در آستانه سی سالگی قطع رابطه ایران و امریکا تحولاتی در راه است؟

روزنامه واشنگتن پست چاپ ایلات متحده امریکا روز دوشنبه25 ژوئن 2008 در گزارشی به قلم فرد هایات از گفتگوهای انجام شده در واشنگتن درباره تغییر در سیاست خارجی ایالات متحده و تلاش برای تعامل بیشتر با مردم ایران خبر داده و از احتمال بازگشایی کنسولگری امریکا در تهران نوشته است.

 

طرح بازگشایی کنسولگری امریکا درتهران در حالی مطرح یم شود که سخنان باراک اوباما، نامزد حزب دموکرات درباره آمادگی برای گفتگوی بدون شرط با ایران در صورت پیروزی در انتخابات ماه نوامبر، بارها از سوی منتقدان او به عنوان نشانه بی تجربگی این سناتور دموکرات مورد انتقاد واقع شده است.

 

اما اینک اعضای دولت جورج بوش هم در این مدت موضوع مشابهی را در دستور کار خود داشته اند. به نوشته واشنگتن پست، بعضی مسوولان آمریکایی امیدوار هستند گشایش یک دفتر حفاظت منافع در تهران، زمینه ساز ارتباط بیشتر با شهروندان ایرانی باشد و به آشنایی بیشتر آنها از تحولات این کشور کمک کند.

 

 

تام کیسی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا که در جلسه مطبوعاتی روزانه وزارت خارجه آمریکا صحبت می کرد، ارتباط این موضوع با امضای قرارداد خرید گاز سوئیس از ایران را رد کرد.

 

امضای این قرارداد انتقاد آمریکا را به همراه داشت و وزارت خارجه آمریکا از تجدید نظر در نقش سوئیس به عنوان حافظ منافع خود در ایران خبر داده بود.

 

روابط سیاسی ایران و آمریکا پس از حمله دانشجویان پیرو خط امام به سفارت ایالات متحده در تهران در سیزدهم آبان 1358 قطع شد و پس از آن سفارت سوئیس عهده دار حفاظت از منافع سیاسی آمریکا در ایران بوده است.

 

در واشنگتن هم سفارت پاکستان حفاظت از منافع ایران را برعهده دارد ولی دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی در این شهر دارای کارکنان ایرانی است که پاسخگوی مراجعات کنسولی اتباع ایرانی هستند.

 

واشنگتن پست در عین حال می نویسد که ممکن است پیشنهاد گشایش دفتر حفاظت منافع در تهران همزمان با اعمال تحریم های شدیدتر علیه ایران همراه باشد تا عزم دولت ایالات متحده را در مقابله با سیاست های جمهوری اسلامی نشان دهد.

 

تحلیلگر این روزنامه این احتمال را نیز مطرح می کند که معلوم نیست واکنش ایران چه خواهد بود. این امکان وجود دارد که پیشنهاد احتمالی آمریکا برای استقرار دیپلمات هایش در تهران با واکنش منفی ایران روبرو شود.

به نوشته واشنگتن پست، مسوولان دولت جورج بوش می گویند پاسخ منفی ایران به چنین پیشنهادی به بهبود چهره ایالات متحده کمک خواهد کرد.

 

با این همه یک مقام وزارت خارجه ایران به خبرگزاری دولتی ایرنا گفته است که کشورش درخواست آمریکا برای ایجاد دفتر دیپلماتیک در تهران را در صورتی که رسما مطرح شود بررسی خواهد کرد.

مقام های دولت آمریکا اخیرا ایده گشایش دفتر حفاظت منافع در تهران را بررسی کرده اند و نتیجه تصمیمات خود را تا چند هفته دیگر اعلام خواهند کرد.

ایالات متحده هدف از طرح این موضوع را کمک به شهروندان ایرانی برای اخذ ویزا اعلام کرده اما دو سال پیش طرح ایران برای برقراری پروازهای مستقیم میان تهران و نیویورک را رد کرد.

 

دولت ایران در آن زمان به واشنگتن پیشنهاد کرده بود که برای جا به جایی راحت تر مسافران زیادی که هر به امریکا و ایران و وبالعکس مسافرت می کنند شرکت های هواپیمایی ایران خط مستقیم هوایی برقرار کنند.. میان تهران و نیویورک تا پیش از انقلای اسلامی خط هوایی مستقیم وجود داشته است.

آمریکا پیش از این در سال 1977 دفتر مشابهی را در هاوانا، پایتخت کوبا، تاسیس کرده بود. کوبا هم مانند ایران با ایالات متحده روابط سیاسی ندارد.

 

با این حال تام کیسی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا از چنین موضوعی ابراز بی اطلاعی کرد.

 

آقای کیسی ارتباطی میان این موضوع و خشم آمریکا از سوئیس به خاطر امضای قرارداد گاز با ایران را رد کرد.

 

امضای قرارداد خرید گاز از ایران توسط سوئیس انتقاد آمریکا را به دنبال داشت و وزارت خارجه آمریکا از تجدید نظر در نقش سوئیس به عنوان حافظ منافع خود در ایران خبر داده بود.

 

در حالی که بحث ها پیرامون روابط دوجانیه ایران و امریکا در سالگر سی سالگی قطع رابطه دو کشور در اوج خود قرار دارد و سناتور باراک اوباما نامزد حزب دمکرات در انتخابات ریاست جمهوری امسال سخن از دیدار و گفت و گوی بدون پیش شرط با رئیس جمهور ایران می گوید، تعدادی از ایرانیان در آمریکا به تازگی یک گروه لابی تشکیل داده اند که به گفته موسسانش هدف دفاع از منافع مشترک کل جامعه ایرانی در آمریکا است.

 

این سازمان لابی گر، اتحادیه روابط عمومی آمریکایی های ایرانی تبار (پایا - PAAIA) نام دارد و در واشنگتن دی سی، پایتخت آمریکا، مستقر شده است.

 

اداره آمار آمریکا جمعیت آمریکایی های ایرانی تبار را حدود ۳۴۰ هزار نفر اعلام کرده است، اما بسیاری این رقم را اشتباه و تعداد اعضای جامعه ایرانی آمریکا را خیلی بیشتر از آن چه که رسما اعلام شده می دانند.

مجموع تحولات در روابط ایران و امریکا نشانمی دهد که گرچه مسائل سیاسی حل نشده همچنان مانع برقراری روابط دوجانیه است اما تحولاتی در روابط شهروندی و اجتماعی دو کشور هرچند کم در جریان است و خاموشی نگرفته است.