جزای اعتراض، اعدام است

دیپلماسی ایرانی: نام جانگ سونگ تائک از یک هفته پیش در راس اخبار رسانه های خبری قرار گرفته است . مردی که همگان بیشتر او را با نسبتش با رهبر کره شمالی می شناسند تا نام و نام خانوادگی خودش. وی شوهر عمه رهبر جوان کره شمالی بود.  داماد کیم ایل سونگ، پدر بزرگ و رهبر بزرگ کره شمالی به اتهام خیانت و اعمال مجرمانه اعدام شد. گفته شده است که وی به اتهام های مختلف که پررنگ ترین آنها تلاش برای کودتا علیه حاکمیت بوده به مرگ محکوم شده است . بازتاب این حرکت در رسانه ها و البته در میان سخنان چهره های سیاسی جهان بسیار بوده است . این اعدام از سوی بسیاری محکوم شده تا جایی که وزیر امور خارجه آمریکا اعدام شوهرعمه کیم جونگ اون در کره شمالی را یادآور اقدامات صدام دانست و گفت که این رویداد «نشانه شوم بی ثباتی» در این کشور است. خبرگزاری کره شمالی اعلام کرده است جانگ در محاکمه اش اعتراف کرد که تلاش کرده است از طریق بکارگیری شرکای خود در ارتش دست به کودتا بزند.اعدام در کره شمالی حکمی است که برای اتهام های مختلف به راحتی صادر می شود. گفته می شود که تا کنون بین ۷۰۰ هزار تا سه میلیون و پانصد هزار نفر در این کشور اعدام شده اند. اعدام می تواند حتی به دلیل یک تماس تلفنی ساده با خارج از کشور یا احتکار مواد غذایی صورت گیرد. دکتر اسماعیل بشری، کارشناس مسائل شبه جزیره کره در گفتگو با دیپلماسی ایرانی به بررسی این اتفاق و تبعات سیاسی آن پرداخته است :

رهبر کره شمالی هفته گذشته در اقدامی غیرقابل پیش بینی شوهر عمه خود را که به نوعی نفر دوم حاکمیت در این کشور به حساب می امد اعدام کرد.دولت اصلی ترین اتهام وارده بر وی را  قصد کودتا علیه کیم جونگ اون مطرح کرده است. در شرایطی که بسیاری از تحلیل گران سیاسی روی کارامدن چهره ای جوان در کره شمالی را مصداق اصلاحات سیاسی می دانستند آیا می توان با این حادثه و اعدام های دسته جمعی دیگری که چندی پیش در کره شمالی شاهد بودیم اینگونه استدلال کرد که کیم جونگ اون به سمت استبدادی کامل حرکت می کند؟

کره شمالی از ابتدا هم کشور استبدادی بوده است و نمی توان گفت که در حال حاضر و یا این روزها به سمت استبدادی شدن پیش می رود. همچنین نمی توان این عنوان را به کار برد چرا که مشخص نیست این اعدام در جهت اصلاحات در کره شمالی پبیش می رود و یا در جهت خلاف آن. یک حکومت خودکامه ده ها سال است که وجود دارد و در خصوص این تحولی که رخ داده نمی توان تحلیل خاصی ارائه داد، دلیل اصلی هم آن است اطلاعاتی که به بیرون ارسال می شود بسیار محدود است. به عنوان مثال در خصوص اعلام اعدام نفر دوم کره شمالی باید گفت که شاید برای اولین بار باشد که رسانه های خبری کره شمالی این خبر را عنوان کردند و دنیا نیز همزمان متوجه چنین اتفاقی شد، وگرنه پیش از این بسیاری از افراد مهم در کره شمالی حذف می شدند اما هیچ کس خبردار نمی شد و خبری هم در خصوص آن منتشر نمی شد. درگذشته های دور زمانی که سالگرد انقلاب این کشورها بود حدس هایی زده می شد که در تمامی کشورهای کمونیستی هم رویه همین است، بدین معنا که  مفسران از ایستادن مقام های این کشورها حدس می زدند که چه افرادی حذف شدند و چه افرادی ترفیع مقام پیدا کرده اند. بنابراین چنین فضایی در کشورهای کمونیستی وجود داشته که کره شمالی هم یکی از اصلی ترین کشورهای کمونیستی است.

وضعیت تحریم های بین المللی حاکم بر کره شمالی در حال حاضر چگونه است ؟ آیا مفر اقتصادی خاصی برای این کشور باقی مانده است ؟

سال های سال است که غربی ها برای کره شمالی این تحریم ها را وضع کرده اند اما تا زمانی که چین پشتیبان کره شمالی است تقریبا اکثر حوائج کره شمالی را فراهم می کند، البته نه به این میزان که مردم کره شمالی را از فقر و بدبختی نجات دهد بلکه به این اندازه که کره شمالی در جایگاه خود باقی بماند .در نتیجه این تحریم های بین المللی کمتر تاثیرگذار خواهد بود.

دولت بخش اعظمی از مشکلات افتصادی را به گردن جانگ سونگ انداخته است که چندان منطقی به نظر نمی رسد. آیا دولت کیم جونگ اون برای فرار از تبعات اعتراض های احتمالی مردم به وضعیت اقتصادی است که به نوعی بر فشار سیاسی داخلی افزوده ست ؟

ممکن است در کره شمالی اخبار زیادی بشنویم که اعتراض هایی صورت گرفته است اما اخبار درستی منتشر نمی شود و مردم کاملا در داخل کشور مهار شده هستند و با آنها به شدت برخورد می شود چرا که هیچ گونه اعتراضی را نمی توانند تحمل کنند. این خبر را به طور حتم شنیده اید که تعداد زیادی را در داخل یک استادیوم ورزشی تیرباران کردند به جرم آنکه شکبه های خارجی را نگاه می کردند و یا از طریقی توانسته بودند ارتباطی با خارج برقرار کنند. بنابراین اوضاع داخلی کره شمالی به نحوی نیست که مردم بتوانند به این تصمیمات مستبدانه اعتراض زیادی کنند و مردم دائما در حال گریز هستند و حتی در کره شمالی شرایط به گونه ای است که ساحل دریا را نیز با سیم خاردار مهار کرده اند.

خفقان سیاسی موجود در کره شمالی به اندازه ای است که هیچ کس از وضعیت افکار عمومی در این کشور اطلاع خاصی در دست ندارد، اما آیا این اعدام ها و افزایش سرکوب ها می تواند به جرقه ای برای خیزش مردمی در این کشور تبدیل شود ؟ به نظر شما کره شمالی اصلا پتانسیل چنین اتفاقی را دارد ؟

اصولا من تصور چنین خیزشی را نمی کنم، به دلیل آنکه چین هم در این مورد مراقب است و حتی به کره شمالی هم کمک می کند که اگر این خیزش ها صورت می گیرد به نحوی نباشد که بتواند اساس حکومت توتالیتر کره شمالی را برهم زند. همانطور که می دانید چینی ها نیز در داخل کشور تحمل چنین تظاهراتی را ندارند و کره شمالی حیاط خلوت چین است و اجازه نمی دهد که به اعتراضی دامن زده شود.

مرد شماره دو کره شمالی که حکم اعدامش عملی شد رابطه بسیار حسنه ای با دولت چین داشته و این در حالی است که چین یکی از معدود دوستان کره شمالی در منطقه است که کمک های اقتصادی هم به این کشور در سالهای تحریم داشته است . آیا می توان اعدام وی را هشداری به چین هم دانست ؟

خیر هشداری به چین نبوده، چرا که این دو کشور با یکدیگر متحد هستند و چین هم چندان به این مساله که در هیات حاکمه کره شمالی چه فردی با این کشور رابطه صمیمی تری داشته و حالا اعدام شده اهمیت نمی دهد و تاثیری هم بر روابط مقامات عالی چین و کره شمالی ندارد. البته تمامی این تحلیل ها ناقص است و باید انتظار کشید و دید که اگر در آینده، کره شمالی مواضع تندتری در سیاست خارجی اتخاذ کند و دست به ماجراجویی های جدیدی مثلا علیه کره جنوبی بزند، در آن صورت می توان حدس زد که موضع دولت رادیکال تر شده و یا اینکه برعکس رادیکال ها را حذف کردند و به سمت ملایم شدن پیش می روند.

به نظر می رسد که واکنش های جهانی به فعالیت های هسته ای کره شمالی متوقف شده و از تلاش برای احیای مذاکرات شش جانبه هم خبری نیست . چرا شاهد چنین بن بستی در مذاکرات هسته ای کره هستیم؟ آیا امریکا هدف خاصی را از این مسکوت گذاشتن پرونده دنبال می کند؟

آنچه که امریکا، ژاپن کره جنوبی در خصوص کره شمالی دنبال می کنند این است که کره شمالی تسلیحات هسته ای خود را به طور کامل از میان بردارد و راکتورهای آب سنگین خود را تبدیل به آب سبک کند و دست از تولید سلاح هسته ای بردارد. تا زمانی که کره شمالی این کار را انجام ندهد هیچ گشایشی در رابطه این کشورها با کره شمالی متصور نیست.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/14

انتشار اولیه: سه شنبه 26 آذر 1392/ باز انتشار: یکشنبه 1 دی 1392