دنیای زیردریایی های ایران

دیپلماسی ایرانی: در بین تمامی مباحثی که در خصوص احتمال اقدام نظامی علیه ایران و جنگ در منطقه خلیج فارس مطرح است، یک فاکتور در کانون توجه ها قرار نگرفته و آن زیر دریایی های ایرانی است. در سال های اخیر هر از چندی اخباری در خصوص ساخت زیردریایی های جدید در ایران منتشر شده و این در حالی است که کشور های دیگر در منطقه به جز پاکستان، زیردریایی در اختیار ندارند. اما در مقابل جمهوری اسلامی بیش از 20 زیردریایی در اختیار دارد.

باید گفت که این در واقع آینده ایران است که در اعماق آب ها نهفته شده است. البته دستیابی به اطلاعات در مورد برنامه های تولید زیردریایی در ایران دشوار است و معمولا از سوی مقامات منسوب به دولتی منتشر می شود.

در سال های 1990 و مدت کوتاهی پس از آن ایرانیان چند زیردریایی از روسیه خریداری کردند. این زیردریایی مشهور به کلاس 3 کیلو، این ویژگی را دارند که در سکوت حرکت می کنند. البته در سال های بعد زیردریایی های بومی ساختند و زیردریایی های کوچکی هم از کره شمالی وارد کردند که شاید دیگر فعال نباشند. این در حالی است که همه این زیردریایی ها از قابلیت حمل موشک، مین گذاری و انتقال کماندو ها برخوردارند.

اما اخیرا ایران تلاش کرده است تا فاصله بین زیردریایی های کوچک و بزرگ را با زیردریایی های شبه سنگین مانند قائم و فاتح پر کند. به این ترتیب می توان گفت که جمهوری اسلامی با در اختیار داشتن ناوگان زیردریایی قابل توجه در صدد توسعه آن است.

این در حالی است که دلیل تمایل جمهوری اسلامی برای توسعه ناوگان زیردریایی های خود بسیار مشابه برنامه های موشکی ایران است به این معنی که کاستی ها در نیروی هوایی را پوشش داده و یک نیروی بازدارنده در مقابل حمله نیز به شمار می رود. خلیج فارس در بسیار از بخش ها کم عمق است و مملو از کشتی های غرق شده که در بستر آن قرار دارند. در چنین فضایی، جنگ آور های ضد زیردریایی دچار پیچیدگی در فعالیت خود می شود و مزیت با زیردریایی های کوچک تر خواهد بود . از سوی دیگر نیروی دریایی کشور های عربی حوزه خلیج فارس نیز محدود است و در صورتی که با زیردریایی های ایران تهدید شوند، نمی توانند از صادرات نفتی شیخ نشین ها به طور کامل محافظت کنند. البته عربستان سعودی یکی از بهترین نیرو های دریایی را در مقایسه با دیگر کشور های عربی دارد اما مشکل پراکندگی جغرافیایی در مورد آن وجود دارد. بخشی از نیروی دریایی عربستان در بندری در دریای سرخ مستقر است و برای انتقال این نیرو به خلیج فارس راهی جز عبور از تنگه هرمز وجود ندارد. باتوجه به وجود مین های ایرانی، زیردریایی ها و موشک هایی که از ساحل شلیک می شوند، عبور از تنگه هرمز برای نیروی دریایی عربستان بسیار آن هم در شرایط جنگ، بسیار خطرناک خواهد بود.

نشریه اوراسیا در تحلیلی در این زمینه می نویسد، در صورت بروز درگیری نیروی هوایی کشور های عربی در صدد آسیب زدن به پایگاه های دریایی ایران برمی آید اما جمهوری اسلامی برنامه های موشکی را به همین منظور طراحی کرده است تا در صورت مورد تهدید واقع شدن منافع از آن استفاده کند. هرچند که در صورتی درگیری نظامی با آمریکا، شرایط به گونه آی دیگر خواهد بود اما باز هم زیردریایی های ایرانی می توانند ناو های آمریکایی را هدف قرار دهند.

شماری از تحلیلگران بر این باورند که همین استراتژی در پشت پرده شماری از تحرک های نظامی اخیر ایران قرار دارد و در سراسر جهان نیز متداول است. به همین دلیل تعداد قابل توجهی از مقامات سابق و کنونی آمریکا با اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی مخالف هستند. به بیان بهتر در صورتی که تولید و خریداری زیردریایی ها برای جمهوری اسلامی کارآمد نبود، در این راه گام بر نمی داشت.

تهیه کننده : تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10