روابط ايران و روسيه روز به روز سردتر مى‌شود
دیپلماسی ایرانی: آخر هفته گذشته نمایندگان پنج عضو دائمی شورای امنیت و آلمان بر سر رفتاری که باید در برابر سیاست اتمی جمهوری اسلامی ایران در پیش بگیرند به رایزنی نشستند. روز جمعه ۲۲ ژانویه سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه خواستار تلاش‌های بین‌المللی برای حل مشکل اتمی ایران شد. وی از این که جمهوری اسلامی پیشنهاد آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای را برای غنی‌سازی اورانیوم در خارج از خاک خود رد کرده، ابراز تاسف کرد.
وزیر امور خارجه روسیه هشدار داد که مخالفت ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد امکان می‌دهد که تحریم ایران را به بحث بگذارد. لاوروف توضیح نداد که آیا روسیه با اعمال مجازات‌های تازه موافقت خواهد کرد یا نه اما با توجه به این که مناسبات مسکو در ماه‌های اخیر با تهران سردتر و با واشنگتن گرم‌تر شده، احتمال همکاری روسیه با سایر اعضای شورای امنیت وجود دارد.
به گزارش دویچه وله، گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد روابط ایران و روسیه در ماه‌های اخیر سرد شده و طرف روسی دیگر مثل سابق از ایران حمایت نمی‌کند. البته نشانه‌های این سردی زمانی نمایان شد که پس از مذاکرات ژنو که ایران به پیشنهاد طرف غربی جواب رد داد، دیمیتری مدودف رئیس جمهوری روسیه از پاسخ منفی ایران ابراز نارضایتی کرد. پس از آن به تدریج رابطه دو کشور رو به سردی گذارد.
روز سه‌شنبه ۱۹ ژانویه مسئولان ایرانی مانع از آن شدند که یک هواپیمای باربری روسیه برای پرواز به بحرین از فضای ایران استفاده کند. آنها شامگاه همان روز اجازه پرواز را برای هواپیمای روسی صادر کردند. اما تاخیر پرواز سبب شد که روسیه نتواند یک جنگنده شکاری اس یو ۲۷ اس‌کی‌ام خود را در نمایشگاه بین‌المللی صنایع هوائی بحرین شرکت دهد.
مقامات ایرانی عدم دریافت تقاضای پرواز به موقع از روسیه را دلیل جلوگیری از پرواز هواپیمای روسی بیان کردند. اما خبرگزاری ریا نووستی روسیه این حرکت را تازه‌ترین نشانه سرد شدن مناسبات تهران و مسکو دانست و به این بهانه نمونه‌های دیگری از شکاف ایجاد شده در میان ایران و روسیه را مورد بررسی قرار داد. بنا به این گزارش مناسبات روسیه و ایران از فردای انتخابات ریاست‌جمهوری در ۲۲ خرداد رو به سردی نهاد و بر سر چند موضوع گرمای سابق را ندارد.
یکی از موارد اختلاف به فروش موشک‌های اس 300 باز می‌گردد که به رغم سفرهای مکرر مقامات ایرانی به روسیه و حتی گلایگی مجلس شورای اسلامی ایران هنوز این موشک‌ها به تهران تحویل داده نشده است. یکی دیگر از موارد اختلاف برانگیز به سفر زود هنگام احمدی‌نژاد به روسیه به فاصله کوتاهی پس از انتخابات پرحاشیه ریاست جمهوری ایران باز می‌گردد. ریانووسی در این باره مدعی است، احمدی‌نژاد چند روز پس از پیروزی در انتخابات و خشونت‌هایی که با معترضان انتخاباتی شد در نشست سازمان شانگهای شرکت کرد. او با حضور خود روسیه را مجبور کرد که ریاست‌جمهوری‌اش را به رسمیت بشناسد و از این طریق انتقاد سخت مخالفان را متوجه خود کند. با این همه روسیه به دلیل مناسبات حساس خود با تهران به ویژه در عرصه معاملات تسلیحاتی و اتمی این فشار را تحمل کرد.
مورد دیگر که بر رابطه ایران و روسیه تاثیر منفی گذاشت، اتفاقی بود که در اواخر ماه سپتامبر رخ داد. اتفاقی که در آن باراک اوباما خبر کشف مرکز تحقیقات اتمی سری در نزدیکی قم را به آگاهی دمیتری مدودف همتای روسی خود رساند. این پروژه اتمی می‌توانست بمباران مرکز اتمی نظنز به وسیله اسرائيل را توجیه کند.
کشف مرکز اتمی قم به ادعای ریانووستی اعتماد روسیه به سیاست اتمی ایران را به خاک سپرد. مدودف ناچار شد احتمال اعمال تحریم‌های تازه علیه ایران را جدی‌تر بگیرد. او تا پیش از آن همواره از جامعه جهانی خواسته بود که به‌جای تحریم با ایجاد مشوق‌های تازه تهران را به تجدید نظر در سیاست اتمی خود ترغیب کند.
مناسبات ایران و روسیه در آغاز ماه اکتبر سال گذشته می‌توانست دوباره گرم شود. زیرا با این که ایران حاضر به تعطیلی فعالیت مرکز اتمی قم نشد، اما اعضای دائمی شورای امنیت و آلمان با حضور نماینده امریکا پیشنهاد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را پذیرفتند و حاضر شدند در مقابل دریافت اورانیوم‌های کم‌غلظت ایران اورانیوم ۲۵ درصد غنی شده مورد نیاز رآکتور تحقیقاتی تهران را تامین کنند. در نتیجه این تحولات مثبت روسیه در ماه اکتبر آماده شده بود تا همکاری‌های نظامی خود را با جمهوری اسلامی گسترش دهد. این همکاری می‌توانست به تحویل ۵ بخش از موشک‌های دفاعی اس ۳۰۰ منتهی شود. قرارداد خرید موشک‌های اس ۳۰۰ سال‌ها پیش میان تهران و مسکو به امضا رسیده اما تحویل آنها به دلایل سیاسی از جمله مخالفت اسرائیل و امریکا و فشارها فزاینده آنها انجام نشده است.
تهران غرب را مدتی منتظر گذاشت تا این که پیشنهادهای غربی‌ها را رد کرد و با اصرار بر این که اورانیوم کم غلظت داخلی باید به جای روسیه در ترکیه غنی‌سازی شود، نشان داد که به مسکو اعتماد ندارد. تنش مناسبات ایران و روسیه در ماه دسامبر سال ۲۰۰۹ ابعاد تازه‌ای یافت. در این تاریخ احمدی‌نژاد بحث دریافت غرامت از کشورهایی که در جریان جنگ جهانی دوم به ایران خسارت زدند را مطرح کرد که شامل روسیه نیز می‌شد. هم‌زمان با آن تعدادی از مسئولان ایرانی بحث تازه‌ای را درباره تاخیر در راه‌اندازی نیروگاه بوشهر و عدم تحویل موشک‌های اس ۳۰۰ به راه‌انداختند که خوشایند مسکو نبود.
خبرگزاری ریا نووستی این حرکات را نشانه ورود مناسبات ایران و روسیه به زمستانی منجمد توصیف کرده و نوشته است، در رابطه با آینده مناسبات دوجانبه روسیه و ایران هیچ دلیلی برای خوش‌بینی وجود ندارد. برخورد یوکیا آمانو دبیرکل تازه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ایران بی‌تردید سخت‌تر از سلف وی خواهد بود.
نظر شما :