
تلاش چین برای مهندسی نظم چندقطبی در سایه رقابت غرب و شرق جدید
محمد کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: اجلاس ۲۰۲۵ شانگهای و تصمیمات کلیدی آن، نشانگر تحولی عمیق در نقش چین به عنوان «سازنده نظم» در نظام بین الملل است.
ادامه مطلبمحمد کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: اجلاس ۲۰۲۵ شانگهای و تصمیمات کلیدی آن، نشانگر تحولی عمیق در نقش چین به عنوان «سازنده نظم» در نظام بین الملل است.
ادامه مطلبوحید افراسیابان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: پیام دونالد ترامپ به رهبران چین، روسیه و کره شمالی با در هم تنیدن ارجاعات تاریخی، تمجیدهای دوپهلو و طعنههای سیاسی تند، اهداف چندگانهای را دنبال میکند: یادآوری نقش تاریخی آمریکا به چین، هشدار به شکلگیری یک بلوک ضدآمریکایی و تقویت تصویر خود به عنوان یک رهبر قاطع.
ادامه مطلباعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: رژه روز پیروزی چین نه تنها به نمایش سختافزارهای جدید، بلکه به ارسال پیامهای استراتژیک و پنهان به رقبای جهانی و منطقهای، بهویژه ایالات متحده، اختصاص داشت.
ادامه مطلبرژه عظیم نظامی روز گذشته در پکن نقطه اوج سه روز نمایش سیاسی بود که با کارگردانی شی جینپینگ و حضور ولادیمیر پوتین و کیم جونگ اون رهبران روسیه و کره شمالی برگزار شد. این مراسم نهتنها نمایش قدرت چین، بلکه پیامی آشکار به جهان درباره نظم تازهای بود که پکن در پی آن است.
ادامه مطلبعلیرغم چالشهای پیش روی ایران در آسیای مرکزی، اهمیت نقش آن در آن منطقه را نمیتوان دست کم گرفت. سیاست «چرخش به شرق» آن، به ویژه با توجه به تحولات صحنه منطقهای و بینالمللی که گزینههای کمی در دوره آینده ارائه میدهند، همچنان سنگ بنای استراتژی خارجی آن است.
ادامه مطلبدر ۲۸ مه ۲۰۲۵، اتحادیه اروپا از یک استراتژی بسیار مورد نیاز برای دریای سیاه رونمایی کرد و سرانجام به رسمیت شناختن اهمیت ژئوپلیتیکی حیاتی منطقه و ضرورت داشتن یک استراتژی بلندمدت برای مقابله با تجاوز روسیه اشاره کرد که مدتها به تعویق افتاده بود. کایا کالاس، معاون رئیس کمیسیون اروپا، در اظهارات خود اذعان کرد که «امنیت دریای سیاه برای امنیت اروپا نیز حیاتی است.»
ادامه مطلبدر آستانه رزمایش بزرگ چین، تحلیلهای نظامی نشاندهنده خیز خاموش نیروی دریایی ارتش آزادیبخش خلق PLAN)) برای گسترش توان خود است. چین با سرمایهگذاری کلان در صنعت کشتیسازی و تولید سریعتر کشتیهای جنگی، در حال تغییر موازنه قدرت دریایی در برابر ایالات متحده است. به ادعای بی بی سی، این کشور با بیش از ۳۷۰ کشتی جنگی، بزرگترین ناوگان دریایی جهان را در اختیار دارد و با سرعتی بیسابقه به توسعه زیردریاییهای اتمی، ناوهای هواپیمابر و تسلیحات پیشرفته مانند موشکهای مافوق صوت و شهپادها میپردازد.
ادامه مطلبعلی اکبر رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: هدف ترامپ از اجارهٔ کریدور زنگزور برای یک قرن از آذربایجان و ارمنستان، ادامهٔ استرتژی بزرگ آمریکا برای جلوگیری از موفقیت راه ابریشم نوین چین بوده که برای جلوگیری از موفقیت آن در مسیر پاکستان نیز به روی کار آوردن طالبان در افغانستان اقدام کرد.
ادامه مطلبمحمدحسین عمادی می نویسد: شناخت هر پدیده تاریخی نیازمند بازنگری دقیق در مبانی و موانع معرفتشناختی آن است. تاریخ بشر سرشار از پدیدههایی است که با گذر زمان، لایههای معنایی تازهای یافتهاند و برداشتهای سطحی یا یکجانبه، مانع از درک صحیح آنها شده است.
ادامه مطلبعلی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، میزبان رهبران چندین کشور هدف تحریمهای غرب، از جمله کره شمالی، ایران، میانمار و بلاروس، در اجلاس سازمان همکاری شانگهای است و نارندرا مودی، نخست وزیر هند، پس از غیبت در جلسه سال گذشته، نیز در این جلسه شرکت میکند.
ادامه مطلباخراج «جفری کروز»، رئیس آژانس اطلاعات پنتاگون به همراه دو فرمانده ارشد دیگر از سوی وزیر دفاع آمریکا، تازهترین حلقه از زنجیره «پاکسازیهای سیاسی» در ساختار امنیتی ایالات متحده است. در ظاهر، دلیل برکناری کروز انتشار گزارشی درباره حملات اخیر آمریکا به تأسیسات هستهای ایران عنوان شده است؛ گزارشی که برخلاف روایت رسمی دولت ترامپ، مدعی نابودی کامل توان هستهای ایران نبود بلکه تنها «عقبنشینی موقت» این تواناییها را تأیید میکرد.
ادامه مطلبرضا حاجی محمدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حوثیها با استفاده از پهپادها و موشکهای بالستیک ارزانقیمت اما مؤثر، بازدارندگی نامتقارنی ایجاد کردهاند که تواناییهای نظامی پیشرفته آمریکا و اسرائیل را به چالش کشیده است.
ادامه مطلبموسسه واشینیگتن اینستیتیوت در گفت وگو با کارشناسان نظامی و امنیتی درباره فروش تسلیحات بعد از حمله اسرائیل به ایران و جنگ اوکراین و همچنین تنشهای نظامی موجود در خاورمیانه به گفتوگو نشسته است.
ادامه مطلبسال ۱۹۷۲، ریچارد نیکسون با سفری غیرمنتظره به پکن، صفحهای تازه از دیپلماسی جهانی را ورق زد. چین کمونیست و آمریکا، دو دشمن سرسخت ایدئولوژیک، در یک قاب دیده شدند و جهان شگفتزده ماند. پشت لبخندهای دیپلماتیک، منافع استراتژیک بزرگی پنهان بود: مهار شوروی، شکستن انزوای چین و بازکردن راهی تازه در روابط بینالملل. این سفر نشان داد حضور فعال پای میز مذاکره و مدیریت هوشمند فرصتها، حتی میان رقبای ایدئولوژیک، میتواند تحولات تاریخی رقم بزند.
ادامه مطلبادعای اخیر روزنامه اسرائیلی یدیعوت آحارونت مبنی بر کمک چین به ایران برای بازسازی سامانههای پدافند هوایی پس از جنگ ۱۲ روزه، پرسشهایی درباره نیات پکن و پیامدهای ژئوپلیتیکی آن مطرح کرده است. علیرغم این دست خبرسازی ها رسانه ای باید با رویکردی محتاطانه، به بررسی این ادعا در سه محور پرداخت. نخست، دیپلماسی محتاطانه چین. دوم، سیاست ابهام استراتژیک پکن، و نهایتا، ملاحظات منطقهای و جهانی در سپر فکری چینی ها. با توجه به فقدان شواهد قطعی و پیچیدگیهای روابط چین با ایران، کشورهای عربی خلیج فارس، اسرائیل، و ایالات متحده، نمیتوان این ادعا را بهصورت کامل تأیید یا رد کرد، اما تحلیل آن نیازمند نگاهی دقیق به الگوهای رفتاری چین است.
ادامه مطلبآنچه بسیاری آن را شکست کمیسیون اروپا – بهویژه در زمینه تجارت، جایی که اختیار کامل دارد – میدانند، میتواند تلاشها برای شکلدهی به یک سیاست یکپارچه و مؤثر اروپایی را در زمانی که به استراتژیهای جدید نیاز مبرم است، پیچیدهتر کند.
ادامه مطلباین مقاله مهمترین این درسها، به ویژه درسهایی که برنامهریزان نظامی چین ممکن است بیاموزند و چالشهایی که ممکن است در اجرای آنها با آن مواجه شوند را تجزیه و تحلیل میکند، بدون اینکه به تمام چالشهایی که میتواند مانع تهاجم گسترده چین به تایوان شود، بپردازد.
ادامه مطلبمحمد کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: رقابت آمریکا و چین در شرق آسیا به مثابه تقابلی چند وجهی در عرصه های اقتصادی، امنیتی و فناوری، بازتابی از تلاش هر یک برای تثبیت هژمونی منطقه ای و جهانی است.
ادامه مطلبدر سال ۲۰۲۴، اقتصاد دریایی چین با عبور تولید ناخالص اقیانوسی (GOP) از مرز ۱۰ تریلیون یوان (۱.۴ تریلیون دلار)، به نقطه عطفی تاریخی دست یافت.
ادامه مطلباستراتژی چین برای پوشش ریسک، برای حوزه هستهای نامناسب بوده است. در اینجا، ابهام یک سپر نیست، بلکه مسئولیتی است که اعتبار پکن را از بین میبرد و باعث تشدید تنش میشود. برخلاف ترتیبات تجاری یا امنیتی متعارف، دیپلماسی هستهای فضای کمی برای فرار دیپلماتیک فراهم میکند. عدم اقدام به خودی خود به یک انتخاب تبدیل میشود و عواقب فزایندهای دارد.
ادامه مطلبسومین دوره این مدرسه از ۲۵ مرداد تا ۵ شهریور ۱۴۰۴ بهصورت مجازی و در قالب ۲۲ نشست تخصصی برگزار میشود. هدف اصلی این دوره، ارائه دانش روز و تحلیلهای عمیق به منظور گسترش شناخت جامعه علمی و فعالان حوزه سیاست خارجی، اقتصاد و فرهنگ از فرصتهای همکاری با چین عنوان شده است.
ادامه مطلبمحمد بیدگلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: در واقع اقتصاد مهمترین بازوی قدرت این کشور در سالهای اخیر بوده البته که قطعاً چین آرزوهای بالاتری را برای خود متصور است و بعید نیست این اژدهای قرمز بعد از بعد اقتصادی به تقویت بعد نظامی خود بپردازد.
ادامه مطلبعلی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی: بهطور کلی روابط مسکو و پکن در هزاره سوم روند رو به رشد چشمگیر را طی کرده است بهطوری که ولادیمیر پوتین و شی جین پینگ در ۴ فوریه ۲۰۲۲، سه هفته قبل از حمله روسیه به اوکراین، همکاری بدون محدودیت خود را اعلام کردند و از آن زمان چین و روسیه به طور قابل توجهی روابط خود را در زمینههای کلیدی تقویت کردهاند.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: فرآیند تهاجم اسرائیل و امریکا به ایران نهتنها برای سیاستگذاران و فرماندهان نظامی و امنیتی ایران درسهای کمنظیری داشته، بلکه برای سیاستگذاران راهبردی دیگر بازیگران بهویژه قدرتهای شرقی سرشار از درس آموزی است.
ادامه مطلبناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: روسیه با شناسایی طالبان، صرفاً وارد یک رابطه رسمی نشده، بلکه نقشهای پیچیده برای بازتعریف ساختار قدرت در افغانستان و بهرهبرداری چندلایه از شکافها و رقابتها میان قدرتهای منطقهای و جهانی را به اجرا گذاشته است.
ادامه مطلبتوافقات فعلی بین ایران و دو قدرت بزرگ حامی آن، مسلماً بیشتر به نفع خودشان است تا تهران. روسیه در ازای وعدههای مبهم حمایت نظامی، به فناوری نظامی ایران دسترسی پیدا کرده، در حالی که چین نفت ارزان ایران را دریافت کرده است که فروش آن، بدون نیاز به انجام کار دیگری توسط پکن، یک شریان اقتصادی برای تهران فراهم میکند
ادامه مطلبمرتضی بنانژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: در این تحلیل به ریشههای تغییر سیاست خارجی آمریکا، نقش سایر قدرتها در این تحول، و جایگاه بریتانیا و برگزیت در این چشمانداز نوین توجه خواهد شد و در نهایت، به بررسی منافع آمریکا در هر دو نظم و تمایل این کشور به تغییر احتمالی روند موجود میپردازد.
ادامه مطلبغلامرضا نظربلند می نویسد: بدون متوسلشدن به حرکات تصنعی و صرفا با رجوع به روشهای دیپلماتیک و استفاده از اصول حرفهای مذاکره، نقاط واگرایی اسرائیل با آمریکا در موارد و موضوعاتی که از جمله در بالا به آن اشاره شد را احصا کنیم و به طریق مقتضی در مذاکره احتمالی با طرف آمریکایی مورد کارسازی قرار دهیم. این میتواند به شمول هشدار و انذار به آن طرف و گوشزدکردن خطرات همراهی با رژیم، حداقل در موارد مورد نظر باشد.
ادامه مطلبرامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: تنها مسیر ممانعت از آتش افرزوی در خاورمیانه و ممانعت از درگیر شدن ملل اسلامی خاورمیانه در ازای خریدن زمان برای ملل کمونیست و ارتودوکس چین و روسیه این مساله است که ایران از دستور کار آمریکا خارج شود.
ادامه مطلبمحمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از منظر ایران، مهمترین دغدغه در روابط با چین، کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و تنوعبخشی به صادرات غیرنفتی، جذب سرمایهگذاری خارجی در زیرساختها و صنایع حیاتی، و دور زدن تحریمهای یکجانبه غرب است. ایران به دنبال شریکی قدرتمند است که بتواند در حوزه فناوری، زیرساخت و توسعه اقتصادی، پشتوانه محکمی باشد. همچنین، حمایت سیاسی چین در مجامع بینالمللی، به ویژه در برابر فشارهای غرب، برای ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. گسترش همکاریهای دفاعی و امنیتی نیز از دیگر دغدغههای ایران در این رابطه است.
ادامه مطلب