حق وتوی چین و روسیه به کمک ایران می آید؟

دیپلماسی ایرانی: از زمانیکه شورای امنیت کمسیونی را برای بررسی تحریم ایران تشکیل داده است، گزارش‌های متفاوتی به این شورا درباره ایران ارائه شده است. این بار هم در گزارشی که تنظیم آن را هیاتی هشت نفره که در تابستان گذشته به ایران اعزام شده بودند،بر عهده داشتند ، آمده که تحریم های شورای امنیت، سرعت پیشرفت برنامه‌های موشکی و اتمی ایران را کند کرده است. بیشترین تاکید در این گزارش بر کمک تسلیحات به سوریه بوده است. اسماعیل بشری، کارشناس گروه پژوهشی خلع سلاح مرکز تحقیقات استراتژیک، بر این باور است که بیشتر این گزارش‌ها باعث بوجود آمدن جو علیه ایران در جامعه بین‌الملل خواهد شد.

یک هیات کارشناسی سازمان ملل متحد در گزارشی اعلام کرده که تحریم های شورای امنیت، سرعت پیشرفت برنامه های موشکی و اتمی ایران را کند کرده است، این هیات متشکل از چه کسانی است؟

این افراد کمسیون فرعی هستند. یعنی بر اساس مصوبه شورای امنیت، این هیات‌ها گزارش خود را به کمسیون پیگیر مسایل تحریم‌ها داده و این کمسیون گزارش نهایی را تهیه و در نهایت به شورای امنیت ارائه می‌کند. هدف این گزارش هم این است که آیا این کشورها پایبند به ادامه تحریم‌ها هستند یا خیر.

چنین گزارش‌هایی چه سابقه‌ای دارد؟

به نظر می‌رسد که در این گزارش برای اولین بار است که به صورت گسترده کشورها را متهم کردند که به ایران فناوری موشکی فرستاده شده است. در گذشته نیز چنین مباحثی وجود داشته که کره شمالی از طریق چین تسلیحات وارد ایران کرده که چینی‌ها هم این امر را تایید نکردند. به دلیل آنکه اسم کشور چین را اعلام نکردند و تنها در گزارش آمده بود که هواپیماهای ایرانی از طریق یکی از کشورهای منطقه واز مسیر این کشور استفاده کردند. اما این اتهام بیشتر متوجه چین بود که آنها هم تایید نکردند.

اهمیت این گزارش‌ها تا چه اندازه است؟

این گزارش‌ها جوی را در جامعه بین‌المللی علیه ایران که به ادعای آنها ما دریافت‌کننده هستیم و علیه کسانی که صادرکننده هستند، بوجود خواهد آورد. به عنوان مثال از نظر قطعنامه شورای امنیت کشوری همچون ایران خلاف این مصوبه عمل کرده و کشوری هم که مسیری را دراختیار قرار می‌دهد تا انتقال صورت گیرد نیز متهم است، بنابراین سه کشور در چنین مساله‌ای درگیر هستند. این اتهامات در جامعه بین‌المللی برای هرکدام از این کشورها تبعاتی به همراه خواهد داشت. در اتهامات گذشته ایران و کره‌شمالی تایید نکردند و چین هم این اتهام را رد کرده است.

نام دو نفر درگزارش آمده و به شورای امنیت نیز توصیه شده که دو فرد نامبرده باید تحریم شوند، عکس‌العمل ایران در قبال این تحریم‌ها را چه خواهد بود؟

ایران قاعدتا تحریم هیچ‌کدام از افرادی که در چنین لیست‌هایی قرار می‌گیرند را نمی‌پذیرد، چراکه از اصل با قطعنامه مخالف است و بیشتر این مصوبات را سیاسی می‌داند، چراکه بیشتر بر اساس جو حاکم بر صحنه بین‌المللی بوجود آمده و تعدادی از کشورهای خاص آن را دامن می‌زنند. در نهایت تمامی این گزارش‌ها و تحریم‌ها علیه ایران است. مسلما زمانی که قطعنامه علیه کشوری باشد بامفاد آن هم مشکل خواهد داشت و اگر نام کسانی هم در آن آورده شود نیز مورد قبول ایران نخواهد بود.

در این گزارش به شورای امنیت هم توصیه شده که افراد نامبرده تحریم شوند، تا چه اندازه ممکن است که این توصیه اجرا شود؟

شورای امینت باید قاعدتا فرایندی را طی کند، همانطور که گفته شد چنین پیشنهادی در کمسیون مسئول پیگری تحریم‌ها مطرح خواهد شد که در این کمسیون هم چین به عنوان یکی از اعضای دارنده حق وتو اجازه پیشرفت این روند را نخواهد داد، به دلیل آنکه یک طرف اتهام چین است. و اگر بخواهند از اتهام چین صرفنظر کنند و به سمت کشور دیگری بروند، کشور روسیه است که این کشور هم دارای حق وتو در شورای امنیت است. بنابراین این گزارش حتی برای انتشار رسمی هم با مشکل روبرو خواهدشد.

در این گزارش بیشترین موارد نقض تحریم های تسلیحاتی که علیه ایران در نظر گرفته شده به سوریه مربوط شده و ادعا شده است که حکومت ایران سعی می کند به طور مخفیانه برای این متحد منطقه ای خود تسلیحات ارسال کند، نظرشما درباره این اتهام چیست؟

این ادعاها تا زمانی که اسناد متقنی مطرح نشود در همان حد ادعا باقی خواهد ماند. به عنوان مثال ایران با سوریه روابط نزدیک و دوستانه‌ای دارد و این مبادلات صرفا مبادلات تسلیحاتی نیست. اما کشورهایی که با ایران سرناسازگاری دارند، هر رابطه‌ای را که ما با سوریه داریم به ویژه در شرایط بحرانی فعلی حمل بر کمک‌های امنیتی و نظامی می‌کنند.