پروژه ژئوپلیتیکی اردوغان بر یک ایده ساده استوار است: ترکیه، چیزی بیش از یک قدرت متوسط صرف، قرار است رهبری خاورمیانه بزرگ را بر عهده بگیرد.
ادامه مطلب
بقایی گفت: فرایندی که بخواهد تهدیدی علیه کشور دیگر باشد نیز با قوانین و تعهدات بینالمللی مغایرت دارد. از رژیم صهیونیستی که ماهیتا این گونه عمل میکند و اعتنایی به تعهدات بینالمللی ندارد، انتظاری نمیرود، اما از کشورهای دیگری که خود را پایبند به اصول بینالمللی میدانند انتظار داریم که به فرایندی وارد نشوند که علیه کشوری دیگر تهدید باشد.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: در ۲۰ دسامبر سال جاری میلادی، یک هواپیمای بی سرنشین روسی از نوع Merlin-VR در حوالی بالیکسیر سقوط کرد. نکته قابل تامل آن بود که این پهپاد نه توسط نیروهای نظامی، بلکه دو روز بعد توسط روستاییان پیدا و سپس موضوع به مقامات امنیتی اطلاع داده شده است. این وضعیت پرسشی اساسی را پیش میکشد: آیا ترکیه توان دفاع موثر در برابر تهدیدهای نظامی را دارد؟ و واضحتر از آن، چگونه است که «دومین ارتش بزرگ ناتو» در مهار این تهدیدات با مشکل روبهرو شده و آیا واقعا توان مقابله با جنگ ترکیبی در دوره کنونی را دارد؟!
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی مینویسد: کیه با برگزاری کنفرانس «سه دریا» در استانبول در سال ۲۰۱۲، در نقش دولت مقتدر در حوزه دریای خزر، دریای سیاه و دریای مدیترانه، در صدد بود جای پایی در قلمرو عثمانی برای خود پیدا کند، ولی بازیگرانی چون عربستان سعودی در خلیج فارس و مصر در دریای مدیترانه و روسیه در دریای سیاه این خواب ترکیه را آشفته کردند. در واقع درخشش دولت عثمانی در سرزمین هایی بود که در جنگ ها تصاحب شده بود و هیچ قرابت فرهنگی و تمدنی با ترکیه نداشتند.
ادامه مطلب
در سیزدهم ژوئن، اسرائیل حملات هماهنگ و همزمانی را در چندین استان ایران انجام داد و مراکز نظامی و هستهای را هدف قرار داد. این اقدام، تشدیدی جدی در تنشهای دیرپای میان دو طرف به شمار میرفت. ایران نیز عمدتاً با شلیک موشک به این حملات پاسخ داد؛ واکنشی که نگرانیها درباره گسترش بحران و تبدیل آن به یک جنگ فراگیرتر را افزایش داد. در واکنش به این حملات بیسابقه اسرائیل علیه ایران، عربستان سعودی رویکردی فعال در عرصه دیپلماسی در پیش گرفت و هدف خود را کاهش تنش و مهار بحران اعلام کرد.
ادامه مطلب
وحید کریمی در سخنرانیای که داشته و متن آن را در اختیار دیپلماسی ایرانی قرار داده است، میگوید: برای تعمیق روابط بین ایران و کشورهای همسایه باید لایه های دیگر جامعه دخیل داده شوند و فعال باشند. اساتید و دانشگاهیان، نخبگان موسسات مطالعاتی، اعضای مجلسین تبادل نظر و بهصورت روزانه در تماس و ارتباط دوستانه و تبادل افکار و طرح و نوآوری با هم باشند.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی مینویسد: با تکمیل مسیر راهبردی راه آهن مرند-چشمثریا که با جدیت در حال اجراست؛ راه گذر ریلی جنوبی جاده ابریشم با اتصال چین به اروپا از مسیر ایران تکمیل می شود.
ادامه مطلب
ترکیه به دنبال مدیریت رقابت خود با ایران و کشاندن آن به مشارکت در شکلدهی به تحولات منطقهای به جای ایجاد اختلال در آنهاست. ترکیه از روابط خود با غرب و ناتو برای معرفی خود به عنوان یک میانجی معتبر بین تهران و رقبایش استفاده میکند. ابتکار ترکیه با تلاش عربستان سعودی برای جلوگیری از رویارویی نظامی و تسهیل مذاکرات هستهای همسو است. حملات اسرائیل در سوریه هر دو کشور را به سمت گسترش حوزههای همسویی علیه یک تهدید مشترک سوق میدهد.
ادامه مطلباحسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: آیا قرار است بعد از افتتاح کنسول گری ترکیه در اصفهان مدتی شعار گسترش حضور جهانگردان ترکیه و سرمایه گذاری اقتصادی این کشور سر داده شود و سپس مانند آنچه در مشهد رخ داد، همه چیز به فراموشی سپرده شود و ترکیه برنامه های خود را به طور یکطرفه در این شهر و برخی نقاط حساس در استان های همجوار به پیش ببرد؟
ادامه مطلب
رضا خدابندهلو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: پیچیدگیهای ژئوپلیتیک آسیای مرکزی و قفقاز، هرچند از دیرباز در تحلیلهای امنیتی ایران موردتوجه بوده، اما نحوه تفسیر و ارزیابی تحولات این منطقه همواره چالشبرانگیز بوده است. برخی تحلیلهای اخیر درباره نشست سازمان کشورهای ترک در شهر قبله، با تمرکز بر دستورکار تهدیدمحور، پیچیدگیهای منطقه را به دوگانههای ساده تقلیل داده و فرصتهای راهبردی پیش روی ایران را نادیده انگاشتهاند. این جستار با هدف بازخوانی انتقادی فرضیات نظری، مستندات تجربی و پیشنهادهای راهبردی چنین رویکردهایی، کوشیده است تا با بهرهگیری از ادبیات تطبیقی روابط بینالملل، واقعیات ژئواکونومیک منطقه و دادههای معتبر، چارچوبی جایگزین برای درک رویکردهای منطقهگرا در آسیای مرکزی و راهبردهای متناسب با منافع ملی ایران ارائه کند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: مفهوم سازی اردوغان از انگاره ترکیه بزرگ و قرن ترکیه با اهداف برقراری هژمونی و الگوی گسترشگرای سرزمینی، مؤلفهای از تعریف "سیاست یک بازی قدرت" است، که جلوههای آن را میتوان در سازگاری فزاینده با دگردیسی نظام جهانی و دوگانگی رفتاری در روابط این کشور با غرب و بازیگران ضد غربی مانند سازمانهای بینالمللی شانگهای و بریکس جستوجو کرد.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: در قبله، بار دیگر بر اهمیت کریدورهای حمل و نقل استراتژیک، یعنی مسیر میانی و به اصطلاح «کریدور زنگزور» تأکید شد که در تفسیر ترکیه و آذربایجان آنها نه تنها به عنوان پروژههای اقتصادی، بلکه به عنوان ابزار کنترل ژئوپلیتیکی بر منطقه نیز عمل میکنند.
ادامه مطلب
منطقه آزاد ماکو با حدود ۴۰۰ هزار هکتار، بزرگترین منطقه آزاد ایران و پس از شنزن در چین، دومین منطقه آزاد جهان است. این منطقه در مجاورت کشورهای همسایه ترکیه، ارمنستان و آذربایجان واقع شده و یکی از مناطق کلیدی کریدور شمال – جنوب است که میتواند در کریدور زنگهزور نیز نقشی مهم داشته باشد. همچنین با توجه به جایگاه ویژه آن مهرهای مؤثر در تکمیل کریدور شرق – غرب دارد. این ویژگیها سبب شده است تا با توجه به حساسیتهای موجود و فشارهای بینالمللی به ایران، منطقه آزاد ماکو از اهمیت ویژهای نسبت به دیگر مناطق آزاد کشور برخوردار باشد. در صورت تکمیل شدن پروژههای ریلی منطقه آزاد ماکو مسیر تمام ریلی از آسیا تا اروپا تکمیل میشود و بزرگترین مسیر ریلی جهان از چین تا قلب اروپا راهاندازی خواهد شد.
ادامه مطلب
از جمله اقدامات در دست ساخت منطقه آزاد ماکو تکمیل پروژههای زیرساختی ازجمله تکمیل و تعریض پروژههای کلیدی جادهسازی و ساخت راههای جدید و همچنین توسعه و بهینهسازی پایانههای مرزی است.
ادامه مطلب
علیرغم چالشهای پیش روی ایران در آسیای مرکزی، اهمیت نقش آن در آن منطقه را نمیتوان دست کم گرفت. سیاست «چرخش به شرق» آن، به ویژه با توجه به تحولات صحنه منطقهای و بینالمللی که گزینههای کمی در دوره آینده ارائه میدهند، همچنان سنگ بنای استراتژی خارجی آن است.
ادامه مطلب
محمدعلی قنامی زاده فلاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: جنگ دوازده روزه، صحنه تقابل دو منطق نظامی نامتقارن بود. از یک سو، ایران با اتکا به دکترین بازدارندگی تهاجمی، توانایی خود را در وارد آوردن ضربات موشکی و پهپادی دقیق و اشباعکننده به عمق استراتژیک اسرائیل به اثبات رساند. عبور موفقیتآمیز بخشی از پرتابهها از سپرهای چندلایه دفاعی اسرائیل، واقعیتی انکارناپذیر بود که لرزه بر اندام ستادهای فرماندهی منطقه انداخت. این نمایش قدرت، به آنکارا یادآور شد که در همسایگی شرقی، قدرتی ظهور کرده که قادر است معادلات را نه با نیروی کلاسیک هوایی یا زرهی، که با تکیه بر زرادخانهای مدرن از موشکهای بالستیک و کروز بازتعریف کند. این توانمندی، برای ترکیه که خود را در میانه یک قرن ترک میبیند و داعیه رهبری منطقهای دارد، هم یک تهدید بالقوه و هم یک الگوی قابل تامل بود.
ادامه مطلب
دولت در حال حاضر در اکثر نظرسنجیهای مهم، از حزب اصلی مخالف عقب مانده، به طوری که برخی از نظرسنجیها نشان میدهند که حمایت از آن برای اولین بار از زمان به قدرت رسیدن او در سال ۲۰۰۲ به زیر ۳۰ درصد رسیده است.
ادامه مطلب
در یک نگاه، ترکیه دلایل موجهی برای نگرانی در مورد اثرات گستردهتر حملات نظامی اخیر اسرائیل به ایران دارد. آنکارا که پیش از این با بیش از ۳.۵ میلیون پناهنده سوری و افغان و تورم مداوم دست و پنجه نرم میکرد، بیم آن دارد که درگیری مجدد یا بیثباتی بیشتر در داخل ایران بتواند قیمت انرژی را افزایش دهد و موج جدیدی از مهاجرت را برانگیزد که خطر نارضایتی داخلی از دولت اردوغان را افزایش میدهد. با این حال، یک اسرائیلِ دارای نفوذ منطقهای، حتی با وجود اینکه اردوغان از هیچ فرصتی برای محکوم کردن آن دریغ نمیکند، برای آنکارا نکات مثبتی به همراه دارد.
ادامه مطلب
بقایی در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی درباره این که گفته میشود سه کشور عمان، عربستان و قطر در حال کار روی طرحی هستند تا بر اساس آن ایران و امریکا به توافقی برسر تمامی موارد اختلافی برسند، گفت: «ما از چنین طرحی اطلاعی نداریم و آن را تاکید نمی کنیم.» وی در پاسخ به پرسش دیگر دیپلماسی ایرانی درباره اظهارات رئیس جمهور در سفر به پاکستان برای احیای پیمانهای سهجانبه ایران – پاکستان – ترکیه، گفت: «در نظر داشته باشید ایران و پاکستان و ترکیه در دهه ۱۹۶۰ بنیانگذار سازمان توسعه منطقهای بودند که بعدا در دهه هشتاد میلادی به سازمان همکاریهای اقتصادی، اکو، تبدیل شد. بنابراین همکاریهای سهجانبه دو کشور سابقه دارد. علیالاصول اگر در یک حوزه بتوانیم همکاری داشته باشیم حتما با سایر حوزهها قابل تسری خواهد بود.»
ادامه مطلب
حامد حکمتآرا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: کارشناسان معتقدند انتقال آب از دریاچه پرآب و عمیق وان نسبت به انتقال آب از دریاچه سوان که بعضاً با مشکل کاهش حجم آب مواجه بوده و با اجرای طرحهای انتقال آب به وضعیت نرمال برگشته است، پایداری و توجیه اقتصادی بیشتری دارد. البته طرحهایی نیز جهت انتقال آب از دریای خزر و خلیج فارس به دریاچه ارومیه نیز مطرح شدهاند که چندان عملیاتی به نظر نمیرسند.
ادامه مطلب
واهه داوتیان در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: برای روسیه، اجرای «کریدور میانی» به معنای از دست دادن هزینههای ترانزیت، تضعیف نفوذ در قفقاز جنوبی و کاهش جزئی جذابیت مسیر دریای شمال و کریدور حمل و نقل بینالمللی «شمال – جنوب» است. برای ایران، به نوبه خود، ابتکارات ترکیه نقش آن را به عنوان پل ترانزیتی بین شرق و غرب تهدید میکند. مسدود کردن یا به حاشیه راندن کریدورهای ایران به انزوای استراتژیک تهران منجر خواهد شد. علاوه بر این، تقویت محور ترک، که به جوامع ترک در ایران گسترش مییابد، به عنوان یک تهدید بالقوه برای تمامیت ارضی و ثبات داخلی کشور تلقی میشود.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: حمایت نظامی، دیپلماتیک، اقتصادی و... غرب از دولت دست نشانده خود، اسرائیل، شکلگیری توهم ابرقدرت منطقهای برای اسرائیل را سبب شده و این توهم بر راهبرد تهاجمی و ایدئولوژیک اسرائیل اثرگذار بوده است.
ادامه مطلب
محمد علی قنامی فلاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: ترکیه نبرد ۱۲ روزه ایران و اسرائیل را به چشم یک آزمون و آمایش توان هر دو طرف در پی جنگ مستقیم و نیز قابلیتهای وسیع تر و وضاح تر توان موشکی و اطلاعاتی ایران میدید. همچنین مسئله افکار عمومی و پایگاههای اجتماعی داخلی که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در جهان اسلام و ترک دارد از جمله متغییرهای دیگر برای سنجش نوع و میزان اقدام دستگاه سیاست خارجی ترکیه علیه اسرائیل و در حمایت از ایران بود.
ادامه مطلب
نیوشا مرادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه در مواجهه با حملات نظامی اسرائیل به ایران، در بزنگاهی حساس قرار گرفت؛ وضعیتی که این کشور را ناگزیر به بازاندیشی در مورد خطرات امنیتی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی نوظهور کرد. برخلاف تصور برخی ناظران، موضع ترکیه نه از روی انفعال، بلکه حاصل یک محاسبهی استراتژیک بود؛ موضعی که ترکیه را در نقش «ناظری فعال» و «موازنهگری محتاط» قرار داد.
ادامه مطلب
کلید درک رویکرد آنکارا در این مسئله، توجه به ماهیت غیردوقطبی آن است. هرچند ترکیه در طول قرون متمادی دوره هایی از خصومت یا رقابت آشکار با ایران را تجربه کرده، اما بیش از یک دهه است که با اسرائیل نیز تنشهای عمیقی دارد. بنابراین، در حال حاضر به هیچ یک از این دو کشور گرایش ندارد.
ادامه مطلب
ایلبر ارتایلی در یادداشتی که در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده است، مینویسد: امروز با صد اسف، تهی مغزانی مانند نتانیاهوی نادان، شهری را که میراث مشترک بشریت است، آماج حملات خویش قرار دادهاند. همان گونه که سوریه – این کشور کهن را – ناجوانمردانه برای مطامع خود بمباران کردند اکنون عزم دارند ایران را نیز ویران کنند. نباید و نشاید در برابر این حملات غیر انسانی سکوت کنیم.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی مینویسد: اظهار نظر بی مورد رئیس جمهوری ترکیه نشان می دهد که جمهوری آذربایجان و ترکیه درباره حق حاکمیت دولت ارمنستان و منافع ملی ایران توجیه نشده اند.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی در نقد یادداشت منتشرشده توسط شیلا پیلان در نشریه شورای آتلانتیک مینویسد: هر طرح ترانزیت منطقهای باید مبتنی بر اصل عمل متقابل و تعادل باشد، و نه دیکته شده از آنکارا، باکو یا تلآویو و ارمنستان باید به این مساله توجه کند.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: حامیان لابی پانترک که متاسفانه نفوذ رسانه ای قابل توجهی در برخی نهادهای انقلابی و رسانههای ارزشی دارند، روی حافظه تاریخی کوتاه مدت برخی تصمیمگیران حساب کردهاند تا بتوانند مطامع باکو و ترکیه را یه خصوص در ارتباط با کریدور جعلی زنگزور در ایران به پیش ببرند. اما حقیقت این ماجرا کاملا متفاوت با چیزی است که آنها این روزها در رسانه های خود القا می کنند.
ادامه مطلب
حافظ حاجی کریم جباری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: به نظر می رسد که عصر اسلام گرایان در ترکیه به سر آمده است و اردوغان تلاش می کند با مانورهایی در سطح روابط خارجی، غرور ملی ایجاد کند بر امواج آن، کشتی سوراخ خود را همچنان به پیش براند.
ادامه مطلب