سطح و شدت واکنش تهران، عامل تعیین کننده‌ای در تداوم ناامنی است
تروریسم برنامه‌ریزی شده برای ایجاد ناامنی گسترده در ایران
گفت و گو از عبدالرحمن فتح الهی، عضو تحریریه دیپلماسی ایرانی
دیپلماسی ایرانی – یقیناً مقوله امنیت به عنوان مهمترین کلید در توسعه و فعالیت هر کشوری نقش اساسی را ایفا می‌کند، به گونه‌ای که در سایه نبود امنیت به هیچ وجه نمی‌توان طرح‌ها و برنامه‌هایی را برای توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و رشد و نمو هر جامعه ای فراهم کرد. اکنون نیز در سایه اتفاقات تروریستی که بعد از حمله مسلحانه ۳۱ شهریور سال جاری به رژه نیروهای مسلح در اهواز روی داد تا به اکنون شاهد تکرار حوادثی از این دست بوده ایم که این موج تروریسم، آن هم در بازه 5 ماه گذشته نشان از برنامه جدی برای ایجاد ناامنی در کشور دارد. دیپلماسی ایرانی برای بررسی این مسئله و تاثیر آن بر همه ابعاد کشور و همچنین بازیگران پشت پرده پروژه ایجاد و گسترش ناامنی در کشور، گفت گویی را با سید رضا قزوینی، کارشناس مسائل خاورمیانه صورت داده است که در ادامه از نظر خواهید گذراند:
در راستای حادثه تروریستی چهارشنبه شب جاده خاش – زاهدان، در چند ماه گذشته شاهد تکرار حوادث تروریستی از شهرهای خوزستان مانند حادثه حمله به رژه نظامی در اهواز یا حمله تروریستی در ماهشهر تا حمله خرم آباد در استان لرستان و شهرهای چابهار و سرباز کلات استان سیستان و بلوچستان و غیره بوده ایم. آیا این سلسله از حوادث تروریستی در یک ارتباط با یکدیگر قرار دارند. در این صورت بازیگران و مجریان این دست از حوادث برای ناامن کردن کشور چه کسانی هستند و اهداف و برنامه های آن در چه پارامترهایی خلاصه می‌شود؟
همان طوری که شما به آن اشاره داشتید طی ماه ها و هفته های اخیر شاهد افزایش حملات تروریستی در مناطق مختلفی از کشور بوده ایم؛ عملیات هایی که خود را به شکل حملات مسلحانه به نیروهای نظامی و انتظامی، بمب‌گذاری، حملات انتحاری و حمله به پرسنل و مسئولین نشان داده است. هرچند که به طور معناداری بخش قابل توجه از این حملات در بهمن ماه انجام شد که میتواند حامل پیامی به جمهوری اسلامی ایران درآغاز پنجمین دهه پیروزی انقلاب اسلامی بوده باشد، اما در مجموع کثرت این عملیات ها، آن هم در بازه کوتاه زمانی می تواند نشانه ای از توجه دشمنان این کشور به ورود جدی تر در خصوص افزایش سطح و شدت ناامنی در ایران داشته باشد. مقامات رسمی کشور نیز در این رابطه به طور آشکار از نقشه و برنامه برخی از کشورهای عربی منطقه به خصوص عربستان سعودی و امارات متحده عربی در حادثه تروریستی اخیر جاده خاش - زاهدان که توسط گروه تروریستی جیش العدل به وقوع پیوست، سخن گفته‌اند. نظر به این که جیش العدل در بهمن‌ماه جاری و در اقدامی کم سابقه در فاصله ۱۵ روز، ۴ عملیات تروریستی در جنوب شرق کشور انجام داده است و به موازاتش اگر بپذیریم که مبنای اتهام سعودی و اماراتی توسط مقامات ارشد ایرانی از جمله فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران حکایت از اخبار پنهان، دقیق و البته موثق دارد، می توان از وجود یک طرح مدرن و برنامه ریزی شده برای افزایش حملات تروریستی و تحت الشعاع قرار دادن امنیت کشور که مورد حمایت منطقه و احتمالاً بین المللی است، سخن بگوییم؛ طرحی که هدف آن انتقال ناامنی به بخش‌های متعددی از دخال خاک کشور است و این مهم توسط تروریست‌های تکفیری در جنوب شرق و به موازات آن جریان های تروریستی جدایی‌طلب جنوب غرب و غرب کشور که اتفاقا این گروه ها نیز روابط گرمی با ریاض دارند، اجرایی می‌شوند تا عملاً توان سیاسی، امنیتی و نظامی کشور را معطوف به جبهه داخل کنند.
با نگاهی به این سلسله حوادث تروریستی اخیر آیا می توان عنوان داشت که در حال حاضر امنیت کشور تحت الشعاع این اقدامات قرار گرفته است و در ادامه امکان دارد در آینده نیز شاهد تکرار این دست از اقدامت باشیم؟
خود این گروه‌های تروریستی به تنهایی توان تحت الشعاع قرار دادن امنیت و آرامش کشور بزرگی مانند ایران را ندارند، چرا که توان عملیاتی آنها در سطح بالایی قرار ندارد، اما همان طور که پیشتر به آن اشاره شد وقتی طرح و پروژه ایجاد ناامنی در خارج از ایران برنامه‌ریزی می‌شود، می‌توان انتظار داشت که سطح و توان عملیاتی این گروه ها، یا در بعد کمی یا کیفی و یا هر دوی آن به واسطه حمایت مالی و تسلیحاتی بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای افزایش پیدا می کند. لذا تا زمانی که سطح تخاصم منطقه‌ای و بین‌المللی برخی کشورها به خصوص برخی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس علیه جمهوری اسلامی ایران ادامه داشته باشد، می توان گفت که احتمالا ما باید هم چنان شاهد تداوم و حتی گسترش چنین اقدامات تروریستی در داخل کشور باشیم. البته در آن سوی ماجرا نیز یقینا سطح و شدت واکنش و اقدام ایران نیز می تواند عامل تعیین کننده ای در تداوم ناامنی ها باشد. بنابراین دستگاه های امنیتی با رصد دقیق و اشراف کامل اطالاعاتی می توانند به عنوان یکی از اهرم های مهم تهران در ناکارآمد کردن و به بن بست کشاندن این طرح ها و پروژه ناامنی در کشور عمل کنند.
تا چه اندازه پروسه امنیت زدایی در سراسر کشور، نه تنها مرزهای شرقی به موازات تحریم ها اقتصادی برای فشار بر ایران در سال آینده در دستور کار خواهد بود؟
همگرایی و ائتلاف معنادار واشنگتن، ریاض و تل آویو در موضوع ایران میتواند این پیام را بدهد که به موازات تلاش‌های آمریکا برای افزایش فشارها و تحریم‌های اقتصادی، موضوع ایجاد ناامنی گسترده وبرنامه ریزی شده در داخل کشور نیز می تواند یکی از طرح های مکمل برای درگیری کردن بیشتر ایران باشد. در این رابطه رهبر انقلاب اسلامی نیز چندی قبل به طور جدی نسبت به وجود برنامه‌های جدی در سال آینده شمسی علیه ایران هشدار داده بودند. از این رو چندان دور از انتظار نیست که هدف قرار دادن همزمان اقتصاد و امنیت ایران به عنوان طرح جدی روی میز کار اتاق جنگ دشمنان و بدخواهان ایران باشد.
راه حل برون رفت از چالش های امنیتی را در حوزه فعالیت های دیپلماتیک می دانید و یا این که تهران باید دست به اقدامات امنیتی و عملیاتی در خاک دیگر کشورها بزند؟
راه حل برون رفت از چالش های امنیتی و مبارزه جدی و اساسی با تروریسم و ناامنی در اشکال مختلف آن قطعا راه حلی یک بعدی نیست. دیپلماسی فعال و مقتدر به همراه ساز و کارهای امنیتی و عملیاتی در کنار یکدیگر می‌توانند به ظهور نتیجه مطلوب در خصوص ریشه کن کردن ناامنی کمک کنند. در جایی که برخی از کشورها عملیات پیشگیرانه و پیش دستانه را در جنگ با تروریسم اجرایی می کنند، مطمئنا جمهوری اسلامی ایران نیز می تواند اقداماتی از این دست را، حداقل در مواجهه با تروریست‌های داخلی مستقر در خاک پاکستان انجام دهد. افزون بر این که بخش قابل توجهی از گروه های تروریستی فعال در جنوب غرب، غرب و شمال غرب ایران نیز در برخی کشورهای اروپایی مانند آلمان، هلند و دانمارک مستقر هستند و در برخی کشورهای دیگر جهان نیز فعالیت های آزادانه دارند. از این رو یقینا اقدامات دیپلماتیک و حقوقی جدی جمهوری اسلامی ایران توسط دستگاه های ذیربط می تواند در محدود کردن فعالیت های این گروه های تروریستی نقش جدی را ایفا کند.
نظر شما :