لبنان ؛ نشست اتحادیه عرب و ناگفته های سفر پادشاه اردن به واشنگتن

۲۵ اسفند ۱۳۸۶ | ۱۹:۲۴ کد : ۱۶۲۷ اخبار اصلی
نویسنده خبر: على موسوى خلخالى
بنا به گزارش­ها پادشاه اردن به شدت از تحولات لبنان ابرازنگرانی کرده است و از افزایش فشارها به دمشق برای تن دادن به معادلات سیاسی بین­المللی که مورد توافق متحدان غربیش باشد، به شدت واهمه دارد.
لبنان ؛ نشست اتحادیه عرب و ناگفته های سفر پادشاه اردن به واشنگتن
 
تحولات لبنان رفته رفته به سویی می­رود که دیگر از محیط پیرامونی لبنان خارج شده و به تحولات بین­المللی و منطقه­ای پیوند بخورد. به قول لبنانی­ها باز هم بیروت عرصه رویارویی قدرت ها با یکدیگر شده است.
 
گویا آنچه امروز لبنان شاهد است، رو در رویی سوریه و متحدانش با عربستان سعودی و هم­پیمانانش است. این روزها موضوع لبنان نشست اتحادیه عرب را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داده است. به گونه­ای که ملک عبدالله پادشاه اردن که یکی از متحدان کلیدی آمریکا در منطقه و هم­پیمان عربستان سعودی در تحولات منطقه­ای محسوب می­شود، یکی از مهمترین محورهای کلیدی خود در مذاکره با آمریکایی­ها را به لبنان و سوریه اختصاص داده است.
 
بنا به گزارش­ها پادشاه اردن به شدت از تحولات لبنان ابرازنگرانی کرده است و از افزایش فشارها به دمشق برای تن دادن به معادلات سیاسی بین­المللی که مورد توافق متحدان غربیش باشد، به شدت واهمه دارد. اهمیت موضوع سوریه برای عبدالله زمانی دو چندان می­شود که با نگاه به نقشه متوجه می­شویم کشورش مرز زمینی با سوریه دارد و هر اتفاقی که بخواهد برای آن بیافتد خواه نا خواه اردن را تحت تاثیر قرار می­دهد.
 
روزنامه الحیات چاپ لندن در گزارشی ویژه که درباره تحولات لبنان روز چهارشنبه 12 مارس منتشر کرد، به نقل از منابع آگاه آمریکایی آورده است که ملک عبدالله پادشاه اردن در جریان سفر خود به ایالات متحده که هفته گذشته انجام شد، پیشنهاد داده که مجموعه­ای پیشنهاد امنیتی به دولتمردان سوریه و نزدیکان بشار اسد داده شود که بر این اساس آنها اطمینان یابند در دادگاه بین­المللی ترور رفیق حریری اتهام و توهینی متوجه آنها نخواهد بود و آنها احساس امنیت کامل در این زمینه کنند.
 
در مقابل سوریه نیز متعهد شود، تسهیلاتی را در روند لبنان بوجود آورد و فشارهای بیشتری را به حزب­الله و حماس برای تسهیل در امور لبنان و آرام ساختن فضای فلسطین وارد آورد. گفته می­شود این پیشنهاد از سوی کاخ سفید رد شده است.
 
این منابع همچنین تاکید می­کنند، پادشاه اردن تلاش بسیاری کرد تا مقام­های آمریکایی را قانع کند مذاکرات سازنده­ای را در همین رابطه با مقام­های سوری آغاز کنند. وی به رئیس جمهوری آمریکا گفته است، بشار اسد اصرار بسیار دارد، حکومتی در لبنان تشکیل شود که با سوریه دشمنی نداشته باشد. بویژه در مورد دادگاه ترور رفیق حریری و دیگر اتهام­هایی که به سوریه وارد می­شود. بشار اسد از این نگران است که دولتی که اکنون در لبنان حاکم است به دشمنی­های خود علیه سوریه ادامه داده و تضمینی به سوریه در مورد دادگاه بین­المللی ترور رفیق حریری ندهد.  
 
این منابع همچنین یادآور می­شوند که ملک عبدالله ابراز عقیده کرده در صورتی که دولتی در لبنان تشکیل نشود و تعطیلی سیاسی در این کشور ادامه یابد، سوریه قوی­تر خواهد شد. بویژه این که حمایت­های ایران نیز از آن بسیار بالا است و حتی ایران تضمین­های نظامی در برابر هر گونه تهدید خارجی به سوریه داده است.
 
عبدالله دوم همچنین گفته است که اسد می­خواهد، دولت جدید لبنان تعهد دهد که هیچ مسئولیتی در زمینه ترورها متوجه سوریه نشود و تا زمانی که دمشق چنین تعهدی را از لبنانی­ها نگیرد، هیچ توافقی در لبنان صورت نخواهد گرفت و دولت و اوضاع سیاسی همچنان تعطیل باقی خواهد ماند.
 
پادشاه اردن تصریح کرده، تنها راه حل مشکلات جاری لبنان و منطقه اعطای ضمانت­های اجرایی مطابق با خواسته­های سوریه به دولت دمشق در برابر وارد آوردن فشار از سوی سوریه به حزب­الله و حماس است.
 
به اعتقاد عبدالله این راه حل تنها راه حل ممکن موجود برای رو در رویی با نیروهای تاثیرگذار در لبنان یعنی سوریه، ایران و حزب­الله است.
 
عبدالله این پیشنهاد را به حسنی مبارک رئیس جمهوری مصر و مقام­های عربستانی نیز پیشنهاد داده بود. رئیس جمهوری مصر از این طرح استقبال کرده و به وی گفته بود که این راه می­تواند، لبنان را از بن بست کنونی خارج کرده و دریچه­ای را برای حل بحران جاری در آن کشور بگشاید.
 
اما در مقابل دولتمردان عربستانی این پیشنهاد را رد کرده و آن را کوتاه آمدن در برابر زیاده­خواهی­های سوریه و تن دادن در برابر قدرت یافتن دمشق در لبنان و حتی منطقه دانسته­اند. ملک عبدالله پادشاه عربستان به پادشاه اردن گفته است که در آن صورت من و تو باید از کاخ­هایمان تکان نخوریم و دائما نگران باشیم که بشار اسد چه تصمیم تازه­ای می­خواهد بگیرد.
 
آمریکایی­ها نیز طرح پادشاه اردن را چندان جدی نگرفته­اند و دلیل آورده­اند که دادگاه بین­المللی به هیچ وجه به توافقات پشت پرده تن نمی­دهد و حاضر نیست راهی را که تا کنون پیموده به این آسانی­ها رها کند.  
 
پادشاه اردن مدتی است که از آینده تحولات منطقه به شدت نگران شده است. برخی از تحلیلگران و مفسران عرب بر این اعتقادند که سفر ناگهانی وی به آمریکا آن هم پس از حمله اسرائیل به غزه و افزایش تنش­ها در لبنان، ملک عبدالله را به شدت نگران کرده است.
 
به اعتقاد آنها نزدیک­ترین مرد عرب به آمریکایی­ها از چیزی خبر دارد که کمتر کسی از آن مطلع است. خبری که به شدت وی را نگران کرده به گونه­ای که «باسم عوض­ الله» وزیر راه خود را به عنوان فرستاده ویژه خود تعیین کرده تا سفرهای مرتبی را به کشورهای منطقه انجام دهد تا شاید بتواند راه حلی برای جلوگیری از بدتر شدن اوضاع منطقه بیابد.
 
عوض الله نزدیک به سه هفته است که سفرهای دائمی را میان سوریه و کشورهای حاشیه خلیج فارس انجام می­دهد تا شاید بتواند دیدگاه رهبران منطقه را برای یافتن راهی برای برون رفت از وضعیت رو به وخامت کنونی منطقه بیابد.
 
در همین حال به نظر می­رسد روابط کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به سمت سیاست­های عربستان بیشتر متمایل شده و در حال دور شدن از سوریه هستند. به عبارت دیگر بواسطه نفوذ عربستان بر کشورهای حاشیه خلیج فارس از یک سو و افزایش تنش­ها میان ریاض و دمشق از سوی دیگر کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به نوعی از سیاست­های سوریه فاصله گرفته و آنها نیز به سمتی روند که رفته رفته رو در روی دمشق قرار گیرند.
 
در همین رابطه رهبران کشورهای عربی عضو شورای همکاری خلیج فارس به مقام­های سوریه اطلاع داده­اند که به این شرط در نشست اتحادیه عرب که قرار است ظرف روزهای آینده در دمشق برگزار شود، حاضر شوند که دولت دمشق به طور رسمی از فواد سنیوره نخست­وزیر فعلی لبنان دعوت کند، به عنوان عالی­ترین مقام فعلی دولت لبنان در نشست اتحادیه عرب شرکت کند.
 
سوریه تا کنون واکنشی نسبت به این خواسته نشان نداده ولی اعلام کرده در هر صورت از لبنان دعوت خواهد کرد تا در نشست اتحادیه عرب شرکت کند.
 
پیش از این برنامه دولت سوریه بر این بود که «یوسف الاحمد» سفیر سوریه در قاهره نامه دعوت از نماینده لبنان را تسلیم همتای لبنانی خود کند.      
 
در همین حال وزارت امور خارجه سوریه با صدور بیانیه­ای اعلام کرد، دمشق تصمیم گرفته رهبر هیچ کشور خارجی غیر عربی را برای شرکت در کنفرانس اتحادیه عرب دعوت نکند.
 
بر اساس این بیانیه، این کار بر اساس خواست بشار اسد رئیس جمهوری سوریه صورت گرفته که هدف از آن بوجود آوردن فرصتی مناسب­ برای بررسی مناقشات موجود در جهان عرب و مشکلات آن بر روی یک میز واحد مدیریت یافته است.
 
برخی کارشناسان اعلام این خبر از سوی وزارت امور خارجه سوریه را ایجاد محدودیت هم از لحاظ زمانی و هم از لحاظ موقعیت سیاسی از سوی دولت سوریه دانسته­اند تا بدین ترتیب کشورهای حاضر نتوانند موضع­گیری­های تند خود را علیه دولت سوریه ابراز کنند. به عبارت دیگر دولت سوریه تلاش می­کند اجلاس به سرعت و بدون ایجاد خدشه به چهره دیپلماتیک سوریه به سرعت پایان یابد.
 
على موسوى خلخالى

نویسنده خبر

مترجم، روزنامه نگار و معاون سردبیر دیپلماسی ایرانی.

اطلاعات بیشتر


نظر شما :