واقعیت های اقتصادی

سقوط لیر ترکیه و درس هایی که باید بیاموزیم

۱۲ آذر ۱۴۰۰ | ۱۶:۰۰ کد : ۲۰۰۸۰۳۶ اخبار اصلی اقتصاد و انرژی
محمد طبیبیان در یادداشتی می نویسد: رای کنترل نرخ تورم نرخ بهره باید افزایش یابد. شاید به یاد داشته باشید که در کشور ما هم برخی استدلال می کنند، با افزایش نرخ بهره هزینه تولید افزایش می یابد و تورم تشدید می شود. این ها در سطح همان هایی هستند که فکر می کنند خورشید گرد زمین می چرخد.
سقوط لیر ترکیه و درس هایی که باید بیاموزیم

نویسنده: محمد طبیبیان، استاد سابق دانشگاه صنعتی اصفهان و موسسه عالی پژوهش در برنامه‌ریزی و توسعه

دیپلماسی ایرانی: اخیراً نرخ لیر ترک نسبت به دلار به شدت کاهش یافته است. از حدود ۸/۵ لیر در مقابل یک دلار به ۱۳ لیر طی سه ماه. این کاهش ارزش تشدید شده است، بعد از این که رجب طیب اردوغان اعلام کرد به هیچ وجه موافق افزایش نرخ بهره نبوده و نیست. اکنون نرخ تورم در ترکیه حدود بیست درصد است. برای کنترل تورم و کاهش ارزش پول روسای بانک مرکزی قصد افزایش نرخ بهره را داشته اند و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه تا کنون سه رئیس بانک مرکزی را برکنار کرده است چون با نظر او در مورد نرخ بهره موافق نبوده اند.

درس یکم، در ترکیه هم تورم یک پدیده پولی است.

درس دوم، برای کنترل نرخ تورم نرخ بهره باید افزایش یابد. شاید به یاد داشته باشید که در کشور ما هم برخی استدلال می کنند، با افزایش نرخ بهره هزینه تولید افزایش می یابد و تورم تشدید می شود. این ها در سطح همان هایی هستند که فکر می کنند خورشید گرد زمین می چرخد.

درس سوم، چون تورم یک پدیده پولی است لاجرم کنترل تورم کشیدن اهرم های پولی را لازم می کند. این هم، به هر شکل انجام شود نرخ بهره را بالا می برد.

درس چهارم، اردوغان دستور داده است در مورد افزایش نرخ ارزهای خارجی بر رسی شود و مسبب شناسی شود. اما تورم یعنی کاهش ارزش پول، یعنی افزایش قیمت ارزهای بین المللی کم و بیش با ثبات تر. پس تورم با دستور و پیگرد ارز فروش ها و غیره علاج نمی شود.

درس پنجم، یک وقتی مرحوم میلتون فریدمن گفته بود که تورم فقط یک یگانه مسئله اقتصادی نبوده است و نشان دهنده وجود فقط یک مشکل در یک موضع و محل از بدنه اقتصاد نیست. بلکه نشان از یک بیماری عمومی اقتصاد و در واقع سوء مدیریت عمومی اقتصاد است. با توجه به این نکته بهتر می توان گرفتاری اقتصادی ترکیه را درک کرد.

کلید واژه ها: لیر لیر ترکیه سقوط لیر ترکیه ترکیه اقتصاد ترکیه ایران و ترکیه رجب طیب اردوغان تورم محمد طبیبیان


( ۴۴ )

نظر شما :

رضا شاه کبیر (نوکر آتاترک) ۱۲ آذر ۱۴۰۰ | ۱۷:۳۴
چرا این همه در ایران به کاهش ارزش لیر می پردازند؟
خسرو ۱۲ آذر ۱۴۰۰ | ۱۹:۳۰
نشریه فاینشنال تایمز می نویسد مشکل واقعی ترکیه وجود اردوغان است با حمایت مردمی بزرگش ، و بایدن قبل از روی کار آمدن تاکید میکرد که اردوغان باید برکنار شود -- بنظر میرسد که غربی ها یک ترکیه در مدار غرب و حرف شنو میخواهند و این با اردوغان میسر نیست -- حتی اگر نرخ بهره بیشتر گردد باز ارزش لیر کاهش خواهد یافت تا انتخابات برگزار شده و اردوغان بازنشسته شود به نظر میرسد دوره اردوغان رو به پایان است
فدوی ۱۲ آذر ۱۴۰۰ | ۱۹:۳۶
بزرگترین دشمن پیشرفت ، فساد است مخصوصا اگر فساد سازمان یافته و دولتی نیز شده باشد . اگر فساد نباشد و در کنار آن امنیت نیز برقرار باشد ، کنده ی درخت هم که باشد پیشرفت می کند چه برسد به انسان . در حقیقت کره ی جنوبی کار بزرگی نکرده که پیشرفت ، شنا در جهت جریان فطرت انسان است . کار بزرگ را آنهایی می کنند که می توانند با ندانم کاری جلوی رشد و تعالی یک ملت را بگیرند .
سعید ۱۳ آذر ۱۴۰۰ | ۱۲:۰۴
آنکه باید درس بیاموزد اساسا نمی فهمد که چه خبر است!
فدوی ۱۳ آذر ۱۴۰۰ | ۱۲:۲۳
به خسرو ... پس به عنوان بک پانترک ( البته از نوع محترمش ) ... قبول دارید که این ترکیه ای که پانترکها تا عرش اعلا بالا بردندش ، به یک اشاره ی کاخ سفید بند است . اگر قبول دارید ، که حرف ما را تکرار کردی و اگر نه که لطفا متن خودتان را مجدد بخوانید .
فدوی ۱۳ آذر ۱۴۰۰ | ۱۲:۲۶
به نوکر آتاترک ... چون خالی شدن باد باکنک دیدن و صدای فِسّش شنیدن دارد .
کامران ۱۴ آذر ۱۴۰۰ | ۱۰:۴۹
قضاوت در مورد شرایط جدید ایجاد شده در اقتصاد ترکیه خیلی زود است بهتر است تا انتهای سال جدید میلادی نتایج ان را دید که با رشد بزرگ صادرات و تولید در ترکیه همراه خواهد بود.
آتیلا ۱۴ آذر ۱۴۰۰ | ۱۳:۱۶
آقای فدوی خوشحالی و پایکوبی شما برای سقوط اقتصاد ترکیه فکر نمی کنم با واقعیتهای موجود همخوانی داشته باشد اخیرا مودیز Moodysرشد اقتصادی ترکیه را که قبلا ۹ درصد برای امسال پیشبینی کرده بود به ۱۱ درصد افزایش داد درست اشت لیر ترکیه افت داشته ولی از طرف دیگر موجب رشد صادرات و کار آفرینی و سرمایه گزاری هم منجر شده است کشوری که بالای ۱۰ درصد رشد اقتصادی داشته باشد افت ارزش پولی نمی تواند چندان نگران کننده باشد
علی ۱۵ آذر ۱۴۰۰ | ۰۱:۵۸
به زودی به حساب تورم خواهیم رسید !
علی ۱۵ آذر ۱۴۰۰ | ۰۱:۵۸
ازدوغان : به زودی به حساب تورم خواهیم رسید !
ایران هرگدایی را تاجر کرد ۱۷ آذر ۱۴۰۰ | ۰۱:۵۰
تحریم های ایران خیلی‌ از گرسنگان پیرامون را سیر کرده است. کاش ایران با دولتهای گستاخ پیرامونی ارتباط اقتصادی را کاهش داده و به کشورهای قابل همچون روسیه و هند و چین می‌پرداخت. ولی وقتی پانترکیسم و پانعربیسم در لایه لایه‌ی دولت لانه کرده چه می‌توان کرد؟