توفیق دیپلماسی ایران در نیویورک؛ ما به‌ازای مناسب برای اعتراضات اجتماعی
طبق برنامه اعلام شده از سوی دولت ایران آقای احمدی نژاد روز سه شنبه 31 شهریور به نیویورک خواهد رفت و در روز اول مهرماه برابر با 23 سپتامبر برای پنجمین بار در مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی می‌کند.
گفت‌وگوی دیپلماسی ایرانی با دکتر ابراهیم متقی، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل ایران و امریکا:
چه عواملی ضرورت سفر محمود احمدی‌نژاد به نیویورک و شرکت در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد را برای پنجمین بار در شرایط کنونی داخل و خارج از ایران نسبت به تحولات پس از انتخابات این کشور توجیه می‌کند؟
به طور کلی در اجلاس سالانه سازمان ملل متحد روسای کشورها حضور و سخنرانی دارند و در نتیجه حضور آقای احمدی‌نژاد به لحاظ ساختاری امر پذیرفته شده در سطح نهادهای بین‌المللی است اما در خارج از کشور نوع نگاه در رابطه با فضای قدرت سیاسی ایشان کاملا متفاوت با نوع نگاه ساختاری در ایران است.
در شرایطی که نهادهای داخلی رویکرد مثبتی درارتباط با حضور ایشان در مجمع عمومی سازمان ملل دارند، فضای بین‌المللی کاملا متفاوت است. ایرانیان خارج از کشور و همچنین برخی دیگر از مجموعه‌هایی که نقش انتقادی در رابطه با فضای انتخاباتی ایران دارند، به عنوان چالش جدی در رابطه با حضور آقای احمدی‌نژاد در نیویورک تلقی می‌شوند.
اما روحیه آقای احمدی نژاد به گونه‌ای است که چنین فضایی را به نوعی عامل گذرا تلقی می‌کنند و بر این باورند که اگر زمینه برای ایجاد تحول در روابط ایران و امریکا به وجود آید دیگر اعتراضات اجتماعی تاثیر چندانی در ارتباط با مشروعیت و جایگاه سیاسی و ساختاری ایشان نخواهد داشت.
آیا این سفر می‌تواند زمینه‌ساز مذاکرات احتمالی تهران و واشنگتن در آینده نزدیک باشد؟
امید بسیار زیادی وجود دارد که در این سفر یک تحول اساسی در نمادهای رفتاری ایران و امریکا ایجاد شود. با توجه به مکاتباتی که طی ماه‌های گذشته ایجاد شده و دیپلماسی پنهانی که طی چند ماه گذشته شکل گرفته به نظر می‌رسد فضای اجلاسیه نیویورک بتواند زمینه را برای تغییر در ادبیات رسمی ایران و امریکا ایجاد کند هرچند که اعتراضات باقی خواهد ماند اما امکان تغییر در الگوهای رفتاری ایران و امریکا در این سفر وجود خواهد داشت.
گفته می‌شود که این محمود احمدی‌نژاد، باراک اوباما و معمر قذافی در جلسات سخنرانی یکدیگر حضور خواهند داشت، آیا این حضور می‌تواند رویکرد مثبتی از سوی دو کشور ایران و امریکا نسبت به یکدیگر محسوب شود؟
در اجلاسیه دوربان 2 تیم ایران زمانی که مقامات امریکایی سخنرانی داشتند حضور داشت و اولین تغییر در رفتار سیاست خارجی ایران ایجاد شد. اگرچه امریکاییان در این اجلاس همزمان با سخنرانی آقای احمدی نژاد سالن را ترک کردند اما شرایط موجود با آن مقطع زمانی کاملا متفاوت است.
روابط لیبی و امریکا هم دچار تغییرات جدی شده و روابط دیپلماتیک میان دو کشور برقرار شده، خانم رایس سفری به لیبی داشتند و پس از آن سطح همکاری ها میان دو کشور گسترش پیدا کرده. بنابراین فضای امسال مجمع عمومی به گونه‌ای است که در زمان سخنرانی نمایندگان امریکا تیم دیپلماتیک ایران و لیبی سالن را ترک نخواهند کرد.
اما شرایط فعلی به گونه‌ای است که احتمالا امریکاییان نیز این آمادگی را دارند تا در زمان سخنرانی نمایندگان ایران حضور داشته باشند. بنابراین دیپلماسی پنهانی ماه‌های گذشته می‌تواند زمینه تحولی در ادبیات رسمی مقامات ایران و امریکا را فراهم کند.
به نظر می‌رسد قرار است تظاهرات اعتراضی احتمالی در مقابل مقر سازمان ملل متحد در روز سخنرانی محمود احمدی‌نژاد برپا شود، این اقدام اعتراضی چه تاثیری بر دیدارهای آقای احمدی‌نژاد و مقامات دیگر کشورها در حاشیه نشست سازمان ملل خواهد داشت؟
تظاهرات یک امر اجتماعی است و دیدار آقای احمدی‌نژاد با مقامات رسمی کشورها یک موضع ساختاری تلقی می‌شود. بنابراین اگرچه در امریکا گروه‌های اجتماعی تظاهرات گسترده‌ای را تهیه دیده‌اند اما تمامی امید آقای احمدی‌نژاد این است که چنین فضایی با نوعی تغییر در فضای رفتاری ایران و کشورهای مختلف به ویژه نمایندگان رسمی کشورهای گروه 1+5 بتواند جبران شود.
بر این اساس نگاه آقای احمدی‌نژاد به این صورت است که به موج‌های اجتماعی و رویکرد گروه‌های اجتماعی توجه چندانی ندارد و این مسائل را می‌خواهد تحت الشعاع فضای ساختاری قرار دهد. یعنی اگر دیپلماسی ایشان در نیویورک به موفقیت‌هایی برسد طبعا موفقیت در دیپلماسی ما به ازای لازم را در برابر اعتراضات اجتماعی خواهد داشت.
نظر شما :