سناریو های احتمالی چه خواهد بود؟

اتحادیه اروپا اعلام کرده است که از اول جولای تحریم واردات نفت از ایران را اجرا می کند و این فرجه چند ماهه به این دلیل در نظر گرفته شده که کشور هایی مانند یونان، اسپانیا و ایتالیا بتوانند منابع جایگزین برای نفت ایران را پیدا کنند.

اما جمهوری اسلامی در واکنش به این تحریم، اخیرا اعلام کرده است که صادرات نفت به اروپا را متوقف خواهد کرد.

کارشناسان بر این باورند که محتمل ترین اقدامی که تهران می تواند انجام دهد ممانعت از فروش نفت به  فرانسه، آلمان و انگلیس است که رهبری تلاش ها برای تشدید فشار ها بر ایران را بر عهده دارند. این در حالی است که تهران پس از تصمیم شرکت توتال فرانسه برای خودداری از خرید روزانه  80 هزار بشکه نفت ایران، مقادیر قابل توجهی نفت به این 3 کشور صادر نمی کند.

بنابراین در صورت اعمال این محدودیت صادراتی، پیامد های اندکی برای صادرات نفت ایران ایجاد خواهد شد. اما باید گفت که اعلام علنی این تهدید می تواند در بازار نفت بی ثباتی ایجاد کند.

اما در مقابل یک سناریوی دیگر نیز وجود دارد و آن احتمال ممنوعیت صادرات نفت به شماری از کشور های اروپایی شامل یونان است.

این در حالی است که این کشور که با بحران بدهی ها دست و پنجه نرم می کند، برای تامین یک سوم منابع نفتی خود به واردات نفت از ایران وابسته است. این کشور روزانه حدود 100 هزار بشکه نفت از ایران خریداری می کند که رقم قبال ملاحظه ای است.

روزنامه فایننشال تایمز می نوسید : اما یکی از نامحتمل ترین سناریو ها این است که ایران از فروش نفت به مشتریان بزرگ خود در اروپا شامل ایتالیا و اسپانیا خودداری کند. ایتالیا و اسپانیا هر یک به طور روزانه 180 هزار و 140 هزار بشکه نفت ایران را خریداری می کنند و به نظر نمی رسد که تهران بخواهد پیش از پیدا کردن مشتریان تازه این مشتریان قدیمی را که حدود 15 درصد نفت صادراتی را خریداری می کنند، از دست بدهد.

این در حالی است که احمد قلعه بانی، مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران در هفته گذشته پیام ممنوعیت فروش نفت به اروپا را به نمایندگان مجلس ارائه داده است. یک مقام نفتی اروپایی که روند تحولات ایران را به دقت زیر نظر دارد در این زمینه به فایننشال تایمز گفت: در واقع مقامات شرکت ملی نفت ایران می خواهند که نمایندگان لحن طرح پیشنهادی را به این نحو تغییر دهند که به جای دستور به شرکت ملی نفت، به این شرکت توصیه کند که فروش نفت به اروپا را متوقف کند.

به این ترتیب شرکت ملی نفت ایران این اختیار را خواهد داشت که در بین مشتریان اروپایی خود تعدادی گزینه را برای خودداری از فروش نفت انتخاب کند.

برخی تحلیلگران با اشاره به دشواری های موجود در راه یافتن مشتریان نفتی تازه برای ایران، بر این عقیده اند که تا زمانی که تهران نتواند اطمینان پیدا کند که نفت تحریم شده از سوی اروپا را به فروش می رساند، تمامی مشتریان نفتی اروپایی خود را کنار نمی گذارد.

این گونه به نظر می رسد که زمان چند ماهه در نظر گرفته شده از سوی اروپا برای تحریم نفتی ایران علاوه بر موقعیتی که در اختیار کشورهای اروپایی برای یافتن منابع جایگرین نفت ایران قرار می دهد، به تهران نیز امکان می دهد به دنبال مشتریان تازه برای نفت صادراتی خود باشد.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی