
آیا اسرائیل واقعا به فکر جنگ با ایران است؟
تشدید تنش توسط مقامات نظامی و سیاسی اسرائیل دیگر فقط شفاهی نیست. دولت یهود آمادگی های خود را برای حمله افزایش می دهد.
ادامه مطلبتشدید تنش توسط مقامات نظامی و سیاسی اسرائیل دیگر فقط شفاهی نیست. دولت یهود آمادگی های خود را برای حمله افزایش می دهد.
ادامه مطلبسید وحید کریمی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که اگر ما بتوانیم حضور و نفوذ بیشتر و پررنگتری در کشورهای ضعیف اتحادیه اروپا داشته باشیم باعث حساسیت بازیگران اصلی و پیشران اتحادیه اروپا یعنی بروکسل، پاریس و برلین خواهد شد، در صورتی که اگر جمهوری اسلامی ایران تمام تمرکز دیپلماتیک خود را به خصوص جریان در مذاکرات هستهای بر پایه تعامل با آلمان، فرانسه و نظایر آن ها قرار دهد، اروپایی ها و به خصوص قدرت های اتحادیه اروپا به این باور می رسند که تهران را در مشت خود دارند. بنابراین جا دارد به جای برقراری روابط با اتحادیه اروپا روابط با تکتک اعضای اتحادیه اروپا، به خصوص کشورهای ضعیف و کوچک تر و همچنین کشورهای اروپایی را در دستور کار قرار دهیم تا با برقراری روابط جدی تر با تک تک این کشورها عملا آنها را به سمت مسئولیتپذیری دیپلماتیک و حقوقی وابداریم.
ادامه مطلبایوب حطاویان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به اینکه یکی از میدان های تقابلی این دو کشور در سطوح منطقه ای صورت می گیرد، لذا اثرگذاری این رقابت استراتژیک بر فرآیندهای سیاسی – نظامی خاورمیانه که از قضا بسیار پر اهمیت در درجه اول برای چین و در درجه دوم برای آمریکاست، قابل مشاهده است. سیاستمداران آمریکایی استدلال می کنند که چین یک استراتژی صفر و جمع جبریِ هزینه – منافع در خاورمیانه پیاده کرده است. به معنای ساده تر ایالات متحده در منطقه خاورمیانه هزینه های تامین امنیت را بر عهده دارد در حالی که چین بهره و سود اصلی را می برد. حال موضوع کشف نفت شِل و عدم وابستگی شدید سابق آمریکا به نفت این منطقه نیز بر چاشنی ماجرا افزوده است.
ادامه مطلبمهدی صالحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ورای تمام این مسائل، بازگشت امریکا به سرزمین مادری به منظور اختصاص منابع در جهت جبران عدم توسعه یافتگی در قیاس با استانداردهای جهانی یک ضرورت تلقی می شود. در چنین فضایی در سال ۲۰۲۱ خروج امریکا از افعانستان و ارتقای پاره ای از مسئولیت های نظامی – امنیتی به پاکستان و ترکیه در خاورمیانه – اوراسیا و در عین حال پیمان هسته ای امریکا با استرالیا و انگلستان در شرق آسیا به منظور مهار چین در دستور کارقرار گرفته است.
ادامه مطلبتصور غالب آخرالزمانی این است که کنار کشیدن آمریکا از خاورمیانه خلاء قدرتی را پدید می آورد که دولت های منطقه برای پر کردن آن به هماوردی می پردازند. رفتاری که این دولتها تاکنون نشان دادهاند، خلاف این ادعا را ثابت میکند.
ادامه مطلبجلال میرزایی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی معتقد است که متاسفانه رئیسی، حسین امیرعبداللهیان، علی باقری کنی و ... اصول، مبانی و نکات کلیدی و حیاتی را فراموش کردند و به برخی مسائل کم اهمیت و بی اهمیت مانند مکان مذاکره چسپیده اند. در واقع هنوز برای من جای سوال است که چرا دولت سید ابراهیم رئیسی این همه فرصت را طی هفته های گذشته برای از سرگیری مذاکرات از دست داده است و اکنون به جای تلاش برای احیای برجام سعی دارد مکان مذاکرات را به بروکسل ببرد؟ به واقع فرق وین با بروکسل چیست؟ چرا حضرات و آقایان شرایط حاد، بغرنج و بحرانی کشور را درک نمیکنند؟
ادامه مطلباسماعیل بشری در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون تاثیر رقابت واشنگتن – پکن بر مناسبات جهانی و تحولات منطقهای بر این باور است که چینی ها به دلیل پیاده کردن نوعی سیاست استعماری و استثماری جدید و مدرن در قرن ۲۱ و هزاره سوم عملاً با دست خود شرایطی را در جهان به وجود آورده اند که کشورها به جرگه غرب و حامیان آمریکا ملحق شوند. چون چین در هر کشور و منطقه ای که پا گذاشته است ابتدا با کمک های مالی و انسان دوستانه سعی می کند اعتماد آن کشور و ساختار سیاسی را به دست آورد. بعد با دادن وام های کلان عملاً آن کشور به قبضه چین در خواهد آمد. در این رابطه حتی برخی از جزایر آفریقا به صورت ۹۹ ساله به تملک چینی ها درآمده است. این شرایط سبب میشود که خود این کشورها برای فرار از سیاست استثماری و استعماری جدید و مدرن چین به دامان آمریکا پناه ببرند. با تداوم این شرایط طبیعی است که در کوتاه مدت و میان مدت کفه کشورهای حامی ایالات متحده آمریکا سنگینتر خواهد شد.
ادامه مطلببه نظر می رسد روسیه با برداشتن گامی به عقب در روی آوردن خود به اسرائیل، نگرانی های ایران را در نظر بگیرد، اما روابط روسیه و اسرائیل مستحکم باقی خواهد ماند. در نتیجه به تعهد خود برای جلوگیری از تقویت جبهه مقاومت ایران و حزب الله در بلندی های جولان ادامه خواهد داد. تشدید تنش ها میان ایران و اسرائیل به تلاش های روسیه برای توسعه سازوکارهای موجود برای تنش زدایی ضربه خواهد زد. در این میان ایران سفر امیرعبداللهیان را به مسکو برای تهران پیروزی می داند.
ادامه مطلبسید محمد عیسینژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حتی اگر حکام کشورهای همسایه، از نظر ما همچون مأمون عباسی، غاصب حکومت و ناشایست باشند، باز میتوانیم با کنار گذاشتن برساختههای شریعتیوار، به گزینهای چون «تشیع رضوی» بیندیشیم.
ادامه مطلباکنون به نوعی در حال بازگشت به خاورمیانه دهه ۱۹۵۰ هستیم، دورهای که تقسیمبندی داخلی کشورهای سراسر منطقه بر اساس همفکری سیاسی بخشهای مختلف جمعیت کشورها انجام میشد – که طرفدار ناصریسم، بعثیسم، کمونیسم، هاشمیون یا غرب بودند. اکنون درهای خاورمیانه به روی بازیگران منطقهای و بینالمللی – ایران، ترکیه، اسرائیل، روسیه، فرانسه – باز شده است، حتی با وجود اینکه ایالات متحده نفوذ خود را حفظ میکند. بنابراین نمی توان از امکانات موجود برای ایجاد موازنه با دیگر بازیگران چشم پوشی کرد.
ادامه مطلبپروفسور سیدحسن امین در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که ایران مشابه عراق و سوریه باید در ارمنستان و قفقاز جنوبی حضور نظامی پیدا کند، تشریح کرد: تنش امروز در قفقاز و قره باغ فقط حق اعمال حاکمیت آذربایجان بر جاده گوریس – قاپان نیست، حتی مسئله بستن مسیر ترانزیتی و قطع روابط تجاری و اقتصادی بین ایران و ارمنستان نیست، بلکه آنکارا و باکو سعی دارند در سایه پیروزی های جنگ سال گذشته قره باغ، ژئوپلیتیک منطقه قفقاز را تغییر دهند تا، هم جمهوری اسلامی ایران و هم ارمنستان عملاً در یک انحصار قرار گیرند.
ادامه مطلباسماعیل بشری در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد: کشوری مانند کره جنوبی که تمام حیثیت و حیات خود را ابعاد ختلف از نظامی، دفاعی و امنیتی گرفته تا حوزه سیاسی و دیپلماتیک، تکنولوژی، اقتصاد، تجارت و ... به حضور آمریکا در منطقه و پشتوانه ایالات متحده گره زده است، همان نگاه ضد ایرانی کاخ سفید را نعل به نعل و مطابق خواسته واشنگتن پیاده کند، ولو آن که تبعات مخرب و تاثیرات منفی برای کره جنوبی در روابطش با جمهوری اسلامی ایران را به وجود آورد. از دید سئول این تبعات منفی در روابط با جمهوری اسلامی ایران نوعی خسارت جانبی است که کره ای ها برای تداوم روابط خود با آمریکا باید آن را بپردازند.
ادامه مطلبسید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بن رودز، مشاور امنیت ملی باراک اوباما در امور خارجه یک بار اظهار داشت لیبی، عراق، افغانستان و سومالی بدون دخالت آمریکا وضعیت بهتری داشتند. با این حال، دائمیترین سوالی که در اتاقهای فکر مطرح میشود حول محور دینامیکهای منجر به شکست مداخلات نظامی آمریکا در منطقه میچرخد.
ادامه مطلبژاپن به عنوان یک میانجی و پیونددهنده در خاورمیانه از مزیتی ویژه برخوردار است. بهرغم روابط نزدیک با ناتو و مشارکت لجستیکی در سایر جنگ های تحت رهبری آمریکا، از جمله جنگ کره و ویتنام، ژاپن در اشغال عراق و افغانستان نقش محدودی داشت. بنابراین ژاپن از جمله اندک شرکای آمریکاست که از مداخلات دهه های اخیر در منطقه سربلند بیرون آمده و شهرتش دست نخورده باقی مانده است.
ادامه مطلبافغانستان به دست طالبان افتاد. آمریکا این کشور را در شرایط مشابه سال ۲۰۰۱ رها کرد: بی ثبات و در خطر. وضعیتی که استراتژیست های بایدن امیدوارند این کشور را به یک باتلاق غیرقابل مدیریت و ضداقتصادی برای چین، روسیه و ایران و سایر رقبا تبدیل سازد.
ادامه مطلبتحلیل بلومبرگ این است که در روابط بین عربستان سعودی و امارات متحده عربی، «عقل سلیم در حال ناپدید شدن است» و طرفین وارد مرحله رقابت بر سر رهبری منطقه ای شده اند. این شبکه خبری همچنین می نویسد که روابط بین محمد بن سلمان و محمد بن زاید، دو ولیعهد عربستان و امارات، که روزگاری بسیار دوستانه بود رو به تیرگی نهاده است.
ادامه مطلبسید محمد عیسی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه در لابهلای گردوغبار این خروج از دیدهها پنهان مانده، این واقعیت است که خروج ایالات متحده از افغانستان، منادی آغاز دورانی متفاوت در خاورمیانه و مناطق همبستۀ آن (مدیترانۀ شرقی و آفریقای شمالی) است. میتوان پیشبینی کرد، آمریکا در خاورمیانه و همبستههایش، دیگر در هیچ موردی، حاضر به مداخله گسترده نظامی نخواهد شد و حداکثر مداخلۀ نظامی به حملات پهپادی و موشکی محدود و نمادین خلاصه میشود. این تغییر، دارای پیامدهای خرد و کلانی است. و اگر به اثر پروانهای باور داشته باشیم، نه تنها خاورمیانه، بلکه کلّ جهان را خطرناکتر از قبل خواهد کرد.
ادامه مطلبشیما صابری در یادداشتی در معرفی کتاب «روایت گمشده» می نویسد: کتاب که مجموعه خاطرات فاروق الشرع از دو دهه و نیم فعالیت در عرصه سیاست خارجی سوریه، منطقه و جهان است در هر برگی، نکته ای را از دل تاریخ معاصر و پرتنش خاورمیانه با روایت شاهدی عینی بیان میکند. او به خوبی میداند چگونه بنویسد چرا که به اذعان خود علاقمند به مطالعه ادبیات ملتهای مختلف جهان بوده، پس بخوبی زیرکی را با حسن نگارش در هم آمیخته است.
ادامه مطلببهنام وکیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عربستان و ایران با میانجیگری عراق سه دور مذاکره در بغداد انجام دادهاند و انتظار میرود روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند. امارات، مصر و اردن در مذاکرات با ایران شرکت کردند. روابط ترکیه با عربستان سعودی و ایران نیز به میزان قابلتوجهی بهبودیافته است. روابط دیپلماتیک عربستان و سوریه در آینده نزدیک دور از ذهن نیست. شایانذکر است که علت اصلی وخامت روابط بین کشورهای خاورمیانه هنوز وجود دارد و تناقضات برطرف نشده است. اما چه دلایلی شرایط فعلی را رقم میزد؟
ادامه مطلبرضا مقاتلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این منطقه همواره شاهد چالش ها و رویدادهای مختلفی بخصوص در دهه های اخیر در خود بوده است که در این نوشتار تلاش خواهد شد ۱۰ چالش مهم تر این منطقه در یک دهه ی پیش رو مورد اشاره قرار گیرد. لازم به اشاره می دانم که ترتیب اشاره به موضوعات نشان از برتری یک موضوع بر دیگری نخواهد بود و صرفاً با هدف بیان اصل مطلب مورد اشاره قرار گرفته است. همچنین یقیناً بیان این موضوعات همه آنچه می تواند باشد نخواهد بود و بسیاری از چالش ها در دل موضوعات مورد اشاره قرار خواهد گرفت یا آنکه کلیت خاورمیانه را بعضاً شامل نخواهد شد.
ادامه مطلبخدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه با کنار گذاشتن رویکرد سابق خود و تلاش برای گسترش نفوذ راهبردی در منطقه و فراتر از آن، در آینده با چالشهای بیشتری مواجه خواهد بود و در عین حال بیش از گذشته به دنبال منابع انرژی خواهد بود از جمله از طریق همکاری و مشارکت با کشورهای حاشیه مدیترانه و امکان برداشت از منابع گازی زیربستر این دریا و از سوی دیگر از آنجایی که چندان امیدی به عضویت در اتحادیه اروپا در چشمانداز کوتاه مدت خود ندارد، سعی خواهد کرد نقشی واسط را بین شرق و غرب و مشخصا روسیه و اروپا و ایالات متحده بازی کند که این امر به معنای راه رفتن بر لبه تیغ خواهد بود، چرا که با کوچکترین خطایی تعادل برهم خورده و ممکن است با واکنش سنگین یکی از دو طرف مواجه شود و در این میان ایران باید همواره ضمن گسترش همکاریهای اقتصادی با ترکیه، مراقب فعالیتهای این کشور در منطقه آسیاپاسیفیک و آسیای میانه باشد.
ادامه مطلبمحمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تجربه نشان داده هر گاه تعادل بین خوداتکایی داخلی و تعاملات مثبت بین المللی بر هم می خورد و کفه ترازو به نفع یکی از آنها سنگین تر می شود، فجایعی در مسیر آبادانی و پیشرفت کشورها رقم می خورد که بازنده اصلی آن مردم، به ویژه قشر متوسط و ضعیف جامعه هستند؛ از این رو به نظر می رسد غرب آسیا امروز بیش از همیشه به تعادل سیاسی نیاز دارد.
ادامه مطلببه گفته اردمیر، با این حال، انتخاب رئیس جمهوری جدید آمریکا و همچنین تلاش های سریع وی برای دستیابی به توافق با ایران، موضع آنکارا را تغییر داده است.
ادامه مطلباحمد دستمالچیان، سفیر پیشین ایران در لبنان و اردن در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی گفت: ایران قائل به معادله امنیت در برابر امنیت است و اگر قرار به ناامنی چه در زمین، هوا و دریا باشد جمهوری اسلامی ایران به آن پاسخ خواهد داد.
ادامه مطلبمحسن روحی صفت در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون آسیب شناسی نگاه جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات افغانستان با محوریت طالبان بر این باور است که طالبان از زمان شکل گیری تا به اکنون در صحنه تحولات سیاسی و میدانی افغانستان با شدت و ضعف نقش آفرین بوده تا جایی که در دو مرحله هم قدرت را در افغانستان به دست گرفته است. بنابراین نمی توان طالبان را به عنوان یک واقعیت جاری در افغانستان نادیده گرفت. از این منظر است که جمهوری اسلامی ایران هم سعی کرد مناسباتی را با طالبان برقرار کند و این به معنای اصالت دادن به طالبان از سوی تهران نیست.
ادامه مطلبمتاسفانه، خاورمیانه راهی را برای تحمیل خودش (بر سیاست واشنگتن) پیدا می کند. در شرایطی که تیم بایدن واکنش خوبی به چالش های منطقه ای داشته، هنوز هم فاقد یک راهبرد فراگیر منطقه ای است که دوستان و شرکایمان هم آن را هضم کنند.
ادامه مطلباینکه روسیه از نفوذ خود در منطقه مِنا چگونه استفاده خواهد کرد، هنوز معلوم نیست. یک عامل مهم، ماهیت و میزان نفوذ ایالات متحده خواهد بود. خروج نیروهای آمریکایی از سوریه به این معنی است که روس ها درباره آینده عملیات نظامی خود در سوریه تنها در هماهنگی با دولت بشار اسد و بدون در نظر گرفتن آمریکایی ها تصمیم خواهند گرفت و موقعیت ایالات متحده در هر مذاکره ای درباره آینده سوریه به طور قابل ملاحظه ای تضعیف شده است. روسیه از طریق سیاست های چندجانبه و حضور نظامی تلفیقی در منطقه، قصد دارد نفوذ سیاسی و فرصت های اقتصادی خود را گسترش دهد. شرکت های برجسته روسی در حال برنامه ریزی برای توسعه انرژی، نظامی، فنی، کشاورزی و سایر انواع همکاری ها در منطقه مِنا هستند. با این حال، نقش آتی روسیه در منطقه با روابط این کشور با ایران و چین مشخص خواهد شد. روابط میان این کشورها نزدیک اما پیچیده، و منافع و ابزارهای آنها برای دستیابی به اهداف استراتژیک خودشان متفاوت است که این مساله، زمینه را برای رقابت برای نفوذ فراهم می کند.
ادامه مطلبرحمن قهرمانپور در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی، ضمن تاکید بر این نکته که احیای برجام به موازات تعمیق مناسبات منطقه ای، بهترین سناریوی ممکن در حوزه دیپلماسی برای دولت سیزدهم است، پیرامون چالش های پیش روی سید ابراهیم رئیسی در عرصه سیاست خارجی تصریح کرد که سیاست گذاری و اجرای تئوری تعمیق مناسبات با همسایگان چندان کار ساده ای نیست، چون مجموعه همسایگان ما یک چارچوب معین و مشترک امنیتی، ژئوپلتیک و ژئواستراتژیکی ندارند. پس تنظیم یک سیاست خارجی مدون و هوشمندی که بتواند این سطح از تنوع امنیتی، ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک را در همسایگان ایران پوشش دهد کار بسیار سختی است و به یک اجماع نظر داخلی نیاز دارد که البته متاسفانه این اجماع نظر فعلا در کشور مشاهد نمی شود.
ادامه مطلبتغییر شرایط در واشنگتن غیرقابل انکار است: خاورمیانه دیگر اولویت اصلی ایالات متحده نیست. خروج آمریکا از منطقه با خروج نیروها از افغانستان و کاهش تعهدات نظامی در قبال عراق، اردن، کویت و عربستان سعودی و تمرکز بیشتر بر چین و روسیه مشهود است. به خصوص با توجه به سابقه فاجعه بار دخالت های اخیر ایالات متحده در منطقه، دلایل خوبی برای این تغییر استراتژی وجود دارد؛ اما این استراتژی بدون خطر نخواهد بود. برای نمونه، خروج ناگهانی و فوری ایالات متحده از عراق در سال ۲۰۱۱ زمینه را برای ظهور داعش و البته گسترش ردپای منطقه ای ایران فراهم آورد. واشنگتن این مرتبه باید برای جلوگیری از آسیب های مشابه، راهی برای کاهش تعهدات نظامی و افزایش ثبات در منطقه به طور همزمان، بیابد. یکی از بهترین فرصت ها برای حصول چنین دستاوردی، مذاکرات نوظهور بین دو رقیب مهم در منطقه، یعنی ایران و عربستان سعودی، است.
ادامه مطلبآمریکا در هر بار مداخله و حتی قبل از هر مداخله، به فکر راه خروج هم بوده است. اکنون فقط این مسئله باقی می ماند که آمریکا در شرایط کنونی چه چیزی در منطقه غیر از جلوگیری از تبدیل شدن ایران به کشوری هسته ای می خواهد؟
ادامه مطلب