"اصلاح طلبان" رقیب جدی دو حزب اصلی کردستان عراق

کردهای شمال عراق روز شنبه برای انتخاب رئیس این منطقه و نمایندگان مجلس محلی به پای صندوق‌های رأی رفتند. دو حزب اصلی حاکم بر این منطقه این بار با یک نیروی رقیب روبه رو شده‌اند. جریانی تازه نفس که با نام تغییر وارد کارزار انتخاباتی شده و معتقد است باید فساد مالی که در بدنه دولت کردستان رخنه کرده را ریشه کن کند. بنا به گزارش ها این جریان خیز بلندی نیز برای انتخابات پارلمانی عراق برداشته است. انتخاباتی که در ماه ژانویه سال آینده میلادی برگزار خواهد شد. کارشناسان پیش بینی کرده اند با ادامه روند فعلی این جریان سیاسی بتواند حداقل 30 درصد کرسی کردهای پارلمان عراق را در انتخابات آتی از آن خود کند.  

در انتخابات دیروز کردستان نزدیک به ۵/۲ میلیون رأی دهنده پای صندوق های رای رفتند. همچنین مجموعا ۵۰۰ نامزد از ۲۴ حزب بر سر کسب ۱۱۱ کرسی پارلمان محلی با هم رقابت کردند.

اقلیت‌های ترکمن‌ و آسوری‌ هر کدام در مجلس ۵ نماینده و ارمنی‌ها یک نماینده دارند. به موجب قانون اساسی عراق دست کم ۳۰ کرسی مجلس محلی نیز متعلق به زنان است. تجربه انتخابات در کردستان نشان داده معمولا رأی‌دهندگان به جای رای دادن به نامزدها به فهرست‌ها رأی می‌دهند.

هم­زمان با انتخابات مجلس، برای تعیین رئیس منطقه خودمختار کردستان نیز رأی‌گیری خواهد شد. از سال ۲۰۰۵ تا کنون مسعود بارزانی، رهبر حزب دمکرات کردستان عهده‌دار این مقام بوده است. انتظار می‌رود که در این انتخابات نیز وی در مقام خود ابقا شود.

با این حال ناظران انتخاباتی پیش بینی می کنند که دو حزب عمده کردستان، یعنی حزب دمکرات و جبهه میهنی به رهبری جلال طالبانی که همچون دور قبل با فهرست مشترک کردستان وارد انتخابات شده‌اند، این بار شاید در حفظ موقعیت برتر خود در مجلس با دشواری هایی روبه­رو شوند. گروه تازه وارد فهرست گوران (فهرست تغییر) تا کنون توانسته حداقل در تبلیغات انتخاباتی خود برتری سیاسی این دو جریان عمده کرد را به چالش بکشد. رهبر این گروه نوشیروان مصطفی است که از بنیانگذاران اتحادیه میهنی کردستان عراق است و تا سال ۲۰۰۶ قائم‌مقام آن بود، اما بعداَ از آن خارج شد.

فهرست گوران یا تغییر در سال ۲۰۰۷ به وجود آمده و هدف خود را مبارزه با فساد، رانت‌خواری و حیف و میل درآمدها از سوی دو حزب حاکم و نیز تلاش برای تحقق حقوق دمکراتیک مردم اعلام کرده است. این فهرست دو حزب اصلی حاکم بر کردستان را متهم می‌کند که پیگیر منافع ملی کردستان در دولت مرکزی نیستند و هنوز نتوانسته‌اند به رفراندوم بر سر تعیین وضعیت حقوقی کرکوک که در قانون اساسی عراق تصریح شده، جنبه‌ عملی ببخشند.

دو حزب حاکم در کردستان عراق با نگرانی از موفقیت احتمالی فهرست گوران در انتخابات مجلس، اندکی پیش از انتخابات طرحی را برای تغییر در قانون اساسی محلی و رفراندوم برای تأیید آن را از تصویب مجلس گذراندند. به موجب این طرح رئیس دولت ایالتی اختیار دارد همه‌ قوانین مصوب مجلس را ملغی کند. این طرح در مورد تعیین وضعیت حقوقی منطقه‌ نفت‌خیز کرکوک و الحاق سریع آن به کردستان نیز دارای بندهایی بود که با حساسیت و مخالفت دولت مرکزی بغداد روبه­رو شد و از این رو همه‌پرسی در باره آن که قرار بود هم­زمان با انتخابات پارلمان انجام شود از دستور کار خارج شد. 

در همین حال گزارش‌های مختلف حاکی از آن است که فشار و ارعاب علیه هوادارن فهرست گوران امری رایج شده و احتمال دست‌کاری در نتایج انتخابات نیز بعید نیست. پیش بینی که فهرست گواران نسبت به وقوع آن هشدار داد و اعلام کرده در صورت بروز چنین اتفاقی نسبت به آن سکوت نخواهد کرد.

گرانی، بیکاری و کمبود مسکن از عواملی هستند که شعارهای فهرست گوران را برای شماری از جوانان کرد جذاب می‌‌کند. این جوانان به دو حزب سنتی حاکم به دیده‌ انتقادی نگاه می‌کنند و کارنامه آنها را یأس‌آور می‌دانند. شاید در واکنش به همین فضا و ذهنیت‌هاست که دو حزب حاکم شمار زیادی از چهره‌های جوان را در فهرست نامزدان خود وارد کرده‌اند و اصلاح و بهبود وضعیت را به شعار خود بدل ساخته‌اند.

علاوه بر احزاب یادشده دو حزب اسلام‌گرا و دو حزب چپ نیز در این دور از انتخابات ائتلافی تحت نام خدمات و اصلاح تشکیل داده و با یک فهرست مشترک به مصاف سایر احزاب رفته‌اند. تشکیل چنین ائتلافی از احزابی با دیدگاه‌های نسبتا متضاد یکی ازشگفتی‌های انتخابات روز شنبه تلقی می‌شود. گفته می‌شود که یکی از احزاب اسلامی این ائتلاف، یعنی تشکل اسلامی کردستان با ایران و نیزگروه اسلام‌گرای مسلح انصارالاسلام ارتباطاتی دارد.