آغاز تصفیه چهره های معتدل در جریان صدری با ترور ریاض النوری

۲۵ فروردین ۱۳۸۷ | ۲۳:۱۷ کد : ۱۷۶۱ اخبار اصلی
نویسنده خبر: على موسوى خلخالى
ظهر جمعه «سید ریاض النوری» شوهر خواهر مقتدی صدر، معاون و مشاور ارشد وی و یکی از فعالان اصلی جریان صدری در نجف اشرف ترور شد تا شهر نجف اشرف، تنها شهر مهم آرام عراق طی هفته اخیر نیز نآرام شود.
آغاز تصفیه چهره های معتدل در جریان صدری با ترور ریاض النوری

ظهر جمعه در یک حادثه ناگهانی «سید ریاض النوری» شوهر خواهر مقتدی صدر، معاون و مشاور ارشد وی و یکی از فعالان اصلی جریان صدری در نجف اشرف توسط افراد ناشناس ترور شد تا شهر نجف اشرف، تنها شهر جنوبی عراق که در تحولات سیاسی – نظامی دو هفته اخیر آرام بود نیز به جمع دیگر شهرهای پرحادثه عراق بپیوندد.

 

ریاض النوری هنگام بازگشت از نماز جمعه به منزلش در منطقه العداله در شهر نجف بود که از سوی یک عده افراد ناشناس که با خودروی تویوتا بدون هیچ نشان و پلاکی به محل حادثه آمده بودند، مورد هدف قرار گرفت و با اصابت دو گلوله در سر و چهار گلوله در سینه از پای در آمد.

 

شاهدان عینی گفتند، نوری در هنگام دیدن افراد مسلح هیچ گونه واکنش یا مقاومتی از خود نشان نداده زیرا گمان می­کرده آنها از آشنایانش هستند به همین دلیل آنها نیز با خیال آسوده توانسته بودند به وی نزدیک شده و سپس به او شلیک کنند. این افراد بلافاصله پس از ترور نوری محل حادثه را ترک و به مکان نامعلومی فرار کردند.

 

دفتر «نوری مالکی» نخست­وزیر عراق ترور ریاض النوری را به شدت محکوم کرد و آن را در راستای حذف جریان­های معتدل از سوی برخی گروه­های سیاسی معلوم الحال دانست.

 

دفتر نخست­وزیری همچنین برای تحقیق درباره عوامل این ترور دستور به تشکیل یک گروه ویژه تحقیقاتی داد.

 

در همین حال دفتر مجلس اعلای اسلامی عراق در نجف با صدور بیانیه­ای که نسخه­ای از آن به دست ایران دیپلماسی نیز رسیده، اعلام کرد، برای بررسی جنبه­های سیاسی این ماجرا نشست ویژه­ای در دفتر این مجلس در نجف اشرف برگزار شده است.

 

بر اساس این بیانیه ترور ریاض النوری از سوی مجلس اعلای اسلامی عراق به شدت محکوم شده و ترور وی را در راستای ناآرام کردن شهر نجف که در روزهای گذشته با توافق تمام گروه­های سیاسی که تصمیم گرفته شده بود از بلواهای امنیتی دور نگه داشته شود، دانسته است.

 

مجلس اعلا در نهایت از دولت عراق خواسته است، با تشکیل یک گروه کارشناسی و با نظارت مستقیم مقام­های ارشد عراقی ماجرای ترور ریاض النوری را بررسی کرده و نتایج آن را به سرعت به اطلاع مردم و رسانه­ها برساند.

 

در همین حال پس از ترور نوری منع آمد و شد در شهر نجف اشرف برقرار شد.

 

ریاض النوری رئیس دفتر مقتدی صدر در نجف مهمترین پایگاه سیاسی وی نیز بود. وی در روزهای اخیر به دلیل بروز اختلاف­های شدید میان وی با مقتدا صدر درباره چگونگی رهبری جریان صدری از صحنه سیاسی و رسانه­ای کنار گذاشته شده بود.

 

گفته می­شد، ریاض النوری از جمله شخصیت­های معتدل جریان صدری بود که انحلال کامل جیش المهدی را تایید می­کرد و برای انجام این کار نیز فشارهای بسیاری را به مقتدی صدر وارد می­آورد. به گونه­ای که مقتدی صدر در روزهای اخیر برای انحلال جیش­المهدی به رغم مخالفت­های بسیار از سوی رهبران تندروی جیش المهدی بسیار مردد شده بود.

 

ترور وی هم­زمان دو ضربه عمیق به جریان صدری و یک انحراف سیاسی به عرصه سیاسی عراق وارد کرده است. جریان صدری با این ترور ضربه­پذیرتر می­شود زیرا به هر حال یکی از رهبران خود را از دست داده و عرصه سیاسی عراق نیز بواسطه حذف چهره­های معتدل جریان صدری به سمت اتخاذ جهتی تازه سوق داده می­شود.

 

حواشی ترور

 

تا کنون هیچ فرد یا گروهی مسئولیت این ترور را بر عهده نگرفته است. اما منابع خبری مستقل عراقی اعلام کردند، برخی گروه­های شورشی در درون جیش المهدی دست به ترور ریاض النوری زدند.

 

بنا به این گزارش­ها، هدف از این افراد برای انجام این ترور این بوده که نجف اشرف را نیز وارد معرکه درگیری­ها کنند و آشوب­های شهرک صدر که این روزها لحظات بسیار سختی را می­گذراند، به نجف نیز کشیده شود.

 

برخی منابع خبری دیگر نیز گمانه­زنی کرده­اند، افرادی جدا شده از جیش المهدی که در روزهای اخیر به شدت از سوی جریان صدری طرد شده و توسط پلیس و ارتش عراق سرکوب می­شوند، ترور ریاض النوری را هدایت کرده باشند.

 

در همین حال دفتر مقتدی صدر با صدور بیانیه­ای از هواداران خود خواست، آرامش خود را حفظ کرده و از هر گونه عملیات انتقام جویانه و آشوب پرهیز کنند. بویژه این که تا کنون به طور رسمی مشخص نشده کدام فرد یا گروهی در ترور النوری دست داشته است.

 

دفتر صدر همچنین اعلام کرد، به مناسبت ترور نوری مجالس ختمی در شهرهای نجف و بغداد در عراق و دمشق و قم در سوریه و ایران برگذار خواهد شد.

 

در همین حال افراد وابسته به جیش المهدی به دستور رهبران این گروه شبه نظامی اقدام به بازداشت نزدیکان النوری کرده­اند تا با بازجویی آنها ابعاد تازه­تری از ترور النوری را کشف کنند.

 

از سوی دیگر منابع مطلع در نجف اشرف در گفت و گو با خبرنگار سایت دیپلماسی ایرانی اظهار داشتند، میان پلیس نجف و نیروهای جیش المهدی توافق شده که آرامش این شهر حفظ شود و نگذارند ناآرامی آن شهر را فرا گیرد.

 

در همین حال «حیدر الناطق» مدیر سابق دفتر صدر در دیوانیه ترور ریاض النوری را عملیاتی بزدلانه دانست و گفت: «این ترور جزء سلسله برنامه­هایی است که از سوی نیروهای آمریکایی و مزدوران در عراق برای تضعیف جریان صدری طراحی شده است.»

 

در همین حال ساعاتی پس از ترور ریاض النوری، رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا در اظهار نظری عجیب درباره مقتدی صدر احتمال بازداشت وی را بعید دانست و گفت: «مقتدی صدر شخص سیاسی مهمی است که باید وی را در جریان­های سیاسی مشارکت داد.»

 

گیتس که در یک مصاحبه مطبوعاتی در پنتاگون در واشنگتن شرکت کرده بود، همچنین گفت: «کسانی که به طور مسالمت­آمیز آمادگی انجام تحرکات سیاسی در داخل عراق دارند، دشمنان ایالات متحده محسوب نمی­شوند.»

 

وی در ادامه افزود: «شوکه خواهم شد اگر بشنوم مقتدی صدر هنگام بازگشت به عراق بازداشت شده است. بویژه این که وی جایگاه اجتماعی بالایی نیز در داخل عراق دارد.»

 

اما اظهار نظر عجیب گیتس که به اعتقاد برخی کارشناسان به رغم ابراز شگفتی در صورت بازداشت مقتدی صدر تایید تلویحی دستگیری وی محسوب می­شود، زیرا تاکنون مقامی به طور رسمی برای بازداشت وی اظهار نظر نکرده است با واکنش بسیار تند مقتدی صدر مواجه شده است. صدر در پاسخ به اظهارات گیتس با صدور بیانیه­ای شدید اللحن وی را تروریست نامید.

 

در این بیانیه آمده است، هنگامی که سخنان تروریستی وزیر دفاع آمریکا را شنیدم بر خود لازم دیدم که به وی همانند دیگر تروریست­ها پاسخ دهم. من به او می­گویم، تو در تمام طول عمرم برای من دشمن خواهی بود. من تو، دوستانت، حامیانت و هر آن کسی که از تو حمایت می­کند را تا آخرین قطره خونم دشمن خود می­دانم و تا روز جزا از شماها برائت می­جویم.»

 

وی نسبت به شیوه جریان سیاسی که گیتس درباره صدر پیشنهاد داده نیز موضع­گیری کرده و در بیانیه خود آورده است، ورود ما به جریان سیاسی با این امید بود که بتواند آغازگر خروج نیروهای آمریکایی و عقب­نشینی کامل آنها از عراق باشد.

 

صدر همچنین تاکید کرده است که عقب نشینی زمان­بندی شده، ملت عراق را راضی نمی­کند و این باعث نخواهد شد که وی و یارانش با راه­هایی که خود صلاح می­دانند، دست از مقاومت در برابر آمریکا برندارند.  

 

ادامه درگیری­های جیش­المهدی با ارتش عراق 

 

در این میان درگیری­های جیش المهدی با ارتش عراق و ارتش آمریکا در شهرهای مختلف عراق بویژه شهرهای صدر، بصره و منطقه شعله در جنوب شرق بغداد همچنان ادامه دارد.

 

بنا به گزارش­ها در درگیری­های تازه­ای که روز شنبه در شهرک صدر اتفاق افتاد حداقل 22 نفر کشته شدند. ظاهرا دلیل عمده از سرگیری این درگیری­ها کشته شدن ریاض النوری در نجف اشرف است.

 

همچنین به گزارش خبرگزاری رویترز جنگندهای آمریکایی به شدت مناطق مشکوک به حضور عناصر جیش المهدی در شهرک صدر را بمباران می­کنند که این بمباران­ها هنوز هم ادامه دارد.

 

در همین حال گفته می­شود، در مساجد شهرک صدر نطق­های آتشین در تایید جنگ نیروهای جیش­المهدی با نیروهای آمریکایی و عراقی ایراد می­شود.

 

در همین حال پلیس عراق اعلام کرد، تمام خیابان­های اصلی شهرک صدر توسط نیروهای جیش المهدی مین­گذاری شده و شهر تبدیل به یک بمب بزرگ شده است. پلیس همچنین از مردم این شهر خواست برای جلوگیری از حوادث احتمالی ناشی از این مین­گذاری از خانه­های خود خارج نشوند.

 

در همین حال در اعتراض به ادامه درگیری­ها در شهرک صدر جمعی از گروه­های مردمی و مستقل عراقی با تجمع در مقابل منطقه سبز در بغداد خواهان پایان یافتن درگیری­ها در این شهرک شدند. آنها با برافراشتن پلاکاردهایی نبردهای جاری در شهرک صدر و منطقه شعله را مجازات دسته جمعی مردم بی­گناه آن دو شهر که نزدیک به 5/2 میلیون نفر جمعیت دارند، دانسته­اند.

 

این در حالی است که ارتش آمریکا روز شنبه درگیری­های جاری در شهرک صدر را پیچیده و پرگره توصیف کرد. 

 

از سوی دیگر درگیری­ها در بصره نیز همچنان ادامه دارد و بنا به گزارش منابع خبری ارتش عراق عملیات جستجو خانه به خانه با هدف یافتن سلاح و مهمات مخفی شده توسط جیش المهدی در خانه­ها را آغاز کرده است. به گفته شاهدان عینی تا کنون سلاح­های غیر مجاز بسیاری توسط پلیس در مناطق مختلف بصره کشف و ظبط شده و شماری نیز بازداشت شده­اند.    

 

در همین حال وزارت کشور و وزارت دفاع عراق تجدید نظر در آن دسته از نیروها و کارمندان خود که در جریان درگیری­های بصره حاضر به همکاری با ارتش و پلیس عراق نشدند را آغاز کرده است. بنا به گزارش­ها بیش از هزار نفر از کارمندان و نیروهای دو وزارتخانه که متهم به همکاری با گروه­های شبه نظامی در بصره بوده، به صورت غیر قانونی به آنها سلاح داده یا علیه نیروهای دولتی با نیروهای شبه نظامی همکاری داشته اخراج و بازداشت شده­اند.

 

پلیس همچنان از دست از افرادی که در جریان درگیری­ها در پست­های خود حاضر نشده­اند یا نوری مالکی نخست وزیر عراق  را به دلیل مبارزه با شبه نظامیان خائن دانسته­اند را نیز از کار اخراج کرده است.

 

«عبدالکریم خلف» مدیر مرکز عملیات ملی در وزارت کشور در این باره گفت: «150 افسر پلیس با همین اتهام برای بازجویی و ارائه توضیحات به بغداد فرستاده شده­اند.»

 

در همین حال منابع نزدیک به وزارت کشور اعلام کردند، 30 مقام عالی­رتبه نظامی نیز به اتهام عصیان، خیانت و سرپیچی از دستورات و مخالفت در مبارزه با گروه­های شورشی و شبه­نظامی بازداشت، از بصره خارج و به دادگاه نظامی فرستاده شده­اند.

 

یک مقام آگاه که نخواست نامش فاش شود در گفت و گو با خبرگزاری عراق گفت: «در میان افراد برخی دارای درجه سرهنگی و ژنرالی هستند که ممکن است در صورت اثبات خیانت آنها به اعدام یا حداقل پنج تا 10 سال حبس بر اساس خلافی که مرتکب شده­اند، محکوم شوند.»

 

بروز نگرانی­های تازه  

 

در همین حال برخی فرماندهان امنیتی عراق ابراز نگرانی کرده­اند که پایان سرکوب نیروهای جیش المهدی آغازگر ظهور گروهک­های شبه نظامی دیگر همچون «جند السماء» و گروه «مهدویت» وابسته به جریان «احمد بن الحسن البغدادی» معروف به «الیمانی» در دیگر استان­های عراق شود.

 

عمده این نگرانی­ها متوجه شهرهای بصره، کربلا و نجف اشرف است زیرا بر اساس گزارش­های امنیتی، جیش­المهدی در مبارزه با این مجموعه­ها نقشی اساسی و بسیار مهم ایفا کرده است.

 

سرتیپ «مهدی صبیح» در گفت و گو با روزنامه الحیات تاکید کرد، با وجود این که در جریان حادثه سال گذشته 1500 نفر از عناصر جند السماء دستگیر شده و نزدیک به 2500 نفر از آنها نیز در جریان آن درگیری­ها کشته شدند، خطر این گروهک همچنان باقی است و آنها منتظرند با استفاده از کوچکترین فرصتی دوباره دست به اغتشاش زنند.»

 

سرتیپ «عبدالعزیز محمد جاسم» نیز درباره شیوه فعالیت این گروه به روزنامه الحیات گفت: «این گروه شباهت بسیاری به القاعده دارد و تلاش می­کند با الگو گرفتن از آن به همان شیوه عمل کند. در صورتی که با آنها به شدت برخورد شود، ناپدید می­شوند، تجدید قوا می­کنند و دوباره در یک حرکت غافلگیرانه به عرصه نبرد باز می­گردند.»

 

 

على موسوى خلخالى

نویسنده خبر

مترجم، روزنامه نگار و معاون سردبیر دیپلماسی ایرانی.

اطلاعات بیشتر


نظر شما :