دیپلماسی هوا فضایی ایران و چین گسترش می یابد

با این وجود هفته گذشته سخنگوی وزارت دفاع چین اعلام کرد که در سال جاری میلادی هیئت های نظامی بسیاری متشکل از افسران بلند پایه ارتش چین از کشورهای آسیایی دیدار می کنند و ارتش چین قصد دارد تبادلات و همکاری های نظامی خود را با ارتش های کشورهای منطقه تقویت کند. "گن یان شن" این اظهارات را 25 می در جریان یک نشست خبری اعلام کرد و گفت: ارتش چین در آینده ضمن تقویت اعتماد متقابل و همکاری با کشورهای منطقه و مقابله مشترک با چالش ها، برای صلح پایدار و شکوفایی مشترک تلاش خواهد کرد.

چین به خاطر چالش های مربوط به تایوان، حضور امریکا در منطقه و نیز بحران شبه جزیره کره که با سکوت معنادار چین در قبال تهدیدهای دائمی کره شمالی همراه است، یکی از چالش های همیشگی ایالات متحده محسوب می شده و بارها باعث شده است تا تبادلات نظامی این دو قدرت غرب و شرق با مشکل یا تعلیق روبرو شود.

بعد از سفر علی اکبر صالحی به چین که بسیاری از کارشناسان آن را در راستای تقویت همکاری های اقتصادی دو کشور با هدف گشودن مجرای تنفسی بیشتر در زمان اوج تحریم های بین المللی ارزیابی کردند، روز گذشته رئیس مرکز همکاری های فناوری و نوآوری های ریاست جمهوری، با اعلام اینکه "محصولات برخی از شرکت‌های فعال در عرصه هوا و فضای ایران به چین صادر شده است" از گسترش دیپلماسی فناوری در دولت و افزایش صادرات محصولات هوا فضایی ایران خبر داد.

حمیدرضا امیری نیا این برنامه ریزی و هدف گذاری را در جریان همایش تعاون و صنایع هوا و فضا اعلام کرد. رئیس مرکز همکاری های فناوری و نوآوری های ریاست جمهوری به درستی گفت که ایران به دلیل وقوع جنگ هشت ساله پیشرفت های خوبی در این صنعت داشته و دستاوردهای وزارت دفاع نیز در این عرصه قابل توجه بوده است.

علاوه بر پیشرفت های محسوسی که در این حوزه وجود داشته، تبلیغات و اعلان های رسانه ای دستاوردهای صنایع هوا فضای ایران هم در چند سال گذشته چشمگیر بوده و این مساله در رونمایی موشک ها و ماهواره برها و دیگر تجهیزات فضایی و نظامی تولید شده، به خوبی جلوه نمایی کرده است. به گفته این مقام مسئول در ریاست جمهوری، در حال حاضر 160 شرکت در ایران در زمینه صنعت هوا و فضا فعالیت می کنند. بی اغراق باید گفت در پنج شش سال گذشته وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سپاه پاسداران با گسترش سطح نرم افزاری و دانشی خود و نیز صرف هزینه های لازم، تلاش کرده اند حتی در دوران رکود اقتصادی و سستی دیپلماسی و سیاست خارجی، بر قدرت و داشته های خود بیفزایند و دست کم قدرت ایران را از حیث نظامی ارتقا دهند. رقابت تسلیحاتی محسوسی هم که طی سال های اخیر بین کشورهای حوزه خلیج فارس به وجود آمده، در این امر بی تاثیر نبوده است.

در این زمینه چرخش سیاسی و اقتصادی ایران به سمت چین و دریافت صنایع و سازه های چینی برای استفاده در طرح ها و برنامه های هوا فضایی گسترش یافته و ظاهرا قرار است روندی روزافزون به خود بگیرد. حالا آنچه در بخش فناوری های هوا فضا مدنظر است، فعال کردن شرکت های موجود در این عرصه و گسترش تبالدلات با چین در زمینه صادرات و واردات است که از سوی دولت ایران به گسترش دیپلماسی فناوری و صادرات فناوری های پیشرفته تعبیر شده است.

این مقام مسئول در ریاست جمهوری، نقطه شروع و عزم جدید دولت را در این وادی، عید نوروز امسال می داند که طی آن محمود احمدی نژاد با اعطای هدایای فناوری های پیشرفته به روسای جمهوری کشورهای خارجی دعوت شده به ایران موافقت کرد و به هر کدام از آنها یک هواپیمای سبک ساخت داخل و دوربین دید در شب اهدا شد.

حالا این مقام دولتی کشورمان که خبر تبادلات بیش از پیش هوا فضایی با چین را به یک نوع دیپلماسی تازه تعبیر کرده، امیدوار است که بخش خصوصی هم بتواند در زمینه حضور در صنعت هوا و فضا گام های موثری بردارد. البته بدیهی است که بخش خصوصی در این عرصه فعالیت چندانی ندارد و عمده طرح ریزی ها و تولیدات در وزارت دفاع و نهادهای نظامی و شرکت های وابسته متمرکز است.

رئیس شرکت تعاون تولیدی توزیعی صنایع هوایی و فضایی نوین ایرانیان نیز گفته است که اگرچه در حال حاضر 160 شرکت در این صنعت مشغول به فعالیت هستند ولی قرار است به سمت ایجاد 1300 شرکت در این بخش حرکت کنیم.

تولید و ساخت سامانه های هوایی و فضایی و خدمات هواپیمایی و هوانوردی در سال های گذشته در ایران همواره با کمک چینی ها و روس ها تحقق پذیر بوده است. از سوی دیگر تحریم های بین المللی علیه ایران نیز بیشترین توجه و نظارت خود را بر همین بخش متمرکز کرده و تبادلات ایران با شرکت های خارجی به شدت مورد رصد قرار می گیرد. با این وجود چین و روسیه در دوران فشار و تحریم نیز کمک های جالب توجهی در این حوزه به ایران داشته اند.

هوافضا شاخه‌ای از مهندسی است که با طراحی هواپیما، فضاپیما و مسائل و موضوعات وابسته به آنها سروکار دارد. مهندسی هوافضا یکی از ضروری ترین و پیشروترین زمینه‌های پژوهشی در ایران محسوب می شود که با درنظر گرفتن بودجه‌های کلان زمینه‌های پیشرفت و جهش در آن فراهم شده است. البته در این میان دیپلماسی شرق محور ایران امری ناگزیر بوده و همین مساله موجب شده است تا صنایع هوافضایی و دستاوردهای ایران در این زمینه بیشتر رنگ و بوی شرقی به خود بگیرد.