توافق‌نامه صلح میان فتح و حماس امضا نشد، این بار مقصر کیست؟
اختلافات فتح و حماس همچنان پا به جرا است. قرار بود دو طرف ظرف همین هفته توافق‌نامه صلح را امضا کنند و به دو پارچگی فلسطین پایان دهند. اما حماس از هفته گذشته ناگهان ساز عقب انداختن امضای توافق‌نامه صلح را سر داد. علت و چرای اصلی این تقاضا هنوز مشخص نشده است. حماس می‌گوید که نسبت به یک سری از بندهای توافق‌نامه که مورد پیشنهاد مصر است، اشکالاتی را وارد می‌داند. البته موضع‌گیری‌های حکومت خودگردان فلسطینی بر سر گزارش گلدستون که خواستار به تعویق افتادن رای‌گیری بر سر این گزارش به نفع اسرائیل شده بود، بر این تصمیم‌گیری تاثیر گذاشته است. حماس از این که فتح با پیشنهاد به تعویق افتادن رای‌گیری کمکی به اسرائیل کرده، ناخشنود است. به اعتقاد گروه مقاومت این اقدام حکومت خودگردان به معنای این است که محمود عباس نسبت به جنایات اسرائیل در غزه بی‌اعتنا است. گفته می‌شود محمود عباس تحت فشار کاخ سفید دست به این اقدام زد. کاخ سفید بر این اعتقاد بود که موضعگیری منفی حکومت خودگردان در برابر گزارش گلدستون می‌تواند مذاکرات صلح را به تعویق بیندازد.
اما جنبش فتح این پرسش را مطرح می‌کند که چرا هنگامی که زمان امضای توافق‌نامه آشتی به میان آمد، حماس ساز مخالف سر داد؟ چرا زمانی که مذاکرات فشرده در قاهره در جریان بود و بر سر خیلی از مسائل توافق حاصل شد، بحث از تعویق به میان نیامد و همین که زمان امضای آن فرا رسید حماس ناگهان از در مخالفت در آمد؟
جنبش فتح در آخرین واکنش خود به انتقاد شدید از پافشاری حماس به تعویق امضای توافق‌نامه پرداخت و یاسر عبد ربه یکی از رهبران جنبش فتح در گفت و گوی مطبوعاتی خود گفت: «ما بر این باوریم که کشورهای اقلیمی به حماس فشار وارد می‌آورند تا این توافق‌نامه امضا نشود.»
فتح در آخرین بیانیه خود تاکید کرده، در زمان مقرر انتخابات برگزار خواهد شد و در آن روز ملت فلسطین به هر آنچه صلاح می‌داند رای خواهد داد.
گرچه یاسر عبدربه به کشور خاصی اشاره نکرده اما پر واضح است که منظور وی از کشورهای اقلیمی کشورهای حامی جنبش مقاومت چون سوریه، ایران و قطر است. قطر در مخالفت و رقابت با سیاست‌های عربستان و مصر که حاضر به اعطای نقشی در معادلات خاورمیانه به این کشور نیستند، به جمع حامیان مقاومت پیوسته و در جبهه ایران و سوریه قرار دارد.
اکنون حماس در غزه دولتی مستقر کرده که در استقلال کامل از حکومت خودگردان فعالیت می‌کند. بدیهی است که برخورداری از چنین امتیازی موجب می‌شود که حماس به راحتی تن به خواسته‌های فتح ندهد.
سوریه پس از مواضع حکومت خودگردان فلسطینی بر سر گزارش گلدستون به شدت در برابر آن واکنش نشان داد به گونه‌ای که سفر محمود عباس به دمشق را لغو کرد.
در مقابل جنبش حماس وجود هر گونه اختلاف بر سر امضای توافق‌نامه را رد می‌کند. اسامه حمدان نماينده جنبش حماس در این باره می‌گوید: «هيچ اختلاف داخلى در جنبش حماس در زمينه پايان دادن به اختلافات داخلى و اصل آشتى ملى وجود ندارد.»
وی در گفت و گو با الجزيره درباره نوع رابطه حماس به کشورهای عربی و اسلامی ضمن رد هر گونه فشار خارجی به این جنبش برای امضا نکردن توافق‌نامه صلح با فتح گفت: «روابط جنبش حماس با کشورهاى عربى و اسلامى روابط روشن و صريحى است و نيازى به توضيح يا اظهارنظر ندارد.»
حمدان علت تاخير پاسخ حماس به سند مصر را وجود برخى مسايل در اين سند دانست که بر سر آن بررسى و توافق نشده است.
وی در عين حال تاکید کرد، با مسئولان مصرى برای بررسى اين نکات قبل از پاسخ به آن در ارتباط هستيم.
در همین رابطه قرار بود نمایندگان جنبش حماس یکشنبه 18 اکتبر به قاهره بروند و بر سر مفاد توافق‌نامه صلح با طرف مصری گفت و گو کنند که این سفر هم به تعویق افتاد.
اما طرف مصری نیز به مواضع حماس واکنش نشان داده است. دولت مصر تهدید کرده بود، اگر توافق‌نامه صلح که مورد پیشنهاد مصر است به امضا نرسد، قاهره دیگر میزبان گفت و گوهای دو طرف برای آشتی نخواهد بود و به نقش میانجیگرانه خود پایان خواهد داد.
درباره این گفته حماس که اشکالاتی به طرح قاهره وارد کرده بود نیز حسام زکى سخنگوى وزارت امور خارجه مصر این اظهارات را رد کرد و گفت: «شاهد بوده‌ايم آنچه در گذشته رخ داد به جاى اينکه پيشرفت داشته باشد، عقب گرد داشت. سند مصر در بر گيرنده خلاصه مذاکرات و توافقاتى است که تمام گروه‌ها با هم صورت دادند و اين سند برای امضا ارائه شده؛ نه براى مذاکره يا تغيير. اين سند در نهايت بى‌طرفى تدوين شده است.»
حسام زکی همچنین گفت: «مواضع ضد و نقيض رهبران حماس مساله‌اى نگران کننده است و حماس بايد موضع‌گيرى خود را صراحتا اعلام کند چرا که بايد نشان دهد که بيش از ديگران خواهان برقرارى آشتى ملى است.»
بدین ترتیب می‌توان گفت، مذاکرات صلح فلسطینیان به این زودی‌ها به نتیجه نخواهد رسید. چرا که حماس آمادگی لازم برای امضای آن را ندارد. خصوصا این که اکنون بهانه مواضع جنبش فتح در برابر گزارش گلدستون را در دست دارد و می‌گوید حاضر نیست با جنبشی که به حداقل حقوق فلسطینیان بی‌اعتنا است، همکاری کند و دولت مشترک تشکیل دهد.
نظر شما :