بیل کلینتون در کره‌شمالی

۲۴ مرداد ۱۳۸۸ | ۱۶:۲۴ کد : ۵۳۷۹ اخبار اصلی
یادداشتی از سیدمحمدکاظم سجادپور، استاد دانشکده روابط بین‌الملل وزارت خارجه
بیل کلینتون در کره‌شمالی

سفر بیل کلینتون، رئیس‌جمهور سابق آمریکا و همسر هیلاری کلینتون وزیر خارجه کنونی آمریکا به کره‌شمالی در 4 اوت 2009 (13/5/88) سروصدای زیادی در محافل سیاسی و رسانه‌ای جهان به‌پا کرد. این سفر منجر به آزادی دو خبرنگار آمریکایی بنام اونالی و لورالینگ گردید که در اسفندماه 1387 در مرز کره‌شمالی و چین دستگیر و در دادگاه‌های کره‌شمالی به 12 سال کار اجباری محکوم شده بودند. به علاوه در این سفر بیل کلینتون ملاقات چند ساعته‌ای با کیم ایل سونگ رهبر کره‌شمالی داشت. کاخ سفید این سفر را کاملا خصوصی و شخصی معرفی کرد. در مورد این سفر چه می‌شود گفت و چگونه آن را باید تفسیر کرد؟

با عنایت به اینکه در حال حاضر کره‌شمالی یکی از حادترین بحران‌های بین‌المللی می‌باشد فهم این سفر در سه لایه مرتبط به هم امکانپذیر است که عبارتند از «لایه انسان دوستانه»، «لایه کنترل بحران» و «لایه نگرانی‌ها و پیامدهای استراتژیک.»

لایه انسان‌دوستانه ظاهر این سفر را تشکیل می‌دهد. دو نفر از اتباع آمریکا که زن و خبرنگار بودند و جالب آنکه برای شبکه کارنت که ال گور معاون بیل کلینتون از بنیانگذاران آن می‌باشد کار می‌کردند ‌در کره‌شمالی گرفتار شدند.

کره‌شمالی در ربودن اتباع کشورهای متخاصم و مخصوصا ژاپن سوابق و خاطرات تلخی را به جا گذاشته و پرونده‌های متعددی در این زمینه همچنان مفتوح است. زیستن در کره‌شمالی که از آن به عنوان پادگانی بزرگ یاد می‌شود برای خارجی‌ها سخت است. بنابراین ظاهر سفر کلینتون انسان‌دوستانه و نجات‌بخش جان دو نفر از اتباع آمریکا قلمداد می‌شود.اما همه چیز در این سطح روانی و تبلیغاتی خلاصه نمی‌شود.

لایه مهم‌تر به کنترل بحران بازمی‌گردد. کره‌شمالی بحرانی است که در روابط خارجی آمریکا با کمتر موردی قابل مقایسه است. شاید برای اولین مرتبه آمریکا با بحرانی روبه‌رو می‌شود که عنصر تهدید به استفاده از سلاح هسته‌ای توسط یک کشور عقب‌مانده جهان سومی علیه واشنگتن و متحدان آن جدی است.

به‌رغم همه فشارهای سیاسی و دیپلماتیک از جمله قطعنامه 1874 شورای امنیت ـ که بی‌تردید از شدید‌ترین قطعنامه‌های این شورا طی 60 سال گذشته است‌ـ کره‌شمالی از مسیر تند خود تغییر جهت‌ نداده و تنش در شبه جزیره کره بالا است. واشنگتن نیاز به کنترل این بحران دارد. سفر بیل‌کلینتون که برای کره‌شمالی یک پیروزی تبلیغاتی روانی است برای واشنگتن ابزاری برای محدود و کنترل‌کردن این بحران می‌باشد.

کره‌شمالی اعلام کرد که بیل‌کلینتون حامل پیامی از طرف اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا بوده است. هرچند که واشنگتن بعد رسمی سفر را رد کرد ولی نمی‌توان از پیام‌های مبادله‌شده غفلت داشت. یک بار دیگر نیز اتفاقا در دوران ریاست‌جمهوری بیل‌کلینتون در 1994، رئیس‌جمهور پیشین دیگری یعنی جیمی‌کارتر به کره‌شمالی سفر کرد و ملاقات و دیدار او که ماهیتی غیررسمی داشت در کاهش تنش موثر بود.

کنترل بحران کره بعد دیگری را هم دربر‌می‌گیرد و آن ارزیابی شرایط کنونی کره‌شمالی مخصوصا سلامت شخصی کیم‌ایل سونگ، رهبر آن کشور می‌باشد. به قول اسکات اسنایدر، کارشناس امور کره‌شمالی در شورای روابط خارجی آمریکا دیدار کلینتون بهترین فرصت برای آمریکا جهت ارزیابی وضعیت جسمانی رهبر کره‌شمالی است. این دیدار قطعا به واشنگتن در شناخت مسیر آینده بحران کمک کرده است.

سرانجام لایه استراتژیک را باید در نظر داشت. در این خصوص گفتنی آنکه سفر بیل‌کلینتون نگرانی‌هایی را برای برخی از دست‌اندرکاران امور سیاست‌خارجی آمریکا به‌وجود آورده است. هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا در مقاله مهمی که در 19 اوت 2009 (18/5/88) در واشنگتن پست منتشر ساخت ضمن تایید و سودمندی سفر بیل‌کلینتون هشدار داد که کره‌شمالی در پی آن است که به عنوان قدرتی اتمی به صورت دوفاکتو مورد شناسایی قرار گیرد و آمریکا نباید در این دام بیفتد.

به تعبیر او واشنگتن راه میانه‌ای در مقابل خود ندارد یا کره‌شمالی باید کاملا غیر اتمی شود یا مورد شناسایی به عنوان دارنده سلاح هسته‌ای واقع گردد. راه دوم غیرممکن و راه اول بسیار پرچالش است. هر چه هست چندین رئیس جمهور آمریکا به صورت پی‌درپی با بحران هسته‌ای کره‌شمالی روبه‌رو هستند. تکنیک‌ها و تاکتیک‌های اوباما از ‌جمله استفاده از بیل‌کلینتون برای مدیریت این بحران در خور دقت است. ظرفیت این ابزارها برای مهار بحرانی عمیق تا چه اندازه می‌باشد؟

 منبع: روزنامه اعتماد ملی


نظر شما :