سوریه و تردید غرب

تحلیل‌های غالب در تلاویو این نگرانی از بی ثباتی در سوریه را شفاف ترمی‌سازد. کم تر روزی می‌گذرد که تحلیلگران اسرائیلی اشاره ای به احتمال سخت تر شدن اوضاع منطقه نداشته باشند. چندی پیش مرکز مطالعات امنیت اسرائیل، وابسته به شورای امنیت این رژیم آینده بسیار سختی را در بعد سیاست خارجی بر ای اسرائیل هشدار داده بود و اعلام کرده بود هسته‌های قدرت انقلاب‌های آینده منطقه را جریان‌های اسلامی‌سنی در اختیار خواهند گرفت که از مغرب عربی تا مرزهای شرقی این رژیم، ائتلاف‌های داخلی بین خود را پی ریزی کرده و اسرائیل را در تنگنای واقعی و بی سابقه قرار خواهند داد. منظور این مرکز مطالعات بی تردید، جریان اخوان المسلمین است که در صورت تحول بنیادین در سوریه حلقه ارتباطی این جریان اسلامی‌برقرار خواهد شد و از مغرب تا ترکیه به یک دیگر متصل خواهند شد. پایه این تحلیل عریان، مبتنی بر نگرانی از اشتراک دیدگاه و انسجام مواضع ضد اسرائیلی همه جریان‌های وابسته به اخوان المسلیمن در هر کشور حتی در سوریه است (اسرائیل دشمن مشترک) که اتفاقا حمایت‌های مردمی‌خوبی را برای اخوان به ارمغان خواهد آورد. در این میان معارضه سوری معتقد است، اتحادیه عرب که درگیری با سوریه را خوب آغاز کرد امروز تمایلی به ادامه سیاست‌های ضد بشار خود ندارد. در صحنه میدانی اعتراضات مخالفان دولت سوریه در خیابان‌های حمص و حما به اتحادیه عرب همین مطلب را القا می‌کند و معتقد است این اتحادیه در دام بازی ماهرانه بشار و تیم سیاسی او اسیر گردیده است. ضمن این که دودستگی در صفوف شورای ملی معارضه (که در آن جریان اخوان المسلمین و سکولارهای غربگرا در کنارهم قرار گرفته اند) نسبت به حمایت یا عدم حمایت از اقدامات اتحادیه عرب از یک سو و اختلاف بر سر استقبال از حضور یا عدم حضورنیروهای خارجی در سوریه از سوی دیگر نیز تاحدودی  آشکار است.

در این بین ترکیه و داوود اوغلو وزیر امور خارجه این کشور متهمند که چندی است ادبیات تهاجمی‌براندازانه آنها علیه بشار و اطرافیان مجددا به توصیه و سفارش به دمشق کاهش یافته است. گویا آنها منافع اقتصادی خود را با اقدامات سوریه مبنی بر تحریم ورود کالا و کامیونهای ترکیه به داخل سوریه (که شاهراه عبور به عربستان سعودی، اردن و کشورهای حاشیه خلیج فارس است) در خطر دیده اند. البته طی روزهای گذشته این تحلیل نیز پر رنگ بوده است که تحرک کردهای مخالف ترکیه و تظاهرات علوی‌های ترک در بخش‌هایی از این کشور احتمالا ترک‌ها را به تامل واداشته است. همه این قضایا دلالت بر پیچیدگی بحران سوریه دارد که البته ناشی از موقعیت ویژه و حساس این کشور و تاثیر ثبات آن بر تحولات منطقه است.

همسایگان، همه طرفهای بین المللی و منطقه ای در تکاپو هستند. اوضاع در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، نیروهای محور مقاومت، تحولات داخلی لبنان، تحرک مسیحیان سوریه و لبنان به ویژه مارونی‌ها، اقدامات میانجی گرانه نوری مالکی و عراقی‌ها، موضع دوگانه و نعل و میخ اردن، همه و همه حکایت از نگرانی‌های جدی از آینده سوریه پس از بشار دارد. ظاهرا اسد نیز آگاهانه در پی خرید زمان و به کار پگیری به موقع این برگه‌هاست.