ایران و انتخابات امریکا

نویسنده: عباس آخوندی، وزیر سابق مسکن و شهرسازی

دیپلماسی ایرانی: بی‌گمان انتخابات امریکا به عنوان یک قدرت بزرگ بر سرنوشت صحنه سیاسی جهان موثر است. به ویژه انتخابات 2020 که خطر بازگشت به مرکانتالیسمِ دوران استعمار را دربردارد. نکته‌ای که در ایران به آن کمتر توجه می‌شود، پدیده‌ای به نام  ترامپ است. این پدیده تنها اولویت دادن به امریکا در سیاست‌گذاری ملی نیست بلکه تلاش در جهت تغییر رویکرد حاکم بر نظم جهانی به نفع روش‌های کاربست مستقیم زور و گرایش به سمت جنگ تجاری با سایر قدرت‌ها و ملت‌ها در سیاست بین‌المللی و یا به عبارتی مرکانتالیسم نو است. با شکست ترامپ این اندیشه از صحنه‌ سیاست امریکا زدوده نخواهد شد، هرچند مانع‌های بزرگی پیشِ پای آن قرار خواهد گرفت. بنابراین، انتخابات امریکا زورآزمایی بین بازگشت به مرکانتالیسم خشونت‌بار دوره استعمار و گرایش به سمت آزادی نسبی مبادله در جهان است. هرچند امریکای دموکرات در مواردی در بزنگاه‌ها چشم خود را بر این آزادی بسته است. 

به هر روی، در کوتاه مدت به سبب تفاوت روش کاربست زور توسط هر یک از این دو نامزد و هم‌چنین گرایش جانبداری هر یک از این دو به آزادی مبادله در جهان تاثیر مستقمیمی بر صحنه سیاست جهانی خواهد داشت. هم‌چنان‌که هم‌اکنون اعلام نتایج مقدماتی انتخابات بر بازارهای سهام در جهان و ایران و ارزش پول‌های ملی داشته‌است. با در نظر داشتن این واقعیت در صحنه سیاست جهان، مستقل از رای‌آوری هریک از این دو نامزد ما باید سیاستی مستقل و مبتنی بر تامین منافع و امنیت ملی ایران داشته‌باشیم.

به یادآوریم که دو جنگ جهانی اول و دوم نتیجه کاربست همین سیاست از سوی قدرت‌های بزرگ جهان که تصور می‌کردند به‌تنهایی باید و یا می‌توانند منابع ثروت جهان را در اختیار داشته باشند، بود. و شکل‌گیری جامعه ملل (League of Nations) و بعدها تاسیس سازمان ملل را موجب شد که تا حدی امنیت جهانی را هرچند به نفع قدرت های بزرگ تامین کرد. به هر روی، جهان آبستن حوادث بزرگی است که بسیاری از ابعاد آن برای ما روشن نیست. ولی، می‌توانیم مطمئن باشیم که مداخله‌های بزرگی در منطقه ما؛ چه در حوزه‌ تمدنی ایران و چه در جنوب خلیج فارس و شمال افریقا رخ خواهد داد.

در این صحنه‌ واقعی سیاست جهانی، همراه داشتن افکار عمومی ملت‌ها کم‌ارزش نیست. ما باید بر سیاست گفت‌وگو، حل صلح‌آمیز مناقشه‌ها و آزادی مبادله در جهان پافشاری کنیم و خودمان را در میان چرخ‌دنده‌های این ماشینی که به راه افتاده است نیندازیم. از این‌رو، داشتن سیاستی مستقل و مبتنی بر حقوق بین‌الملل، همکاری‌های حداکثری منطقه‌ای وهم‌چنین همکاری حداکثری با سایر قدرت‌های بزرگ جهان بر مبنای حفظ منافع ملی ایران راهکار است. سه سیاست: 1- همکاری حداکثری با سایر قدرت‌ها اعم از قدرت‌های جهانی و یا منطقه‌ای و یا دستِ‌کم رفع خصومت با بسیاری از آنها شامل اتحادیه اروپا، چین و روسیه و همسایگان است. 2- رفع مانع‌های مبادله‌های مالی بین‌المللی و مشخصا الحاق به کنوانسیون‌های اف‌ای‌تی‌اف و 3- حرکت به سمت آزادی مبادله‌های تجاری در جهان راهکار است.