برون رفت بحران عربستان در همگرایی با ایران است

عربستان سعودی خود را در موقعیت سختی می بیند، این کشور نمی تواند مانند قطر از موضع خود عقب نشینی کند، چرا که معتقد است جایگاه مردمی سنی ها را در منطقه از دست می دهد.

به گزارش فارس، سامی کلیب تحلیلگر مسایل منطقه ای در مقاله ای در پایگاه خبری الاوسط نوشت که قطار آمریکا- روسیه در روند صحیح خود در مناسبات با ایران و سوریه در حال حرکت است؛ در این راستا آمادگی ها برای تسریع در روند برگزاری کنفرانس ژنو 2 در حال انجام است؛ مذاکرات هسته ای ایران نیز به خوبی در جریان است و مسکو و واشنگتن دیگر نمی توانند در برابر این پرونده ها مانع تراشی کنند.

در این میان عربستان سعودی که همچنان به دنبال براندازی بشار اسد با استفاده از خشونت و زور است یا پیش شرط برکناری وی را در هر راه حل سیاسی مطرح می کند، نمی داند چکار کند.

اطلاعات موجود نشان می دهد که آمریکا با ابقای بشار اسد در قدرت تا پایان دوره ریاست جمهوری اش موافقت کرده است؛ واشنگتن حتی شاید مجبور به پذیرش ریاست جمهوری اسد در دوره طولانی تر نیز بشود، اخضر ابراهیمی این موضوع را از عوامل مطرح شنیده که در حال حاضر برکناری، عزل یا انزوای بشار اسد مطرح نیست.

احتمال ابقای بشار اسد تا بعد از پایان ریاست جمهوری

به نظر می رسد ائتلاف واشنگتن از ایده براندازی بشار اسد با زور یا دخالت خارجی عقب نشینی کرده اند، البته آنها هنوز از ضرورت ادامه فشارهای نظامی بر محافل تصمیم سازی سوریه از طریق حمایت از ارتش آزاد و سایر گروه های تکفیری در سوریه عقب نشینی نکرده اند.

این گزارش در مورد راهکارهای ابقای بشار اسد در منصب ریاست جمهوری سوریه نیز می نویسد که بعد از نشست ژنو 2 بررسی های تفصیلی در مورد مسایل اختلافی آغاز خواهد شد، گفته می شود که این مذاکرات بیش از حد مورد انتظار طول خواهد کشید و به همین علت ممکن است به صورت اتوماتیک دوره ریاست بشار اسد طولانی شود تا یکی از دو اتفاق زیر حاصل شود. اول توافق بر سر دولت آینده و اختیارات و شکل نظام آن و دوم از بین بردن بیشترین تعدادی از عناصر مسلح تکفیری و افراط گرا در سوریه و پایان دادن به جنگ.

گزینه بد و بدتر معارضان سوری در ژنو 2

در مقابل ارتش آزاد وهم پیمانان آن خود را در برابر دو احتمال می بینند، اول توافق با ارتش سوریه برای از بین بردن تروریست با پوشش بین الملل در سوریه و دوم غرق شدن در درگیری های جانبی با گروه های تکفیری که به تضعیف حد اکثری ارتش آزاد منجر خواهد شد، در میان این دو راه ارتش آزاد به احتمال فراوان با سوریه به توافق خواهد رسید.

این نظریه هنگامی تقویت می شود که می بینیم آمریکا و اروپا نیز کم کم مجبور به همکاری با دمشق برای مبارزه با تروریسم در این کشور شده اند، چرا که پیامدهای این اتفاق اراضی آنها و منافعشان در منطقه و منافع هم پیمانانشان را نیز تهدید می کند.

همچنین در اخبار آمده است که آمریکا به ائتلاف معارضان سوری ابلاغ کرده که باید در کنفرانس ژنو 2 به توافق برسند. یک مقام مسئول آمریکا به برخی از سران این ائتلاف تاکید کرده: ما ائتلاف را بعد از شورای ملی تاسیس کردیم و بیش از 100 کشور از آن حمایت کردند. قابل قبول نیست که ائتلاف درخواست ما مبنی بر حضور در کنفرانس ژنو 2 را رد کند. اما اگر بخواهد این کار را انجام دهد؛ دیگر در مذاکرات آینده چیزی تضمین شده نیست.

تلاش ها در داخل ائتلاف مخالفان الان برای رأی گیری در زمینه حضور در کنفرانس ژنو است، آمریکایی ها اعتقاد دارند قادر هستند حضور بیش از نیمی از این گروه ها در حاکمیت اسد را تضمین کنند، اما اگر افرادی از این گروه ها از حضور در کنفرانس خودداری کنند یا باید از ائتلاف خارج شوند یا اینکه ژنو 2 بدون توافق به پایان می رسد و کنفرانس بین المللی برگزار خواهد شد.

ائتلاف معارضه درحال حاضر سعی در تحقق دو شرط دارد؛ اول اینکه هیئت مخالفان برای حضور در کنفرانس به ریاست رئیس این ائتلاف تشکیل شود و دوم اینکه کمیته معارضان ائتلاف در ژنو 2 بزرگترین فراکسیون معارضان باشد... این دو شرط البته از سوی معارضان خارج نشین و سایر معارضان خارج از این ائتلاف رد شده و آن ها تاکید کرده اند که می توانند با یک هیئت صوری به مذاکرات بروند. این شرط از سوی دمشق نیز رد شده است.

از سوی دیگر طرح این ایده که ارتش آزاد به صورت موازی با ارتش عربی سوریه است وبرای مذاکرات باید به دیده مساوات به آنها نگریسته شود، از بین رفته است؛ مشخص است که تشکیل کمیته های دفاع تنها برای دفاع از بخش های مختلف سوریه که مورد حمله تروریست ها بوده، انجام نشده ست، بلکه برای ایجاد توازن در معرکه درگیری ها با ارتش آزاد نیز بنا نهاده شده و این موضوع نقش بزرگی در مذاکرات آینده و کیفیت ترکیب مجدد ارتش آزاد و کمیته های دفاع در ارتش سوریه خواهد داشت.

موقعیت دشوار  عربستان

در میان این چالش ها و توافق آمریکا با روسیه، عربستان سعودی خود را در موقعیت سختی می بیند، این کشور از سویی نمی تواند مانند قطر از  موضع خودعقب نشینی کند، چرا که معتقد است جایگاه مردمی سنی ها را در منطقه از دست می دهد، ریاض می داند که شکست در این پرونده و بازیابی قدرت بشار اسد در سوریه پیامدهای بدی برای آنها دارد. از سوی دیگر عربستان خود را در مقابل جریان های اسلامگرای افراطی و خطرناکی می بیند که شامل گروه های تکفیری وهابی در داخل و جریان اخوان المسلمین در مرزهای عربستان است.

این مشکلات باعث شده عربستان استقبال از اخضر ابراهیمی را به بهانه بیماری و مداوای سعود الفیصل وزیر خارجه این کشور در فرانسه رد کند، این کشور همچنین به همین علت دریافت کرسی در شورای امنیت را نیز رد کرده است.

گفته می شود چالش در مناسبات عربستان و آمریکا در حال افزایش است؛ عربستان اعتقاد دارد که آمریکا آن را فریب داده و با دور زدن این کشور با روسیه توافق کرده است. اما سخن محافل رسمی در آمریکا همگرایی با ایران و ضرورت نزدیک شدن به این کشور است. آنها معتقدند سعودی ها همچنان در  قرنهای گذشته زندگی می کنند و حجم متغیرات منطقه ای و جهانی را درک نمی کنند. این سخن یک دیپلمات عرب است که اخیرا به واشنگتن سفر کرده و با مقامات وزارت خارجه و دفاع آمریکا دیدار کرده است.

برون رفت بحران عربستان در همگرایی با ایران است

بسیاری اعتقاد دارند عربستان بازی را باخته است و تاوان این شکست را نیز بعدها می پردازد، اما حامیان این کشور معتقدند هنوز ریاض می تواند از طریق همگرایی با ایران برون رفتی برای خود به دست آورد، البته حتی اگر این اتفاق نیز رخ دهد، این کشور مناسبات سردی در جبهه های دیگر خواهد داشت، اما از سوی دیگر به محض برگزاری نشست میان ایران و عربستان احتمالا دولت لبنان تشکیل خواهد شد.

در هر حال عربستان در حال حاضر در اوضاع خوبی به سر نمی برد؛ بویژه بعد از اینکه قطر در زمان مناسب پرونده سوریه را زمین گذاشت و مسئولیت سیاست های خود در قبال این کشور را به دوش عربستان انداخت.

مسافران دمشق نیز تاکید می کنند که از این کشور تنها یک سخن شنیده می شود و آن این است که "چیزی را که در جنگ برده ایم، در میدان سیاست نخواهیم باخت. اعمال شروط بر سوریه ممنوع است، در غیر این صورت ما اصلا به ژنو 2 و یا حتی مخالفان اهمیتی نمی دهیم و جنگ را به پایان خواهیم برد."

با وجود شرایط کنونی بعید نیست که در مواضع سعودها در آینده ای نزدیک تغییراتی را ببینیم، یا اینکه شاهد برخی تغییرات در برخی پست های کلیدی حاکمیت سعودی باشیم.