روسیه در مورد سوریه جدی است

آقای شوری، ‌پس از نشست سران گروه 8، ‌اخباری از توافق روسیه با غرب در مورد سوریه به گوش می‌رسید. این اخبار بر چه اساسی بود؟‌

پس از نشست گروه 8 در فرانسه و دیدار اوباما و مدودف، ‌مدودف اعلام کرد که قذافی باید کناره گیری کند. تصور عمومی از این نشست این بود که روسها با چنین اظهار نظری در مورد لیبی، ما به ازایی در مورد سوریه از غرب گرفته اند که فشارها بر سوریه کاهش یابد. یعنی شاید روسیه انتظار داشت که ما به ازای این رویکرد روسیه، غربیها در مورد سوریه چندان جدی برخورد نکنند.

با این حال روز پنج شنبه، ‌وزیر امور خارجه روسیه با اشاره به این که شورای امنیت سازمان ملل نباید در امور داخلی سوریه دخالت کند، تأکید کرد که هرنوع دخالت خارجی می‌تواند کل منطقه خاورمیانه را دچار بی‌ثباتی کند. تا چه حد روسیه در این موضع گیری جدی است؟‌

مسئله سوریه برای روسیه از اهمیت برخوردار است چرا که در منطقه سوریه تنها کشوری است که در حوزه منافع روسیه تعریف می شود. از این رو روسها در مورد بحث سوریه جدی هستند. به احتمال زیاد حتی اگر غرب بخواهد قطعنامه ای را علیه سوریه در شورای امنیت مطرح کنند، روسیه آن را وتو خواهد کرد. شاید روسها در مورد ایران از حق وتو خود استفاده نکردند ولی در مورد سوریه ممکن است از این حق استفاده کنند.

بنابراین ممکن است که چالشی در مورد سوریه در شورای امنیت بین روسیه و کشورهای غربی ایجاد شود؟‌

رویکرد غربیها در دوره جدید این بوده که قبل از طرح هر قطعنامه ای در شورای امنیت توافق روسیه را جلب کنند و اگر بدانند که روسیه قطعنامه ای را وتو می کند آن را در شورای امنیت مطرح نمی کنند. ولی به هر حال این احتمال وجود دارد که غربیها برای این که نشان دهند در مورد سوریه جدی هستند،‌نظر روسیه را جدی نگیرند و قطعنامه را در شورا مطرح کنند. در آن شرایط احتمال دارد که روسیه قطعنامه را وتو کند.

لاوروف همچنین اعلام کرده که مسکو فعالانه از ضرورت انجام اصلاحات در سوریه حمایت می‌کند و در این رابطه پیشرفت‌هایی هم صورت گرفته است. او گفته که این پیشرفت‌ها باید اوضاع سیاسی در داخل سوریه را آرام کند و مخالفان دولت را به سمت آغاز مذاکرات و بررسی مشکلات موجود در کشور سوق دهد. به نظر شما تا چه حد فشار روسیه بر بشار اسد برای اصلاحات موثر می شود؟‌

این واضح است که متحدین سوریه در مورد اصلاحات به این کشور‌ فشار می آورند و به بشار اسد توصیه کرده اند که به اصلاحات دست بزند. روسیه نیز به تبع دنبال این قضیه است که بشار اسد با دادن امتیازاتی حداقل از فشارهای بین المللی بر این کشور بکاهد. تنها چیزی که روسها در مورد سوریه می توانند انجام دهند همین است که به بشار اسد فشار بیاورند که به اصلاحات بیشتری دست بزند ولی متاسفانه سوریه در حال حاضر در شرایطی است که شاید امتیاز دادن چندان کمکی به سوریه نکند.

چرا؟‌

به این دلیل که تحمیل اصلاحات جدی در این شرایط به معنای متزلزل شدن حکومت بشار اسد است. به عبارت دیگر در این شرایط اگر بشار اسد بخواهد به مخالفین خود امتیاز دهد، موقعیت خود را متزلزل می کند. تصور من این است که روسها اگر چه دنبال این هستند که بشار اسد فضا را باز کند ولی این اصلاحات نمی تواند چندان اساسی و جدی باشد.