محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: در غرب، گروه‌های فشار و لابی ها نقش بنیادی در سیاست گذاری‌ها دارند در حالی که در شرق یک سیاست وجود دارد و آن هم سیاست دولت است. روسیه چه در دوره تزار، چه شوروی و چه هم‌اکنون در فدراسیون روسیه، یک سیاست واحد نسبت به ایران داشته است. دور کردن ایران از مدارهای غربی. این سیاست با افق‌ها و اهداف ساختار فعلی قدرت در ایران سازگاری دارد.
ادامه مطلب
کتاب تناسب و تدریج (بایسته های سیاست خارجی در گام دوم انقلاب)، نوشته نعمت اله مظفرپور، از سوی مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه در دهم اردیبهشت ۱۴۰۲ منتشر شد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سیاستگذاری خارجی نمی‌توان یک سیاست ثابت با ابزارهای تکراری و ایستا را سیاستی کارآمد و مطلوب برای شرایط مختلف دانست. سیاستگذاری خارجی کارا و مطلوب، سیاستی است که بازی بقا را به گونه‌ای پویا و دگرگون از بازی پیشین دنبال کند، زیرا همان‌گونه یکی از اندیشمندان دانش سیاستگذاری عمومی گفته‌اند: «ثبات در سیاستگذاری امری فریبنده است.»
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایجاد تعادل و توازن در روابط خارجی کشور، سنگین نکردن ناموزون وزنه تعادلی سیاست خارجی به سمت شرق یا غرب و بازی متعادل با کارت همه کشورها و قدرتهای اثرگذار بین المللی به منظور ایجاد رقابت بین آنها برای همکاری با ایران و بهره‌گیری حداکثری از توافقات راهبردی با روسیه و چین از دیگر اولویتهای راهبردی سیاست خارجی ایران در سال ۱۴۰۲ است. گذاشتن همه تخم مرغها در سبد شرق و تحریک و دادن بهانه به غرب جهت دشمنی و خصومت ورزی بیشتر علیه کشورمان، نه تنها فشار تحریمها و قطعنامه های سلسله‌وار بین المللی علیه ایران را بیشتر می کند و به تضعیف جایگاه کشورمان در سازمانهای معتبر بین المللی منجر می شود، بلکه چین و روسیه را نیز به سمت بدعهدی در تعهداتشان با ایران و امتیاز گیری از کشورمان سوق می دهد.
ادامه مطلب
کتاب «دیپلماسی اقتصادی و سیاستگذاری خارجی» به عنوان اولین کتاب مشترک دانشگاه امام صادق علیه‌السلام و وزارت امور خارجه منتشر شد.
ادامه مطلب
وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هدایت واشنگتن؛ از طریق لندن می گذرد. ولی چون توان علمی در سیاست بین الملل را نداریم راه میدان و لجبازی و پرفشاری بر کج فهمی را برگزیدیم. امریکا قدرت سخت و لندن قدرت نرم سیاست بین الملل به خصوص در غرب آسیا و روابط با ایران است.
ادامه مطلب
احمد وخشیته در گفت وگویی تاکید دارد که می‌توان انتظار داشت که فروش و ارسال جنگنده سوخو از سوی روسیه به ایران عملیاتی شود، اما چون اگر این اتفاق روی دهد، اسکادران هوایی ایران دچار تحول جدی خواهد شد، طبیعتا روسیه هم انتظار دارد که این جنگنده‌ها در راستای افزایش تنش مورد استفاده قرار نگیرد؛ لذا این رفتار تهران است که تعیین می‌کند روسیه می‌تواند جنگنده‌ای به ایران بدهد یا نه.
ادامه مطلب
بشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سالی که گذشت، نا آرامی‌هایی که بر بستر شکاف‌های اجتماعی شکل گرفت، موجب تهدید ثبات و امنیت ملی ایران شد. آن طور که گفته می‌شود، بحران داخلی ایران به قدرت چانه زنی کشور در عرصه دیپلماسی لطمه زد و موجب به تعویق افتادن برخی از اهداف سیاست خارجی شد. اکنون که بحران پشت سر گذاشته شده است، با در نظر گرفتن اینکه ریشه آن همچنان باقی است، باید هوشیار بود که از بروز مجدد بحران جلوگیری به عمل آورده شود.
ادامه مطلب
به نظر می‌رسد تمام تلاش‌های دیپلماتیک ایران در برابر همسایگان خود، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، و تبادل زندانی های در حال مذاکره با امریکا، نشان‌دهنده پیشرفت احتمالی پرونده هسته‌ای است. باید دید که آیا دولت بایدن که نگران مشارکت نظامی ایران با روسیه در اوکراین است، می‌خواهد دوباره به لحاظ سیاسی در مذاکرات با تهران شرکت کند یا خیر؟ اگر پویایی دیپلماتیک کنونی مسیر خود را به آرامی ادامه دهد، موازنه های سیاسی خاورمیانه به میزان قابل توجهی تغییر خواهد کرد. ایران سرانجام می تواند از انزوا خارج شود تا جایگاه شایسته خود را در جامعه ملل دوباره به دست آورد، در حالی که دولت یهود از انزوایی رنج می برد که تا حد زیادی در برانگیختن آن نقش داشته است.
ادامه مطلب
پویا فتحی زاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: غرب با سعی بر انزوای ژئوپلیتیکی ایران در برد منطقه ای و فرا منطقه ای، در تلاش هستند تا نوعی از ناپایداری و عدم ثبات را بر دستگاه سیاست خارجی ایران تحمیل کنند. تدابیری همچون تحریک کشورهای همسایه به مواضع پان عربیسم و پان ترکیسم، سیاستی است تا روابط بین الملل ایران و همسایگانش را تحت الشعاع قرار داده و از گستره ژئوپلیتیکی ایران بکاهد.
ادامه مطلب
از ظهر جمعه و با توافق تهران - ریاض برای احیای روابط دوجانبه اخبار مثبت درباره تلاش دیگر کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای ازسرگیری روابط با ایران منتشر می‌شود. به دنبال دیدار روز شنبه دو هیئت پارلمانی ایران و بحرین در منامه، برخی منابع خبری از انجام مذاکرات میان دو طرف برای احیای روابط خبر دادند. آنگونه که خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از منابع مطلع اعلام کرد در‌حال‌حاضر گفت‌وگوهای مهمی میان ایران و بحرین در سطح دوجانبه برای ازسرگیری روابط در حال انجام است.
ادامه مطلب
سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چگونه سیاست بین الملل را رصد کنیم؟ خانواده جهانی از حالت "دهکده جهانی" خارج و به "مجتمع ویلایی مشترک" تبدیل شده است. روابط بین کشورها که بیش از ۲۰۰ کشور و سازمان های منطقه ای و بین المللی را شامل می شود، چگونه رصد کنیم تا سیاست خارجی موثر و کم هزینه داشته باشیم؟
ادامه مطلب
محمدمهاجری در گفت وگویی تاکید دارد که برای به نتیجه رسیدن پرونده مذاکرات هسته‌ای باید چارچوب‌ها تغییر کند. به‌هرحال اگرچه حضور افراد مؤثر است و در نتیجه‌گیری و خروجی کار اثرات خود را خواهد داشت، ولی ابتدا‌به‌ساکن باید سیاست‌های کلی و کلان کشور در مورد مذاکرات هسته‌ای، نحوه احیای برجام، حل اختلاف‌های پادمانی، روابط جمهوری اسلامی ایران با غرب و کل دنیا و موارد دیگر به شکل شفاف و روشنی بیان شود تا کسانی که در تیم مذاکره‌کننده هستند، تکلیف خود را بدانند.
ادامه مطلب
سهراب انعانی علمداری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست خارجی دولت سیزدهم که از سوی رئیس جمهوری و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه با تعامل هوشمند، سیاست همسایگی و رویکرد متوازن معرفی شد، اساسا طیف وسیعی از راهبردهای پیشینی و پراگماتیستی به جای مانده در سیاست خارجی ایران یعنی رویکرد مستقل ملی، موازنه گرایی راهبردی، نگاه به شرق، تعامل گرایی، تجدیدنظرطلبی فعال، مقاومت گرایی و ائتلاف گرایی را دربرمی گیرد. در چنین رویکرد ترکیبی ما با طیف گسترده ای از موضوعات و اهداف قابل مذاکره روبه رو هستیم که بخش های مختلف سیاست خارجی باید در آن به طور فعالانه شرکت کنند.
ادامه مطلب
محمود سریع القلم در نوشتاری تاکید دارد که استراتژی غرب نسبت به ایران در اصل، تضعیف بنیه های اقتصادی است. چینی ها بنیان های اقتصادی مدرنیته را دربست قبول کردند ولی مبانی سیاسی و فلسفی آن را با مدیریت پیچیدۀ افراد شهری خود بیرون نگه داشتند. روسها نه مدرنیته اقتصادی را توانستند پیاده کنند و نه مدرنیته فلسفی را. آنها نیزمعلق هستند. از ماه های اول جنگ اوکراین، یک میلیون از بهترین های علمی، تخصصی و کارآفرینان، روسیه را ترک کرده اند. چینی ها هم با روسیه ارتباطات خود را حفظ می کنند هم با ایران تا از غرب امتیاز بگیرند چون خیلی به آنها نیازی ندارند. اشتراک روشی چینی ها و غربی ها در این است که هم با حوصله هستند و هم درازمدت فکر می کنند. توان اقتصادی آدمی را هم با حوصله می کند و هم درازمدت. غرب در تحقق اهداف خود نسبت به ایران و روسیه هیچ عجله ای ندارد.
ادامه مطلب
محمد کاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: در حدود یک سالی که از بحران اشغال نظامی اوکراین توسط روسیه می‌گذرد، هند یکی از منحصر به فردترین موضع‌گیری‌ها را اتخاذ کرده و در عین نزدیکی کم سابقه با ایالات متحده و غرب، با آنها در مخالفت با ولکریست روسیه همراهی نکرده است.
ادامه مطلب
حسین راغفر در گفت وگویی تاکید دارد که پارامتر سیاست خارجی و تحولات در حوزه دیپلماسی، نه‌تنها در ایران بلکه در هر کشوری روی مسائل اقتصادی، معیشتی و تجارت جهانی اثرات خود را دارد. جنگ، صلح، توافق و... از مهمترین عواملی هستند که تجارت جهانی را تحت تأثیر قرار می‌دهند؛ کما‌اینکه جنگ اوکراین هم تأثیراتی جدی را بر بازار انرژی و بر اقتصاد جهانی در حدود یک سال اخیر گذاشته است. پس بی‌شک نمی‌توان تأثیر پارامتر سیاست خارجی و تحولات دیپلماتیک را نادیده گرفت. آثار روانی صدور قطعنامه پارلمان اروپا در پنجشنبه هفته گذشته و فشار روانی چند‌روزه تا جلسه دوشنبه شورای وزرای امور خارجه روی افزایش قیمت طلا و ارز در بازار آزاد آثار خود را داشته است. این بدان معناست که اقتصاد و حوزه سیاست خارجی از هم تأثیر می‌گیرند و بر هم تأثیر می‌گذارند.
ادامه مطلب
سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست خارجی ایران در منطقه قفقاز از سیالیت کمتری نسبت به مناطق دیگر برخوردار است. نقش عوامل ساختاری و جبریت های ژئوپلوتیک در این منطقه موجب شده است تا آزادی عمل کارگزاران برای تغییرات گسترده راهبردی در این منطقه محدودتر باشد. با این وجود، علائم تغییر در برخی از روندها و ظهور روندهای نوپدید سیاسی، امنیتی، اقتصادی و زیست محیطی در منطقه قفقاز؛ ضرورت تغییرات تدریجی راهبردهای سیاست خارجی ایران در این منطقه را اجتناب ناپذیر کرده است.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: سیاست خارجی موفق در انزوا ممکن نیست. سیاست خارجی موفق به دوستان و متحدانی نیازمند است که همچون «شریک» باشند و نه « دوستان قدیمی». ضرب المثل روسی مصداق این ادعاست: «۱۰۰ دوست بهتر از داشتن ۱۰۰ روبل است.»
ادامه مطلب
نویسنده ها: دکتر احسان اقبال سعیدی / دکتر بشیر اسماعیلی گنهرانی
ادامه مطلب
احسان اقبال سعید در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این ملت و ملکداران هم به حکم گام زدن در مسیر آخرین ذخیره عدل‌افروز الهی برای چرخاندن چرخ به کام اندیشه انسانی‌ـ الهی خود نهایت مساعی را بکار بسته و می‌بندد اما این به معنای فروگذاشتن گزاره فوق نبوده و نیست که حتی در این سال‌ها باز با مواجهه با شیران نر خونخواره نه تسلیم و نه رضا که تنها دفاع مشروع از خود را پیشه کرد نه چون دیگر دل به طاغوت و طاعون ثروت و لذت‌دادگان ویران کردن داشته‌های دیگران برای نان و نام خود. رسانیدن این پیغام و گشودن قفل از ذهن‌ها با کلید زبان مهمترین رسالت و سرمایه توامان است.
ادامه مطلب
دکتر احسان اقبال سعید در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پس از مفاهیم نویی، چون دولت-ملت و سودمحوری محض شاید جمهوری اسلامی ایران نخستین دولتی باشد که مفهوم بهره کشی و رابطه‌ی خریدار-فروشنده را در این عرصه به کناری نهاده و شانیت متفاوتی را برای خود ایجاد کرده است و، چون سپاه حسینی ملازمان رکاب از وهب نصرانی تا حر ریاحی بازگشته از کژی را شامل می‌شود و این خود نماینده و شاهد عادل همان خطوط وسطور نگاشته در بالاتر از این است.
ادامه مطلب
حسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تقریبا تمامی معادلات سیاسی و بین المللی که به توافق برجام در ۲۰۱۵ منجر شد از اعتبار ساقط است. تجاوز ناموفق و ناتمام روسیه به اوکراین و روبه‌رو شدن با انواع تحریم ها که حداقل ۱۰ سالی این کشور را به خود مشغول خواهد کرد، موقعیت تدافعی چین در مقایسه با سال‌های مذاکرات برجام در صحنه بین المللی، ارتقاء روابط اسرائیل با منطقه عربی، ارتقاء شرایط سیاسی و اجتماعی و بین المللی عربستان سعودی و نهایتا ارتقاء کیفیت فنی پروژه های اتمی از یک طرف و تحولات داخلی کشور از طرف دیگر می گوید که ایران باید در برنامه اتمی خود یک بازنگری جدی، چه به لحاظ سیاسی و چه محتوایی، انجام دهد. به نظر نمی رسد "برجام" چه به لحاظ حقوقی و چه سیاسی دیگر قابل استناد و اتکا باشد. طرح نوینی با در نظر گرفتن شرایط جدید مورد نیاز است.
ادامه مطلب
اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقدام اخیر وزیر امور خارجه در دعوت از وزرای امور خارجه پیشین و همفکری با آنها برای مقابله با چالش‌های سیاست خارجی کشور گامی مثبت در این زمینه است و نشان می دهد، مقامات دستگاه دیپلماسی نیز به چنین جمع بندی رسیده اند که رفع مشکلات کلان کشور مستلزم کنار گذاشتن اختلافات سیاسی و رویکردهای جناحی و حزبی است و ایران جز با همفکری، همدلی، همراهی و اراده همه ایرانیان به اقتدار و قدرت منطقه ای و جهانی دست نخواهد یافت.
ادامه مطلب
سیدجلال ساداتیان تصیرح کرد:وضوع ارسال پهپادهای ایران به روسیه و به کارگیری آن در جنگ اوکراین در سایه وابستگی بیش از حد سیاسی به روس ها سبب شده است که اکنون تهران به اندازه مسکو و حتی بیشتر از کرملین متحمل خسارات، فشارها و هجمه های سیاسی و دیپلماتیک از سوی جامعه جهانی شود تا جایی که علاوه بر چند دور تحریم اخیر، اکنون احتمال صدور قطعنامه در شورای امنیت وجود دارد./ نعمت الله ایزدی تاکید دارد که مواضع و سخنان مقامات کشور در جامعه جهانی با حساسیت و توجه بیشتری همراه است. یعنی آنگونه که به گفته های مسئولین ایران در خصوص مسائل سیاست خارجی توجه می شود شاید به مواضع مقامات کشورهای دیگری توجه نشود، کما اینکه توجه و حساسیت زیادی هم روی مذاکرات هسته‌ای و سرنوشت برجام وجود دارد.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: یکی از عوارض ادامه اعتراضات در ایران و نوع مواجهه با آن تخریب محیط بین‌المللی برای سیاست خارجی بوده است. خودداری از هرگونه شناسایی ابعاد این اعتراضات و ادامه نادیده‌گرفتن بخش‌هایی از جامعه که تاکنون دیده نشده‌اند، سیاست خارجی را بیش‌ازپیش با مشکل مواجه کرده و در صورت ادامه این وضع ممکن است آن را آسیب‌پذیر‌تر کند.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: خطر بسته شدن کامل درهای دیپلماسی است که مذاکرات برجام تاکنون مانع آن بود. مذاکرات، ادامه دیپلماسی را بر هر گزینه دیگر اولویت می‌دهد. خطر هنگامی است که دیپلماسی به طور رسمی دست‌های خود را بالا ببرد و راه را برای رفتن به سوی دیگر گزینه‌ها یا همان پلن B باز کند.
ادامه مطلب
فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: با اینکه ایران به پیمان دفاعی سنتو پیوسته بود که حلقه اتصال میان ناتو و سیتو محسوب می‌شد، اما مانند ترکیه در ناتو متعهد به این نبود که حمله به یک کشور عضو را حمله به خودش تلقی کند و متعهد به اقدام شود. لذا ناچار بود با شوروی وضعیت کجدار و مریز داشته باشد. اما روابط با ترکیه و پاکستان یعنی دو کشور فقیر همسایه گسترده بود و دو کشور چشم به مبادلات بازرگانی و منافع روابط با همسایه ثروتمند خود داشتند. آمریکا در سنتو حضور نداشت اما ایران به ملاحظه مواد ۵ و ۶ قرارداد مودت ۱۹۲۱ با روسیه که به آن کشور اجازه می‌داد اگر حضور بیگانگان در ایران را مخل امنیت خود بداند مداخله نظامی کند و پیشتر هم در قضیه شوستر مستشار مالی آمریکایی و در ماجرای کارشناسان آلمانی در حمله به ایران در جنگ جهانی دوم به آن متوسل شده بود، ترجیح داده بود مستقیماً وارد پیمان دفاعی با آمریکا شود.
ادامه مطلب
با گذشت ۴ هفته از آغاز اعتراضات در ایران کماکان سیاست خارجی کشور تحت تاثیر شرایط داخلی است. تا جایی که بخش عمده تحولات عرصه دیپلماسی طی روزهای اخیر از تماس های دیپلماتیک گرفته تا تحرکات حوزه سیاسی خارجی و موضع گیری سران و مقامات خارجی درباره حوادث جاری در کشور است. در این میان کانادا، آمریکا و انگلیس تحریم‌های جدیدی به دنبال این اتفاقات علیه برخی افراد و مقامات ایرانی اعمال کردند. با در نظر گرفتن مجموعه این شرایط چنین به نظر می رسد که شکاف جدی دیپلماتیک و نوعی اجماع سازی علیه جمهوری اسلامی ایران در حال شکل گیری است و روزه به روز هم به فاصله جامعه جهانی و تهران از همدیگر افزوده می شود. نشانه بارز این گسل و فاصله گیری به تغییر ادبیات وزیر امور خارجه ایران در تماس با مقامات اروپایی باز می گردد که دیگر تعارفات دیپلماتیک را کنار گذاشته و رسما دست به تهدید قاره سبز می زند.
ادامه مطلب