تصميم‌گيرى درباره ايران در مذاکرات آمريکا و انگليس
منابع خبرى اعلام کردند هيلارى کلينتون، وزیر امور خارجه ايالات متحده آمریکا روز چهارشنبه در دیدار با همتای انگلیسی خود در واشنگتن، در مورد مسائل ایران، افغانستان، خاورمیانه و کره شمالی گفت‌وگو کردند. بدين ترتيب موضوع ايران بار ديگر روى ميز مذاکره قرار گرفت تا دو کشورى که ايران آنها را به دست داشتن در رخدادهاى پس از انتخابات متهم مى‌کند درباره نوع رويارويى با ايران پس از انتخابات تصميم‌گيرى کنند.
اين موضوع از اين جهت اهميت مى‌يابد که دولت محمود احمدى‌نژاد همواره مواضع ضد انگليس اتخاذ کرده است و در روزهاى پس از انتخابات نيز 9 نفر از کارمندان ايرانى سفارت انگليس به اتهام دست داشتن در اغتشاشات دستگير شدند که اين اقدام واکنش اعضاى اتحاديه اروپا عليه ايران را برانگيخت. در اين شرايط، سوء ظن به انگليس در فضاى سياسى ايران و به ويژه سياسيون حاکم شدت گرفته است، به طورى که مجلس ایران برای دومین بار طی دو سال اخیر تجدید نظر در روابط تهران با لندن را درخواست کرد که تاکنون از سوی دولت مورد موافقت قرار نگرفته است.
از سوى ديگر "ايوان لوئيس"، معاون خاورميانه‌اى وزارت امور خارجه انگليس در پاسخ به سوال يکى از نمايندگان مجلس عوام اين کشور در مورد رابطه تهران - لندن، بر پايبندى دولت انگليس به تداوم روابط مثبت و سازنده با ايران تاکيد کرد.
آمريکا نيز که از زمان به قدرت رسيدن باراک اوباما زمزمه تغيير و حتى مذاکره با ايران را سر داده و موضع معتدلى نسبت به دوران بوش نسبت به ايران اتخاذ کرده است در تحولات اخير همگام با موضع‌گيرى‌هاى اتحاديه اروپا پيش رفته است و از اين جهت مى‌توان گفت تا حدى وجهه خود را نزد دولتمردان ايرانى از دست داده است.
موضوع پرونده هسته‌اى ايران طبيعتا يکى از موارد مورد مذاکره وزراى خارجه آمريکا و انگليس خواهد بود. آمريکا به ايران فرصت داده است تا شهريور ماه (سپتامبر) و تا پيش از اجلاس سران کشورها در سازمان ملل متحد مواضع خود را در قبال مذاکره درباره فعاليت‌هاى هسته‌اى اش با گروه 1 + 5 مشخص کند. البته آنها همچنان گزينه تحريم را به عنوان ابزارى براى فشار بر ايران در اختيار دارند و به همين منظور تهديد کرده‌اند که در صورت همکارى نکردن ايران، اين تحريم‌ها افزايش خواهند يافت. از آن جمله مى‌توان به اظهارات هوارد برمن، رئيس کميته روابط خارجى مجلس نمايندگان آمريکا مبنى بر ارائه طرحى براى تحريم صدور فرآورده‌هاى نفتى به ايران اشاره کرد که به گفته او از حمايت ۲۶۰ نفر در مجلس نمايندگان برخوردار است.
پيش از اين رابرت گيتس وزیر دفاع آمریکا روز دوشنبه گفته بود که دولت آمریکا امیدوار است تا پایان سپتامبر سال جاری پاسخ ایران به پیشنهاد آمریکا درباره تعامل در حل مشکل هسته‌ای این کشور را دریافت کند.
به نظر مى‌رسد اعمال تحريم‌هاى بيشتر از جانب اروپا و آمريکا عليه ايران شرايط سخت اقتصادى را براى ايران رقم بزند. اتکاى ايران به قدرت اقتصادى چين و روسيه هم به نظر مى‌رسد که چندان کارساز نخواهد بود چراکه هيلارى کلينتون اعلام کرده است که آمريکا و چين در رابطه با برخی مشکلات برای دو کشور، از جمله برنامه هسته‌ای ایران و مساله کره شمالی و مبارزه با تروریسم به موضعی واحد دست یافتند.
بر اساس گزارش خبرگزارى روسى ريانووستى، کلینتون پس از پایان دیدارهایی که در چارچوب اولین اجلاس سران آمریکا و چین در واشنگتن انجام شد به خبرنگاران گفت: «ما رضایت داریم که چین در نگرانی ما از ساخت سلاح هسته‌ای در ایران شریک است. هر دو کشور نگران هستند که مسلح شدن ایران می‌تواند سبب برانگیختن مسابقه تسلیحاتی در منطقه شود... ما در رابطه با اوضاع در خاور نزدیک و خلیج فارس نیز دیدگاه مشابهی داریم.»
همچنين بهبود روابط آمريکا و روسيه پس از به قدرت رسيدن اوباما نگرانى‌هايى را براى ايران ايجاد کرده است. تاخير در راه‌اندازى نيروگاه اتمى بوشهر توسط روسها به اين نگرانى‌ها دامن مى‌زند. همچنين حواث اخير هواپيمايى در ايران که اکثرا درباره هواپيماهاى روسى اتفاق افتاد نشان مىدهد که اگر روسيه قصد همکارى اقتصادى مثبت با ايران را داشت در صدور هواپيماهاى دست دوم و فرسوده خود به ايران تجديد نظر مى‌کرد.
ديويد ميليبند نيز ابهاماتش درباره برنامه هسته‌اى ايران را اينگونه در روزنامه سان توضيح مىدهد و مى‌گويد: «ما مى‌خواهيم بدانيم که آيا ايران آماده پذيرفتن دستى است که باراک اوباما، رئيس جمهور آمريکا به آنها پيشنهاد کرده است؟ ما مى‌خواهيم بدانيم آيا ايران آماده است با ما براى بازيابى اطمينان درباره مقاصد هسته‌اى اش همکارى کند؟»
بر اساس اخبار اعلام شده ايران تنها موضوع اين مذاکرات دوجانبه نيست و درباره افغانستان و کره شمالى هم مذاکره خواهد شد. بدون شک در مذاکرات مربوط به افغانستان بين آمريکا و انگليس، ايران هم يک طرف ماجرا خواهد بود. آنها به خوبى مى‌دانند که براى تامين امنيت در افغانستان در آستانه انتخابات رياست جمهورى در اين کشور، همکارى ايران به عنوان يکى از همسايگان افغانستان داراى اهميت ويژه‌اى است.
حال بايد ديد در شرايطى که به اعتقاد برخى صاحب نظران سياست خارجى، دستگاه ديپلماسى کشور حالت انفعال کامل به خود گرفته است و تقريبا رايزنى‌هاى ديپلماتيک حالت تعطيلى به خود گرفته است، ايران چه واکنشى به تصميمات احتمالى برآمده از اين مذاکرات نشان خواهد داد. به نظر مى‌رسد در ايران حتى شخص وزير امور خارجه در انتظار تغيير و تحولات آتى در دولت هستند تا بر اساس آنچه که در آينده پيش خواهد آمد عمل کنند. با اين اوصاف و با شدت گرفتن ضريب نفوذ آمريکا در آسيا و کشورهاى منطقه، احتمال همراهى دوستان ظاهرى ايران با اتحاد اروپا و غرب عليه ايران چندان دور از دسترس نخواهد بود.
نظر شما :