چرا روسیه مذاکرات هسته ای را بر هم نزد؟

دیپلماسی ایرانی: روابط روسیه و آمریکا به سرعت به سوی زوال می رود و در این بین نقش بحران اوکراین در ماه های اخیر بیش از هر موضوع دیگری پررنگ است. حتی زمزمه ظهور دوباره جنگ سرد بین واشینگتن و مسکو به گوش می رسد. در واقع، برخی می گویند مسکو نمی خواهد تحریم های آمریکا علیه ایران لغو شوند زیرا در این صوت ایران مجال آن را می یابد در در صادرات نفت به غرب و دیگر مناطق جهان با روسیه رقابت کند. باید گفت که باوجود اختلاف نظرها روسیه همچنان به همکاری خود با آمریکا در زمینه طیفی از موضوعات شامل مساله هسته ای ایران ادامه می دهد. اما چه چیزی دلیل این همکاری مسکو را توضیح می دهد؟ برای توضیح این رویکرد کرملین دست کم چهار دلیل وجود دارد که در زیر به آنها اشاره می شود.

1. دولت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به دنبال تقسیم موضوعات سیاست خارجی به بخش های کوچکتر است. اختلاف نظر جدی با آمریکا در مورد برخی موضوعات مانع از همکاری مسکو با واشینگتن در زمینه دیگر موضوعات که در آن منافع مشترک وجود دارد، نمی شود. هم آمریکا و هم روسیه - مانند بسیاری دیگر از کشورها – خواستار جلوگیری از هسته ای شدن ایران هستند و در این راستا همکاری کرملین با کاخ سفید توجیه پذیر به نظر می رسد.

2. مسکو برای حل مساله هسته ای ایران تلاش می کند. بخشی از این تلاش مربوط به محدود کردن مخالفت های بین المللی با سیاست روسیه در برابر اوکراین است. در حال حاضر نگرانی کشورها در مورد آنچه که روسیه در اوکراین انجام می دهد به اندازه نگرانی از چشم انداز برنامه های هسته ای ایران است. رژیم صهیونیستی، مصر، ترکیه ، عربستان سعودی و حتی برخی کشورهای اروپایی در ناتو دغدغه های مهمی در مورد این دو موضوع دارند. ادامه تلاش های جدی مسکو در جهت حل و فصل مسله هسته ای ایران می تواند این در تعدیل نگاه انتقادی جامعه بین المللی نسبت به رویکرد مسکو در قبال بحران اوکراین، موثر باشد.

3. توانایی واقعی مسکو برای حل مساله هسته ای ایران می تواند محدود باشد. واشینگتن و تهران همواره دو دشمن به شمار می رفتند که از به نمایش گذاشتن این خصومت ورزی ها نیز ابایی نداشتند. اما در صورتی که توافق هسته ای نهایی حاصل شود، نه ایران و نه آمریکا به نفع مسکو عقب نشینی نمی کنند. در واقع تلاش روسیه برای جلوگیری از دستیابی به توافق هسته ای اینگونه تعبیر می شود که مسکو در موضع ضعف قرار دارد و این همان چیزی است که پوتین از آن پرهیز می کند. رئیس جمهور روسیه نمی خواهد کشور اش در انظار عمومی ضعیف جلوه داده شود.

4. روسیه در توافق هسته ای با ایران منافع زیادی دارد. هرچند که این دیدگاه صحیح است که با توافق نهایی و لغو تحریم ها علیه ایران، این کشور به رقیب روسیه در صادرات نفتی تبدیل می شود و مسکو از این موضوع نگران است. اما توافق نهایی برای مسکو منافعی به همراه دارد. با لغو تحریم ها شرکت های روسی قادر به سرمایه گذاری در ایران به خصوص در بخش نفت خواهند بود. این همکاری برای ایران هم خوشایند خواهد بود. یک ایران ثروتمندتر می تواند راکتورهای هسته ای ، تسلیحات و به طور کلی کالاهای بیشتری از روسیه خریداری کند و این به نفع مسکو است.

بنا بر این دلایل می تواند دریافت که عدم تمایل مسکو به همکاری با واشینگتن در مورد اوکراین به معنی این نیست که کرملین همکاری با آمریکا در مورد ایران را متوقف می کند.

منبع: لوب لاگ / تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10