عراق و زمینه بروز حوادث تروریستی

۰۶ آذر ۱۳۸۸ | ۲۲:۳۵ کد : ۶۲۰۰ گفتگو
گفت‌و‌گو با دکتر سیروس برنا بلداجی، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل عراق
عراق و زمینه بروز حوادث تروریستی

این تحلیل‌گر با یک مقدمه گفت‌و‌گو را آغاز و به پرسش‌های دیپلماسی ایرانی پاسخ داد، به اعتقاد او فرایندی که هم اکنون عراق با آن مواجه است، فرایندی با عنوان دولت- ملت سازی است. این فرایند به طور مشخص از مارس 2003 آغاز شده و همچنان ادامه دارد، در یک ملاحظه کلی این فرایند روندی کاملا رو به جلو دارد، به تعبیری دیگر بر اساس قطع‌نامه‌های سازمان ملل‌متحد و ساختار سیاسی که با مشارکت گروه‌ها، احزاب و نیروهای سیاسی و اجتماعی عراق شکل گرفت در مجموع روند حرکت کاملا رو به جلو و موفقیت آمیز است.

وجود دو شکاف عمده بومی و مذهبی که به صورت ساختاری در عراق وجود دارد موجب شده است که وضعیت فعلی عراق از برخى از آسيب‌ها به دور نماند. به تعبیر دیگر، به لحاظ قومی، وجود دو قوم کرد و عرب، به لحاظ مذهبی وجود مثلث شیعیان، سنی‌ها و اکراد موسوم به اکراد فیلی از یک سو و از سوی دیگر نفوذی که به صورت طبیعی برخی کشورهای همسایه در امور عراق دارند و نهایتا نقش آفرینی که قدرت‌های فرا منطقه‌ای در روند کنونی تحولات عراق دارند، باعث شده تا ساختار عراق از وضعیت نسبتا پیچیده‌ای برخوردار باشد.


برخی منابع خبری معتقدند که در سازمان امنیت دفاع عراق عناصر بعثی زیادی فعالیت دارند و امکان دارد این عوامل در برخی از انفجارهای اخیر دخیل باشند، به اعتقاد شما چه عواملی در این انفجارها دخالت داشته‌اند؟

نفوذ سازمان القاعده در عراق با بکارگیری دو طیف از نیروها، یعنی سلفی‌ها یا سنی‌های افراطی و همچنین بازماندگان بعثی یا وفاداران به صدام، زمینه بروز حوادث تروریستی در عراق را فراهم کرده و در واقع می‌توان گفت که این سه طیف از عوامل اصلی این خشونت‌ها هستند.

تا چه اندازه می‌توان عوامل خارجی را در حوادث تروریستی اخیر در عراق دخیل دانست؟

البته طبیعی است که برخی کشورها و قدرت های فرامنطقه ای مانند امریکا، وجود شکاف شیعه و سنی یا ایجاد بدبینی و جو عدم اعتماد میان نیروهای سیاسی را شاید در راستای اهداف استراتژیک خود قلمداد کنند.

- اهداف عوامل حوادث تروریستی و اقدامات خشونت بار در عراق چیست؟

این عوامل چند هدف دارند، اول آن که تلاش کنند آن چیزی را که با مشارکت قاطبه مردم و مشارکت تعیین کننده شیعیان شکل گرفته است را برهم زنند. در واقع آنها وجه مسلط شیعیان بر ساختار فعلی قدرت در عراق را بر نمی‌تابند، دوم این که سنی‌های افراطی در عراق معتقدند که از دست رفتن وجه مسلط‌شان در ساختار قدرت عراق ناشی از اهداف امریکا در منطقه است، به این ترتیب همزمان ضمن مخالفت با  شیعیان با امریکاییان نیز در تقابل و مخالفت هستند.

ظاهرا با نزدیک شدن زمان انتخابات پارلمانی در عراق، روند وقوع حوادث ترویستی رو به افزایش است، این مساله دارای چه پیام‌هایی است؟

طبیعی است، گروه‌ها معارض قصد دارند به دلیل وجه مسلط شیعیان در قدرت این پیام را به مردم عراق و منطقه القا کنند که حکومت فعلی با نخست وزیری آقای مالکی توانایی تامین امنیت را ندارد و به این ترتیب اجازه ندهند انتخابات در فضایی امن و آرام برگزار شود.

- حوادث خشونت باری چون انفجارهای تروریستی در مناطق مختلف عراق چه تاثیراتی بر آینده سیاسی این کشور خواهد داشت؟

این قبیل اقدامات به‌ویژه با تاکید بر خروج نیروهای امریکایی بر اساس زمان‌بندی اعلام شده، تاثیری بر روند سیاسی عراق و اراده مردم این کشور که چشم به سازندگی و آینده عراق دارند، نخواهد داشت.

در یک ملاحظه کلی باید گفت که در میان و دراز مدت این قبیل خشونت‌ها فروکش خواهد کرد و عراق با توجه به ظرفیت‌ها قابل توجه معنوی همچون قدمت تاریخی، فرهنگ غنی، روحیه شجاع مردم این کشور و به لحاظ مادی همچون آمایش سرزمینی مناسب، سرزمین حاصل خیز، منابع سوخت فسیلی فراوان، محصولات متنوع کشاورزی، منابع انسانی جوان و تحصیل کرده در داخل و خارج از کشور و مهمتر از همه این عوامل، تجربه گران سنگ رهبران گروه‌های معارض اعم از شیعه و کرد، سبب شده است که مردم این کشور بتوانند عراق را در میان و دراز مدت به گونه‌ای اداره کنند که هم منافع ملی کشور و ملت عراق تامین شود و هم مصالح منطقه‌ای برخی کشورها و قدرت‌های فرامنطقه‌ای حاصل شود.


نظر شما :