير امور خارجه مصر به اسرائيل هشدار داد، در صورتى که تل‌آويو بخواهد روابط ميان قاهره و واشنگتن را تخريب کند، از نفوذ ديپلماسى خود عليه اسرائيل استفاده خواهد کرد.
وى در مصاحبه مطبوعاتى خود خطاب به اسرائيل گفت:" مصر از امکاناتى برخوردار است که مى‌تواند در تمام زمينه‌ها و امور از آنها عليه اسرائيل استفاده کند."
ابوالغيط تاکيد کرد:" اين ابزارها صرفا در چارچوب فعاليت‌هاى ديپلماتيک است اما به اندازه‌اى قدرت دارد که مى‌تواند به منافع اسرائيلى‌ها ضربه وارد کند."
ابوالغيط مستقيما و بى‌پرده به فعاليت‌هاى اسرائيلى‌ها عليه قاهره اشاره کرد و گفت:" تل‌آويو تلاش مى‌کند به واشنگتن فشار آورد تا روابط خود با قاهره را تنزل داده و سطح آن را کاهش دهد. اين موضوع مى‌تواند ضررهاى بسيارى به منافع مصر وارد آورد. ما در برابر چنين رفتارهايى ساکت نمى‌نشينيم و حتما به آن پاسخ مى‌دهيم."
وزير امور خارجه مصر در ادامه درباره کمک‌هاى واشنگتن به قاهره نيز گفت:" ما منتظر موضع رسمى کاخ سفيد درباره لايحه تصويب شده کنگره براى ارسال کمک به مصر هستيم. به اعتقاد ما جورج بوش، رئيس جمهورى آمريکا، به گروه‌هايى که به کنگره فشار مى‌آورند تا اين کمک‌ها به مصر نرسد، توجهى نمى‌کند زيرا بخوبى مى‌داند تعليق کمک‌ها به ضرر مصالح واشنگتن است."
موضع سرسختانه وزير امور خارجه مصر در برابر اسرائيل اشاره به قرار تازه کنگره آمريکا به رد اعطاى کمک يک صد ميليون دلارى به دولت مصر است که هفته گذشته نمايندگان کنگره اعطاى آن را منوط به توقف قاچاق اسلحه از مرزهاى مصر به غزه و بهبود در وضعيت حقوق بشر مصر کردند.
دولت مصر معتقد است، اين لايحه با فشار لابى يهودى‌هاى وابسته به اسرائيل به کنگره آمريکا به تصويب رسيده است.
برخى از نمايندگان پارلمان مصر و کارشناسان مصرى از دولت مصر خواسته‌اند که براى حمايت از استقلال و سيادت ميهن بطور کل پذيرش هر گونه کمک مالى از ايالات متحده را رد کند.
رو در رويى مصر و اسرائيل
مقام‌هاى اسرائيلى طى حداقل دو ماه گذشته چندين بار دولت مصر را متهم کرده‌اند که در برابر ارسال اسلحه از مصر به غزه سکوت کرده و حتى به ارسال آن کمک مى‌کند. فرماندهان ارتش اسرائيل حتى مصر را تهديد کردند که اين اقدام قاهره را تلافى خواهند کرد.
به اعتقاد اسرائيلى‌ها تونل‌هاى زيرزمينى اى در مرز غزه با صحراى سينا در مصر وجود دارد که توسط آن سلاح به آسانى به دست شبه نظاميان حماس مى‌رسد.
تل‌آويو همچنين فيلمى را براى مقام‌هاى عالى‌رتبه واشنگتن به نمايش درآورده که به ادعاى آنها مصرى‌ها در حفظ و پاسدارى مرزها در منطقه مرزى غزه کوتاهى کرده و اين فرصت براى فلسطينيان بوجود آورده‌اند که آزادانه به قاچاق اسلحه اقدام کنند.
به گفته منابع نزديک به کنگره آمريکا، نشان دادن اين فيلم تاثير بسزايى در منوط ساختن اعطاى کمک يکصد ميليون دلارى واشنگتن به قاهره به رعايت حقوق بشر و جلوگيرى از قاچاق اسلحه داشته است.
اين موضوع حتى درمذاکرات هفته گذشته " ايهود باراک " وزير دفاع اسرائيل با " حسنى مبارک " رئيس‌جمهورى مصر نيز مطرح شده است.
مصرى‌ها اين اتهام تل‌آويو را به شدت رد کرده و اعلام کرده‌اند، چنين اتهام‌هايى تنها براى تخريب نتايج نشست آناپليس مطرح مى‌شود. بويژه اين که اسرائيل شهرک سازىهاى تازه‌اى را خصوصا در بيت‌المقدس آغاز کرده است.
" سليمان عواد " سخنگوى رياست جمهورى مصر در اين باره گفت:" اسرائيلى‌ها چنين چيزهايى را بيان مى‌کنند تا کسى فعاليت‌هاى شهرک سازى آنها را نبيند. به عبارت ديگر ستونى از دود مى‌سازند تا چشمان جهانيان شهرک سازىهاى آنها را نبيند."
وى در ادامه به تلاش‌هاى مصر براى کنترل مرزها اشاره کرد و گفت:" هيچ دولتى در دنيا وجود ندارد که بتواند بطور کامل مرزهاى خود را کنترل کند."
پيش از آن نيز" تسيپى ليونى " وزير امور خارجه اسرائيل مصر را متهم کرده بود که براى گسترش ناامنى‌ها در مرزهاى غزه تلاش مى‌کند.
وى دراين باره گفت:" استقرار امنيت در منطقه به مرز شکست رسيده است زيرا مصرى‌ها در کنترل مرزهاى خود براى جلوگيرى از قاچاق اسلحه به غزه شکست خورده‌اند. تلاش‌هايى که مصر براى کنترل مرزهاى خود مى‌کند تا کنون هيچ کمکى براى جلوگيرى از رسيدن سلاح به جنبش حماس نکرده و اين باعث شده تا امکان برقرارى صلح در منطقه به چالش کشيده شود."
اظهارات وزيرامورخارجه اسرائيل با واکنش تند مقام‌هاى مصرى مواجه شده بود به گونه‌اى که " حسام زکى " سخنگوى وزيرامورخارجه مصر با صدور بيانيه‌اى اظهارات وزير امور خارجه اسرائيل را هم از لحاظ ظاهرى و هم از لحاظ مفهومى مردود دانست.
وى دراين بيانيه تاکيد کرد:" ليونى چيزهايى بر زبان مى‌راند که بى‌ربط به موضوعات منطقه است و با بى‌فکرى ايراد شده است. وى نبايد بدون مطالعه و درايت کافى چيزى بر زبان بياورد."
زکى همچنين با انتقاد از اظهارات ليونى خطاب به وى در يک مصاحبه مطبوعاتى جداگانه گفت:" بهتر است وزير امور خارجه اسرائيل وقت خود را بيشتر صرف پيشبرد مذاکرات با فلسطينى‌ها کند به جاى اين که به چنين ياوه‌گويى‌هايى بپردازد."
اظهارات وزير امور خارجه اسرائيل حتى حسنى مبارک، رئيس‌جمهورى مصر را نيز بر آشفت به گونه‌اى که تسيبى ليونى را به ساختن فيلم قاچاق اسلحه از مصر به غزه براى مخدوش کردن همکارى‌ها پليس مصر متهم کرد و گفت:" وزير امور خارجه اسرائيل خطوط قرمز را زير پا گذاشت."
مصرى‌ها معتقدند که گزارش کاندوليزا رايس وزير امور خارجه آمريکا به کنگره اين کشور بوضوح فعاليت‌هاى دولت مصر براى پاسدارى از مرزها براى جلوگيرى از قاچاق اسلحه به غزه را تاييد مى‌کند و اتهام‌هاى اسرائيلى‌ها و نمايش آن فيلم تنها بهانه‌اى براى تخريب روابط ايالات متحده آمريکا با مصر و سوء‌استفاده اسرائيل از همکارى‌هاى امنيتى مصر صورت گرفته است.
تيرگى روابط چرا و به چه علت؟
اما اين که چرا روابط اسرائيل و مصر طى ماه‌هاى گذشته تا به اين اندازه تيره شده و دو طرف اتهام‌هايى را متوجه هم مى‌کنند، اظهارنظرهاى بسيارى وجود دارد.
برخى از کارشناسان معتقدند، نزديکى روابط ايران و مصر که با سفر" على لاريجانى " نماينده رهبرى در شوارى عالى امنيت ملى وارد فاز تازه‌اى شده باعث نگرانى اسرائيلى‌ها شده است.
بويژه اين که مصر بدنبال دست يابى به تکنولوژى هسته‌اى است و قصد دارد از ايران بخواهد که دراين زمينه به آن کمک کند. موضوعى که با استقبال ايران مواجه شده است و اعلام آمادگى کرده اين تکنولوژى را در اختيار مصرى‌ها قرار دهد.
اسرائيلى‌ها ازاين که مصر به تکنولوژى هسته‌اى دست يابد به شدت بيمناکند. مصر تاکنون سه بار تلاش کرده تا به اين تکنولوژى دست يابد اما در هر بار تلاش‌هايش به شکست انجاميده است. اسرائيلى‌ها حتى توانستند با فعال ساختن لابى‌هاى خود در اروپا و آمريکا آنها را عليه مصر فعال کرده و اجازه ندهند حتى مصرى‌ها به فکر استفاده از تکنولوژى روز هسته‌اى از غرب بيافتند.
اما به نظر مى‌آيد اين بار وضعيت فرق کرده است. کاهش جايگاه مصر در تحولات منطقه‌اى و کم‌رنگ شدن قدرت بين‌المللى آن از يک سو و نياز مبرم بويژه از لحاظ ديلماتيک به انرژى هسته‌اى از سوى ديگر سبب شده تا دوباره به فکر دست يابى به انرژى هسته‌اى بيافتند.
اين بار به سوى ايران متمايل شده‌اند زيرا اين بار فشار غربى‌ها و اسرائيلى‌ها بر ايران وجود ندارد و از سوى ديگر استفاده از تکنولوژى هسته‌اى ايران هم از لحاظ اقتصادى و هم از لحاظ سياسى هزينه‌هاى کمترى در بر دارد.
عاملى که باعث شده تا فشارهاى اسرائيل به مصر آن هم از زاويه آمريکا که يکى ازمهم‌ترين متحدان بلامنازع آن در منطقه محسوب مى‌شود، افزايش يابد.
اما برخى از کارشناسان مسائل خاورميانه از زاويه ديگرى نيز به اين مسئله مى‌نگرند. به اعتقاد آنها کمک آمريکا به مصر به معناى اعطاى اعانه به قاهره براى رسيدن به خواسته‌هاى ديگر است و بنابراين قاهره نبايد تسليم چنين فشارهايى شود.
" وحيد عبدالمجيد " کارشناس مرکز مطالعات استراتژيک الاهرام دراين باره مى‌گويد:" لايحه تازه ايالات متحده عليه مصر بوضوح وجود فشارهاى داخلى در آمريکا عليه مصر را نشان مى‌دهد. آنها بدين ترتيب تلاش مى‌کنند تا با افزايش فشارها آمريکا و مصر را رو در روى هم قرار دهند."
وى همچنين با حمايت از تقاضاى برخى نمايندگان پارلمان مصر و کارشناسان براى رد کمک مالى آمريکا از سوى مصر گفت:" کمک 450 ميليون دلارى مصر هيچ فايده‌اى براى قاهره ندارد و تنها زمينه‌هاى فساد را در کشور ايجاد مى‌کند. بويژه اين که با تناقض‌گويى‌هاى آمريکا ممکن است اين کمک‌ها 6 سال تا 10 سال نيز به تعويق بيافتد و بر اساس نگاهى که اکنون در آمريکا حاکم شده به نفع مصالح مصر است که دريافت اين کمک‌ها را به صورت يک جانبه متوقف کند."
عبدالمجيد اما حفظ کمک‌هاى 3/1 ميليار دلارى نظامى آمريکا براى مصر را ضرورى مى‌داند و مى‌گويد: " اين کمک بر عکس آن کمک مالى هيچ ضرر سياسى و اقتصادى به کشور نمى‌زند و مى‌تواند بر تقويت نظامى مصر تاثير مستقيم بگذارد."
سرهنگ " محمود خلف " کارشناس برجسته امور استراتژيک مصر نيز با موضع عبدالمجيد موافق است و مى‌گويد:" آمريکا به اعطاى اين کمک در حقيقت تلاش مى‌کند ميان قدرت اسرائيل و مصر در منطقه موازنه برقرار کند. از اين رو ما بايد به کمک‌هاى نظامى آمريکا به چشم اعانه نبينيم بلکه آن به آن به ديد منافع ملى بنگريم."
اما " مصطفى بکرى " نماينده مستقل پارلمان مصر و سردبير روزنامه " الاسبوع " با هر دو نوع کمک مالى آمريکا به مصر مخالف است و مى‌گويد:" ما بايد ميان اعانه آمريکايى‌ها و حفاظت کرامت کشور يکى را انتخاب کنيم. استمرار در پذيرش اعانه‌هاى آمريکايى باعث دادن امتيازهاى بيشتر به آمريکايى‌ها مى‌شود و زمينه‌اى فراهم مى‌کند تا آنها در امور داخلى و خارجى ما دخالت کنند."
وى در ادامه افزود:" من نمى‌دانم چرا بايد از آمريکايى‌ها اسلحه بگيرم. آنچه ما مى‌خواهيم را کشورهاى ديگر نيز دارند. مثلا ايرانى‌ها نيز مى‌توانند در اين زمينه به ما کمک کنند. آنها پيشرفت‌هاى حيرت‌آورى در امکانات نظامى طى ساليان اخير داشته‌اند که مى‌تواند براى ما نيز بسيار مثمر ثمر باشد."
نظر شما :