اردوغان با کردها مذاکره کند

 کشته شدن کردها درترکیه

به نیروهای نظامی ترکیه اطلاع داده می‌شود که تعدادی چریک به منطقه مرزی از عراق نزدیک می شوند و این اطلاعات نادرست سبب می‌شود که هواپیماها به آن  منطقه رفته و آنجا را بمباران کنند. در حالیکه آن افرادی که در منطقه مرزی بودند، چریک نبوده و  قاچاقچیانی بوده که صرفا مواد غذایی را جابجا می‌کردند.

پس از این حادثه ترکیه معذرت‌خواهی کرده و گفته است که خسارت ناشی از آن را نیز پرداخت می‌کند. طبیعی است که در منطقه عملیاتی و به گستردگی مرزهای عراق با ترکیه این اتفاق‌ها ممکن است بیفتد. اما در طول مدتی که عملیاتی علیه پ.ک.ک انجام می‌شود،رسانه‌هابه آن نمی‌پردازند. شاید کشورهایی که به نحوی با مساله کردستان مواجه هستند، در این مورد سکوت اختیار می‌کنند. اما این مساله‌ای است که اتفاق افتاده و تعدادی از شهروندان غیرنظامی کشته شدند.

بحران در ترکیه

زمانی که صحبت از بحران می‌شود، باید تعریف آن را نیز مشخص کرد. در این اتفاق اخیر در ترکیه حدود 25 نفر کرد کشته شدند، البته این تعداد بسیار مهم است،‌چراکه اگر حتی یک انسان بیگناه هم کشته شده باشد، باید مورد بازخواست قرار بگیرند. اما در شرایطی این اتفاق افتاده است که ترکیه با مساله سوریه مواجه بوده و از سوی دیگر مشکلاتی که پ.ک.ک برای این کشور بوجود آورده است.تمامی این مسایل ترکیه را مشغول کرده بود و حتی گفته می‌شد که عراق نیز قصد دارد جایگزین این کشور برای حل مشکل سوریه شود. در حالیکه عراق هنوز در کشور خودش با مشکلات زیادی روبروست و حتی مسایل سیاسی داخل کشورش را نتوانسته حل کند، چه برسد به اینکه به حل مشکل کشوری دیگری در محیط بین‌الملل اقدام کند.

در چنین موقعیتی نیروهای نظامی ترکیه اعلام کردند که اشتباهی در کشتار مردم بیگناه رخ داده است. اما اگر این مساله رابا عملکرد ناتو در پاکستان مقایسه کنیم که نیروهای نظامی ناتو یک پاسگاه مرزی در پاکستان را بمباران کردند و در آنجا هم حدود 25 نفر کشته شدند، آن بحران فروکش کرد و نیروهای ناتو عذرخواهی کردند که این بمباران نتیجه اطلاعات اشتباهی بوده که به آنها داده شده است. بنابراین مشابه همین مورد برای ترکیه اتفاق افتاده است، اما این مساله متفاوت است و رسانه‌ها بیشتر به آن دامن می‌زنند.

باید توجه داشت که این منطقه عملیاتی بزرگی است که در آنجا کردها دایما برای ترکیه مشکل ایجاد می‌کنند و ترکیه نیز برای سرکوب آنها به شمال عراق می‌رود و گاهی در نوار مرزی و خاک عراق نیز اقدامات نظامی انجام می‌دهد. اما همیشه دولت عراق هیچ عکس‌العملی نشان نداده است. موضوعاتی که اخیرا درخاک اقلیم کردستان پیش آمده که الهاشمی به آنجا پناه برده،بنابراین دولت مرکزی عراق از یک جهت با کردها درگیر است و از سوی دیگر ترکیه نیز با کردها درگیر است. به نظر می‌رسد که مساله حادی میان ترکیه و عراق در حال پیش آمدن است.

ترکیه و سوریه و کردها

یکی از نگرانی‌هایی که ترکیه در ارتباط با سوریه دارد مساله کردهاست. چراکه اگر در سوریه رژیم اسد سقوط کند و نیروهای تندرو برسرکار آیند که احتمال آن هم زیاد است، همانند سلفی‌هایی که در مصر برسرکار آمدند و ادعا می‌کنند که القاعده در اینجاست. بنابراین احتمال روی کار آمدن نیروهای افراطی در سوریه نیز بعید نیست، از این جهت ترکیه بسیار هشیارانه برخورد می‌کند که اگر این نیروها بخواهند در سوریه دوباره قدرت بگیرند، توان مقابله با آنها را داشته باشد. همانطور که می‌دانید پ.ک.ک سابقه داشتن پایگاه در قلمرو سوریه را داشته که این کشور هم از این پایگاه به عنوان اهرم فشاری بر ترکیه در مساله آب فرات استفاده می‌کرده است. در این معادله به نظر می‌رسد نوعی رابطه میان بحران در سوریه و مساله کردهای عراق وجود دارد که ترکیه احتمال داده افراد زیادی از منطقه اقلیم کردستان عراق به ترکیه رفته و از آنجا به سوریه بروند تا پایگاهی در این کشور تشکیل دهند. بنابراین ترکیه را وادار به عکس‌العمل شدید کرده و این کشتار پیش آمده است. اما در نهایت می‌توان گفت زمانی‌که مقامات ترکیه اعلام کردند که اشتباهی رخ داده و حاضرند که اشتباه خود را جبران کنند، کردها از این مساله امتیاز می‌گیرند. به عبارت دیگر با توجه به مشکلاتی که کردها سالهاست با ترکیه دارند، امروز از این مساله استفاده کرده و قصد دارند پتانسل خود را به رخ دولت مرکزی ترکیه بکشند. اما در هر حال این اتفاق افتاده و قابل بازگشت به گذشته نیست، ولی ‌می‌توان از موارد اینچنینی پیشگیری کرد و دولت ترکیه هم باید با کردها بیشتر وارد مذاکره شود تا این مساله را حل کنند، به ویژه اگر شهروندان ترکیه باشند که موضوع بسیار پیچیده خواهد شد.

منطقه‌ای که کردها در ترکیه ساکن هستند، منطقه متشنج و بزرگی است. پتانسیل‌های بزرگی هم برای ایجاد آشوب و هم برای سازندگی دارد. در نهایت مذاکره دولت مرکزی ترکیه با کردها برای حل کردن این مساله در شرایط کنونی لازم به نظر می‌رسد. از یک سو ترکیه متهم است که سامانه دفاع موشکی ناتو غرب را علیه ایران در کشورش مستقر کرده و با ایران درگیر است. از سوی دیگر با رژیم بشاراسد در سوریه درگیر است و با عراق هم برسرجریان کردها مشکل دارد. بنابراین ترکیه از سه جبهه در فشار است که برای ترکیه هزینه زیادی خواهد داشت.

به طور خلاصه می‌توان گفت مذاکرات ترکیه با کردها برای فرونشاندن این آتش می‌تواند در شرایط کنونی تا حدی به کاهش بحران کمک کند. علاوه بر اینکه کردهایی که در ترکیه هستند، در سال‌های اخیر به نقاط تفاهمی رسیدند که با هم کار کنند و دولت ترکیه نیز امکانات بیشتری را در اختیار آنها قرار دهد؛ اوضاع به سوی آرامش پیش می‌رفت که این اتفاق افتاد.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی