دسترسی به اماکن‌ و اشخاص عناصر ضروری توافق

۳۰ خرداد ۱۳۹۴ | ۱۶:۲۹ کد : ۱۹۴۸۹۷۲ سرخط اخبار
ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا روز جمعه در مصاحبه ای با شبکه خبری پی بی اس بار دیگر بر لزوم دسترسی به اماکن و اشخاص برای توافق هسته ای با ایران تأکید کرد.

به گزارش فارس، مونیز در ابتدای این مصاحبه در پاسخ به سوال مجری مبنی بر اینکه آیا ضرب الاجل ۳۰ ژوئن برای توافق هسته ای، موعدی «واقعی» است گفت که واشنگتن خواستار توافق در تاریخ مذکور است.

او گفت: «ما مطمئنا می خواهیم در ۳۰ ژوئن به توافق برسیم. دلایل متعددی برای این موضوع داریم، اعم از تعاملاتی که باید بعد از آن با کنگره داشته باشیم و گزارشی که باید به انها بدهیم. بنابراین داریم سخت تلاش می کنیم.»

دولت آمریکا بایستی مطابق مفاد قانونی که ماه گذشته به امضای باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا رسید توافقنامه هسته ای احتمالی را تا موعد ۹ جولای (نه روز بعد از ضرب الاجل) تقدیم کنگره کند. در صورتی که دولت در موعد مقرر توافقنامه را تحویل کنگره دهد، دوره نظارت بر آن ۳۰ روزه خواهد بود؛ در غیر این صورت دوره مورد نظر به ۶۰ روز افزایش خواهد یافت.

ارنست مونیز افزود: « هدف ما تکمیل این توافق است تا ما و شریکانمان یعنی گروه ۱+۵ بتوانیم اطمینان داشته باشیم که برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است؛ و اینکه اگر چنین نبود، به سرعت این موضوع را تشخیص داده و به آن پاسخ های مناسب بدهیم.»

مونیز در بخش دیگری از این مصاحبه «شفافیت و راستی آزمایی» را زیربنای توافق هسته ای با ایران خواند و افزود: «ما بر سر اقداماتی فوق العاده، اعم از آگاهی از کل زنجیره تأمین در سر تا سر فرایند غنی سازی توافق کرده ایم. این نوع از دسترسی را برای مدت طولانی خواهیم داشت، بنابراین من فکر می کنم ما اقدامات راستی آزمایی کاملاً فوق العاده ای خواهیم داشت.»

مونیز این اقدامات راستی آزمایی را محور مسدود کردن آنچه راههای مخفیانه ایران برای دست یابی به سلاح هسته ای خواند عنوان کرد.

وزیر انرژی آمریکا در پاسخ به سوال دیگری درباره مخالفت مقامات ایرانی با دسترسی به «سایت های نظامی» و دانشمندان ایران گفت: « ما نیاز داریم اقدامات راستی آزمایی که توصیف کردم را داشته باشیم. درباره دانشمندان باید بگویم که بخشی از ابعاد هسته ای  توافق باید حل مسائل مربوط به PMD یا ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران باشد و دسترسی به آنها و مصاحبه با آنها برای آژانس بین المللی انرژی اتمی (نه ما) ضروری خواهد بود. برای آژانس، هم دسترسی به اشخاص و هم اماکن ضروری خواهد بود.»

منظور از «ابعاد نظامی احتمالی» ادعاهایی هستند مبنی بر اینکه ایران قبل از سال 2003 اقدام به انجام آزمایش هایی در زمینه سلاح های هسته ای در برخی از سایت های خود کرده است. کشورهای غربی ادعا می کنند شواهد مربوط به این تحقیقات از اسنادی به دست آمده اند که در لپ تاپی متعلق به یکی از فعالان برنامه هسته ای ایران بوده اند.

بسیاری از کارشناسان در صحت این اسناد و منبع آنها ابراز تردید کرده و این احتمال را مطرح کرده اند که آنها توطئه ای برای جنجال آفرینی بر سر برنامه هسته ای ایران بوده باشند. «محمد البرادعی»، مدیر کل سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی که در زمان افشای سندهای مزبور سکان هدایت این نهاد بین المللی را در دست داشته در کتاب خاطرات خود درباره صحت و اعتبار آنها ابراز تردید کرده است.

مونیز به این سوال که آیا دسترسی به اشخاص و اماکن، عوامل اساسی برای رسیدن به توافق هسته ای هستند، اینطور پاسخ داد: «بله، کاملاً.»

این اظهارات وزیر انرژی آمریکا در حالی صورت گرفته که کارشناسان می گویند فشارها بر ایران برای مصاحبه با دانشمندان هسته ای یا بازدید از اماکن نظامی جهت تحقیق درباره «ابعاد نظامی احتمالی» فراتر از اختیارات آژانس بین المللی انرژی اتمی تحت سند پروتکل الحاقی است و آژانس تنها با درخواست از ایران برای امضای سند «پروتکل الحاقی مضاعف» است که می تواند چنین مطالبه ای را مطرح کند.

ایران در چارچوب تفاهم لوزان که در 13 فروردین ماه سال جاری با گروه 1+5 امضا کرد با اجرای پروتکل الحاقی در صورت حصول توافق هسته ای نهایی موافقت کرده است، اما به گفته کارشناسان، تجربیاتی نظیر ترور دانشمندان هسته ای یا وقایع رخ داده برای عراق در بازرسی های سازمان ملل از این کشور تحت برنامه موسوم به «آنسکام» خاطراتی تلخ هستند که تهران را به سر سپردن به هر گونه تعهدات فراتر از سند پروتکل الحاقی مشکوک می کند، گو اینکه اجرای پروتکل الحاقی در جریان توافق موسوم به «سعد آباد» در پاییز سال 1382 خود نیز تداعی گر خاطراتی خوشایند نیست.

علاوه بر این دغدغه ها، هانس بلیکس، مدیر کل اسبق آژانس ماه گذشته با بیان اینکه نمی توان برای بازرسی ها از برنامه هسته ای ایران ترتیباتی جدا از سایر کشورها در نظر گرفت درخواست های مربوط به بازرسی در هر مکان و مکان از تأسیسات هسته ای ایران را «غیرقابل قبول» خوانده است.

وزیر انرژی آمریکا تصریح کرد موصوعاتی مانند مرحله بندی تحریم ها مسائلی هستند که باید طی دو هفته آینده درباره آنها مذاکره صورت گیرد.

او در ادامه در پاسخ به سوال مجری برنامه که مدعی شد آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارش خود نوشته ایران ذخائر اورانیوم خود را بر خلاف تعهداتش افزایش داده گفت که مقامات آمریکایی در این باره توضحیات لازم را داده اند.

مونیز افزود آژانس همواره تصریح کرده ایران به تمامی تعهداتش پایبند بوده است. مونیز در توضیح بیشتر گفت که ایران تا تاریخ های تعیین شده ذخائر اورانیوم خود را کاهش خواهد داد و آن را به مقادیر تعیین شده خواهد رساند.

مونیز گفت دو راه برای کاستن از ذخائر اورانیوم، رقیق سازی و انتقال به خاک یک کشور دیگر هستند که به باور او، راه دوم راهی ساده تر است.

وزیر انرژی آمریکا در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا جان کری آماده است هفته آینده به وین سفر کند گفت که با وزیر خارجه ملاقات کرده و او آماده انجام این سفر است.

این مقام امریکایی تحریم های بین المللی وضع شده با فشار آمریکا علیه ایران را نشان دهنده عدم اعتماد جامعه بین المللی به صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران دانست و در ادامه گفت: «من این توافق را فرصتی می بینم که ایران در دراز مدت نشان دهد که مقاصدش از برنامه هسته ای کاملاً صلح آمیز است.»

کلید واژه ها: پروتکل الحاقی مونیز


نظر شما :