اظهارات لاريجانى و تمايل ايران به برقرارى روابط با امريکا

 مستقل از اختلاف‌نظرهای قابل پیش‌بینی _و محتمل_ میان معدل دستگاه دیپلماسی کشور (کارشناسان وزارت خارجه به‌ریاست منوچهر متکی) و ریاست‌جمهوری و نزدیکانش (بخش واجد هژمونی در قوه مجریه)؛ به جرات می‌توان گفت که تکلیف سمت و سوی اصلی سیاست‌ خارجی جمهوری اسلامی، در سطحی فراتر از وزارت امور خارجه، تعریف و مشخص می‌شود. شورای عالی امنیت ملی در پیوند با رهبری نظام سیاسی، و با نظر نهایی ایشان _چنان که در اختیارات مقام رهبری در اصل 110 قانون اساسی نیز قابل مشاهده است_ خطوط اصلی و راهبردهای سیاست خارجی را نهایی می‌سازد.
 
قابل پیش‌بینی است که مسئله‌ای بس پراهمیت به‌نام «مناسبات تهران_واشنگتن» باید در چنین حوز‌ه‌ای مورد بررسی و اتخاذ تصمیم قرار گیرد.

روابط ویژه‌ی علی لاریجانی، رییس کنونی مجلس، با مقام رهبری، و نیز تجربه‌ها و سوابق سیاسی_امنیتی لاریجانی (از جمله دبیری شورای امنیت ملی کشور)، خود به‌خود، وی را در جایگاه و موقعیتی قرار می‌دهد که اظهارنظرها و کنش‌های سیاسی_دیپلماتیک او را در سطح جهانی، واجد اهمیت و به‌شدت معنادار می‌کند. در چنین شرایطی، بدیهی است که متکی، مقامی اجرایی و شخصیتی اداری (حقوقی) ارزیابی گردد و ذیل لاریجانی، تعریف شود.

ساده‌انگارانه خواهد بود که سخنان اخیر لاریجانی در کنفرانس مونیخ، اظهارنظرهایی شخصی یا حداکثر، علایق و دیدگاه‌های یک جناح سیاسی (بخش میانه‌رو و عمل‌گرای محافظه‌کاران ایران) محسوب شود. حتی سفر چندی پیش لاریجانی به سوریه (در جریان جنگ اسراییل و حماس) را نیز باید از همین زاویه مورد تحلیل و تامل قرار داد. لاریجانی فراتر از مقام حقوقی وی در داخل کشور (ریاست مجلس شورای اسلامی) در سطح جهانی و مناسبات ایران با غرب، به ایفای نقش می‌پردازد. سخنان وی شاید بیش از رییس‌جمهور احمدی‌نژاد، به‌مثابه‌ خروجی حقیقی نظام سیاسی در ایران، مورد توجه محافل سیاسی جهان قرار می‌گیرد.

آنچه که را در چند روز پیش، لاریجانی در گفت‌وگوهای جداگانه با دو نشریه‌ی آلمانی‌زبان (اشپیگل آنلاین و زود دویچه سایتونگ) اعلام کرد باید از همین منظر، تحلیل کرد؛ اظهارنظرهایی که به‌گونه‌ای محسوس، یک‌بار دیگر از تمایل بخش واجد هژمونی در ساخت قدرت، برای برقراری روابط و گشودن باب گفت‌وگو با ایالات متحده در دوره‌‌ی باراک اوباما خبر می‌دهد.

نباید از یاد برد که تا انتخابات ریاست‌جمهوری آتی در ایران، چهار ماهی بیشتر زمان باقی نیست؛ انتخاباتی که با اعلام نامزدی سیدمحمد خاتمی، بیش از پیش، برای طیف‌های مختلف سیاسی در ایران، مهم شده است.