زیرشاخه‌های پ.ک.ک باید همزمان خلع سلاح شوند
نماینده سابق حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه در مجلس با اشاره به تداوم روابط پ.ک.ک با آمریکا و اروپا، حتی پس از خلع سلاح،گفت: پژاک، ی.پ.گ و پ.ک.ک سه نام برای یک هدف هستند؛ و تا زمانی که همه آنها خلع سلاح نشوند، امنیت منطقه همچنان در خطر خواهد بود.
فرماندهان پ.ک.ک پس از اعلام انحلال این گروه توسط عبدالله اوجالان و توافق با دولت ترکیه، سلاح‌های خود را تحویل دادند. این رویداد بلافاصله پس از دومین بیانیه اوجالان درخصوص پایان فعالیت‌های پ.ک.ک و آغاز فرآیند صلح با ترکیه صورت گرفت. مکان این تسلیم سلاح‌ها از جنبه نمادین اهمیت بالایی دارد، زیرا این محل، محل تأسیس حزب کارگران کردستان بیش از ۴۰ سال پیش بوده است و در آن زمان هزاران مبارز پ.ک.ک در اینجا مستقر بودند.
یکی از مراحل کلیدی در روند صلح، تحویل سلاح‌ها و خلع سلاح این گروه بود که به‌تازگی انجام شد. مراحل بعدی شامل مسائل سیاسی، قانونی و قضائی است؛ زیرا اعضای پ.ک.ک در ترکیه و سایر کشورها با پرونده‌های قضائی متعددی مواجه هستند که نیاز به رسیدگی دارد. این مراسم در سلیمانیه برگزار شد و نیچروان بارزانی و رجب طیب اردوغان این اقدام اعضای پ.ک.ک را مثبت ارزیابی کردند.
در خصوص روند خلع سلاح پ.ک.ک، که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادها در تاریخ سیاسی ترکیه به شمار می‌آید، گفت‌وگویی با «علی اوزگوندوز»، حقوقدان و نماینده سابق حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه در مجلس، انجام داده‌ایم. مشروح این گفتگو در ادامه آمده است:
۱- آیا خلع سلاح رسمی پ.ک.ک را می‌توان پایان یک دوره از منازعه مسلحانه دانست یا تنها تاکتیکی جدید در راستای بازتعریف نقش منطقه‌ای این گروه است؟
روندی که اکتبر گذشته با ابتکار آقای باغچلی، رهبر حزب ملی‌گرای ترکیه، آغاز شد و ائتلاف جمهور آن را «ترکیه بدون تروریسم» و همچنین حزب دموکرات آن را «جامعه صلح و دموکراتیک» نامید، می‌تواند پایان دوره درگیری مسلحانه تلقی شود؛ زیرا نتیجه این روند، آتش زدن نمادین سلاح توسط گروهی از تروریست‌های پ.ک.ک در منطقه روستایی سلیمانیه عراق، پس از فراخوان اوجالان، رهبر سازمان تروریستی پ.ک.ک و اعلام انحلال پ.ک.ک با تشکیل کنگره بود.
در واقع، اعضای پ.ک.ک که اکنون خود را «گروه جامعه صلح و دموکراتیک» می‌نامند، آشکارا اعلام کرده‌اند که مبارزه آینده آنها «با روش‌های سیاسی و قانونی دموکراتیک» و در راستای فراخوان آپو (عبدالله اوجالان) انجام خواهد شد.
۲- تحلیل شما از زمان‌بندی این اعلام خلع سلاح چیست؟ چرا اکنون؟ آیا فشار قدرت‌های خارجی یا توافقات پشت‌پرده با آنکارا در این تصمیم نقش داشته است؟
پ.ک.ک مدت‌ها بود که قادر به فعالیت در داخل ترکیه نبود. همچنین این سازمان تروریستی که مقر آن در کوه قندیل است، در جریان درگیری‌هایی که در سال ۲۰۱۰ آغاز شد، خود را به‌عنوان ی.پ.گ (YPG)، وابسته به نیروهای قسد (SDF)، در شمال سوریه سازماندهی کرد.این گروه با حمایت ایالات متحده و اسرائیل، مقر و نیروی تسلیحاتی خود را به سوریه منتقل کرد.
بنابراین، من فکر می‌کنم به دلیل تحولات منطقه‌ای، به‌خصوص حضور ی.پ.گ در شمال سوریه در مرز ترکیه، که به ده‌ها هزار کامیون مهمات توسط ایالات متحده مجهز شده است ــ که خطری جدی برای کشور ما (ترکیه) محسوب می‌شود ــ و از سوی دیگر، مشاهده استفاده ابزاری از پ.ک.ک توسط امپریالیست‌ها و صهیونیست‌ها، موجب شد روند خلع سلاح پ.ک.ک سرعت بگیرد.
۳- با توجه به وابستگی ساختاری پژاک، ی.پ.گ (YPG) و شاخه‌های عراقی به پ.ک.ک، آیا انتظار دارید این گروه‌ها نیز خلع سلاح شوند؟ آیا ترکیه تمایلی به تفکیک بین شاخه‌های پ.ک.ک دارد؟
بله، سازمان تروریستی که در کشور ما با نام پ.ک.ک، در ایران با نام پژاک و در سوریه با نام ی.پ.گ شناخته می‌شود، در واقع یک سازمان واحد است و هدف آن ایجاد «کردستان بزرگ» با تصرف سرزمین‌هایی از ترکیه، ایران، عراق و سوریه است.
بنابراین، از دیدگاه ما (ترکیه)، برای رسیدن به اهدافمان باید تمام عناصر این سازمان خلع سلاح شوند.
با این حال، در بیانیه‌ای که پس از دیدار تام باراک، سفیر آمریکا در ترکیه و نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه، با مظلوم عبدی و احمد سارا، که به‌عنوان فرماندهان ی.پ.گ شناخته می‌شوند، در دمشق برگزار شد، اعلام شد که ی.پ.گ و تحریر الشام که دولت سوریه را به دست گرفته‌اند، نمی‌توانند بر سر «اتحاد نیروها» به توافق برسند و اختلاف‌نظرهای جدی وجود دارد.
این وضعیت نشان می‌دهد که ی.پ.گ سلاح‌های خود را زمین نخواهد گذاشت. آنها یا به نیروهای مسلح تازه‌تأسیس سوریه خواهند پیوست، یا همان‌طور که در حال حاضر اتفاق می‌افتد، به‌عنوان ساختاری شبیه به پیشمرگه‌ها در عراق به حیات خود ادامه خواهند داد.
این وضعیت، البته، پیامدهای منفی برای ما و کشورهای منطقه ایجاد می‌کند؛ زیرا ی.پ.گ اساساً نیروی زمینی ایالات متحده و بنابراین اسرائیل در سوریه است.
۴- چه نقشی برای قدرت‌هایی چون آمریکا، روسیه یا برخی کشورهای اروپایی در شکل‌گیری این روند خلع سلاح قائل هستید؟ آیا این تصمیم نتیجه فشار بین‌المللی است یا یک معامله منطقه‌ای؟
بدیهی است که روندی که در حال حاضر در جریان است، کاملاً توسط شرکای دولتی یعنی حزب عدالت و توسعه و حزب ملی‌گرای ترکیه ـو همچنین از سوی اوجالان، پ.ک.ک (قندیل) و حزب دموکراتیک خلق‌ها (Dem Parti) انجام می‌شود و هیچ دولت یا حکومت دیگری در آن دخیل نیست.
با این حال، این سازمان که نام خود را تغییر داده و اعلام کرده است که از طریق سیاسی مبارزه خواهد کرد، قطعاً در آینده به روابط و تماس‌های خود با کشورهای ایالات متحده، اتحادیه اروپا و قدرت‌های منطقه‌ای ادامه خواهد داد.
۵- آیا روند خلع سلاح شامل برنامه‌ای برای بازگشت امن و بازپروری اعضای سابق پ.ک.ک خواهد بود؟ یا فقط بخش عملیاتی گروه مدنظر است؟
از این پس، زیرساخت‌های قانونی این روند توسط کمیسیونی که زیر نظر مجلس ملی کبیر ترکیه تأسیس خواهد شد، آماده خواهد شد و تلاش‌هایی مانند بازگشت و ادغام مجدد اعضای سازمان‌های تروریستی که در اقدامات تروریستی دست نداشته‌اند و نیز چشم‌پوشی از عزیمت سایر تروریست‌ها به کشورهای دیگر، توسط نهادهای مربوطه انجام خواهد شد.
به نظر می‌رسد که ازسرگیری فعالیت‌های پ.ک.ک پس از این مرحله غیرممکن است. حتی اگر برخی از عناصر آن تمایلی به ادامه فعالیت نشان دهند، قادر به ایجاد پایگاه یا جذب شبه‌نظامیان نخواهند بود.
با این حال، من فکر می‌کنم پژاک و به‌ویژه ی.پ.گ در انجام نقشی که ایالات متحده و اسرائیل به آنها محول کرده‌اند، حتی مؤثرتر خواهند بود. تنها راه جلوگیری از این امر، اقدام مشترک ترکیه و ایران و اتخاذ اقدامات متقابل است.
در غیر این صورت، آب‌هایی که فعلاً آرام هستند، دوباره توسط قدرت‌های امپریالیستی در شرایط مناسب گل‌آلود خواهند شد./دیدبان حقوق بشر کردستان ایران
نظر شما :