تشدید تنش میان ترکیه و اسرائیل
آیا ترامپ می‌تواند جلوی درگیری اردوغان و نتانیاهو را در سوریه بگیرد؟
نویسنده: راشل برندنبرگ (Rachel Brandenburg)
دیپلماسی ایرانی: دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا به طور بالقوه می‌تواند میان اسرائیل در سوریه میانجی‌گری کند. او هم روابط نزدیکی با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل دارد و هم با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه که او را متحد خود در خاورمیانه می‌داند. اگر ترامپ واقعاً به‌دنبال یک «معامله قرن» تازه در خاورمیانه باشد، ایجاد تفاهم بین نتانیاهو و اردوغان بر سر آینده سوریه، یکی از شروط کلیدی این موفقیت است.
ترکیه و اسرائیل به‌دلیل تحولات پس از سقوط رژیم بشار اسد، رقابتی آشکار در سوریه دارند؛ ترکیه به‌دنبال تثبیت حضور نظامی خود در سوریه است، در حالی که اسرائیل تلاش دارد تا تهدیدها را از مرزهایش دور کند و نفوذ ترکیه را محدود سازد. به همین دلیل به خاک سوریه ورود کرده و بخش‌هایی از آن را به اشغال خود در آورده است. این موضوع سبب شده تا تنش میان اسرائیل و ترکیه، دو نیروی میدانی حاضر در سوریه، افزایش یابد.
با این حال و به‌رغم روابط سرد رجب طیب اردوغان و بنیامین نتانیاهو، برخی تحرکات دیپلماتیک از جمله میانجی‌گری آذربایجان برای تسهیل گفت‌وگو میان دو طرف، شکل گرفته است با این هدف که فضای تنش میان دو طرف تا اندازه‌ای مدیریت شود.
اسرائیل نگران نفوذ ترکیه در سوریه است، به‌ویژه با توجه به حمایت آنکارا از احمد الشرع، رئیس‌جمهوری جدید سوریه که گذشته‌ای اسلام‌گرا و سابقه رهبری در گروه هیئت تحریر شام دارد، گرچه اکنون مواضعی صلح‌آمیز در پیش گرفته است.
اسرائیل از الگوی روابط خود با روسیه در سوریه (برای جلوگیری از برخوردهای نظامی) بهره گرفته و سازوکاری مشابه برای پرهیز از درگیری با ترکیه نیز برقرار کرده است، اما این کفایت نمی‌کند و به نظر می‌رسد جاه‌طلبی‌های دو طرف می‌تواند دو طرف را تا مرز برخوردهای نظامی و پیش‌بینی نشده پیش ببرد.
عدم توافق بر سر سوریه می‌تواند به برخورد نظامی ناخواسته بین ترکیه و اسرائیل منجر شود، مگر آنکه ایالات متحده نقش فعال‌تری در تنظیم روابط دو طرف ایفا کند.
دیدگاه ترامپ نسبت به نقش ترکیه در سوریه مثبت‌تر از دیدگاه اسرائیل است. او بارها از اردوغان ستایش کرده و از نقش آنکارا در براندازی اسد استقبال کرده، در حالی که اسرائیل خواهان کاهش نفوذ ترکیه در منطقه است و حتی گفته می‌شود در دیدارهایش با دونالد ترامپ در این باره با او گفت‌وگو کرده است.
حمایت دو حزبی در کنگره ایالات متحده آمریکا از میانجی‌گری در این منازعه نیز مشهود است، و ترامپ، به‌دلیل سبک غیرقابل‌پیش‌بینی‌اش در سیاست خارجی، ممکن است بتواند طرفین را پای میز گفت‌وگو بیاورد.
تلاش برای تنش‌زدایی میان ترکیه و اسرائیل در سوریه نه‌تنها به ثبات این کشور کمک می‌کند، بلکه می‌تواند گامی در جهت عادی‌سازی گسترده‌تر روابط در خاورمیانه باشد، حتی اگر دستیابی به صلح میان سوریه و اسرائیل هنوز دور از دسترس باشد.
منبع: شورای آتلانتیک / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱
نظر شما :