ديپلماسى يتيم

در تمام طيف سياسى، همه­ آمريکايي­ها موافقند که جنگ عليه ترور فقط تقلاى نظامى نيست، بلکه نبرد ايدئولوژي­هاست. ازچپ گرفته تا راست، امريکايي­ها موافقند که تلاش ما براى انتقال پيام­مان، به­خصوص در مقايسه با عمليات اطلاعاتى و ضد­آمريکايى اکثر رسانه­هاى عرب، القاعده و اسلام­گرايان تندرو، ناکارآمد بوده­اند.

با اين وصف اگر همه ما درمورد اهميت اين معضل توافق داريم پس چرا ايده­­اى براى حل اين معضل ارائه نمي­دهيم. هر چند تلاش ايدئولژيک عليه اسلام افراطى جنبه­هاى مختلف دارد، حداقل يک گام حياتى و اساسى وجود دارد که مي­تواند به بهبود موقعيت ما بينجامد. اگر من به عنوان رئيس جمهور انتخاب مي­شدم، يک آژانس مستقل ايجاد مي­کردم تا مسئول تمام ديپلماسى عمومى در آمريکا باشد، و مستقيم به رئيس جمهور گزارش دهد.

در دوران جنگ سرد، آژانس اطلاعاتى ايالات متحده موسوم به USIA مسئول تأمين اطلاعات صحيح در مورد آمريکا و رويه­هاى آن براى تمامى شهروندان روى کره زمين بود تا بتوانند به اطلاعات دست اول درمورد آمريکا دسترسى داشته باشند.

در سال 1999 طرحى را براى ادغام USIA در وزارت کشور پيشنهاد دادم. از لحاظ تئورى قرار بود اين اصلاح موجب تضمين هماهنگى بين ديپلماسى عمومى ما حکومت­ و ارتباط حکومت­ها با يکديگر  در ايالات متحده شود. در عمل ديپلماسى عمومى يتيم ماند.

برچيدن اين آژانس،  که خود را وقف پيشبرد آرمان­هاى آمريکا و آمريکايى بودن کرده بود، باعث برچيده شدن يک­جانبه برخورد عقايد و ايده­ها شد. وزارت کشور ديدگاه­هاى حکومت را به مردم با وظيفه­شناسى و نظم انتقال مي­دهد، اما انتقال ايده آمريکايى بودن، آرمان­هاى آمريکا، گذشته و آينده، رسالت ديگرى است. ما به يک آژانس مستقل نيازمنديم که تنها قصد و نيّت آن رساندن پيام آمريکا به شيوه­ حقيقى، مستند و قانع کننده باشد.

اين آژانس باید قدرت اداره رسانه­هايى اعم از راديو و تلويزيون را داشته باشد تا اخبار را عارى از  جانبدارى و تعصب در اختيار مشتاقان قرار دهد و با تجهيز همه­ کتابخانه­هاى دنيا به اينترنت شرايط دسترسى همه مردم به اطلاعات را فراهم آورد.

آمريکايي­ها را به کشورهاى ديگر فرستاده و همچنين شرايط سفر و ديدار از آمريکا را براى خارجي­ها به وجود آورد تا تبادل فرهنگى و آموزشى ممکن شود؛ با اين کار کارشناسان حرفه­اى را در حوزه ديپلماسى عمومى پرورش مي­دهد که به زبان محلى ساير کشورها آشنا مي­شوند و به اين روش ارزش­ها، ايده­ها، فرهنگ و آموزش آمريکايى امکان­پذير خواهد شد. براى رسيدن به اين هدف، اين آژانس نبايد فقط از بين سرويس­هاى بين­الملل به جذب نيرو بپردازد بلکه نياز به جذب نيروهايى از ميان تاجران، دانشگاهيان و افراد شاغل در رسانه­هاى کشورهاى جهان دارد.

 به رهبرى اين ­آژانس که فقط به رئيس جمهور گزارش مي­دهد، ساير بخش­هاى حکومت و دولت نيز مي­توانند نقش مهمى ايفا کنند، چون مانند هميشه "دو صد گفته چون نيم کردار نيست". وقتى داوطلبان "سپاه صلح" به اعمالى همچون ايجاد کلينيک پزشکى، احداث چاه آب براى کشاورزى و از اين قبيل فعاليت­ها مي­پردازند مصداق واقعى ديپلماسى عمومي­اند و اين اعمال و کردار خيلى بيشتر از لفاظى اثربخش است.

وقتى نيروهاى نظامى ايالات متحده به کمک نيروهاى واکنش سريع به نجات جان قربانيان زلزله­ در پاکستان يا امواج سهمگين در اندونزى مي­پردازد باز هم مصداق ديپلماسى عمومى است. قدر مسلم چنين تماس­هاى مستقيمى با مردم دنيا- که از  چشم مردم قدردان مخفى نمي­ماند- فرصت­هاى بي­نظيرى فراهم مي­آورد. همان طور که يک بار "ادوارد آر. مارو" گفت و گفته­اش بسيار معروف شد در ديپلماسى عمومى: " هنر واقعى اين است که سه قدم آخر را هم بردارى و رو در رو صحبت کنى".

با اين وصف ما هرگز به طور منسجم و سازمان­يافته تلاش­هاى در جهت ديپلماسى عمومى را مستندسازى نکرده­ايم و در صدد کشف فرصت­هاى به وجود آمده از اين تلاش­ها برنيامده­ايم و سطح هوشيارى وآگاهى مردم از تأثير آن را بالا نبرده­ايم.

هرچند ما براى درک چگونگى جنگ ايدئولوژي­ها تقلا مي­کنيم، دليل خوبى وجود دارد که باور کنيم ما مي­توانيم بر اين مشکل فائق آييم. اسلام­گرايان افراطى مي­خواهند همه به آن روشى زندگى کنند که آنها درست تشخيص داده­اند. اما هدف ما اين نيست که ديگران را وادار کنيم مانند آمريکايي­ها زندگى کنند، بلکه مي­خواهيم به مردم دنيا به روشى حرفه­اى و کارآمد نشان بدهيم که داستان اميد، فرصت­سازى، رسيدگى به امور خيريه و آزادى آمريکايى چگونه است.

در اين تلاش، اعطاى بورسيه تحصيلى به همان اندازه ساخت بمب­هاى هوشمند از اهميت برخوردار است. برخلاف آن چه نظرسنجي­ها نشان مي­دهد، هنوز آمريکا کشورى است که اکثر مردم دنيا مشتاقند براى گردشگرى، خريد، سرمايه­گذارى و تحصيل انتخاب کنند و فرزندانشان را براى تحصيل به دانشگاه بفرستند.

ما مي­توانيم با ايجاد يک آژانس مستقل از اين فرصت حداکثر بهره را ببريم و پيام آمريکا را به همه دنيا برسانيم.