نگاهی به مستند «داغ قره باغ»:

داغ بی پایان خیانت پان ترک ها و پان ترکیسم

۲۱ آبان ۱۳۹۹ | ۱۸:۰۰ کد : ۱۹۹۷۰۷۱ اخبار اصلی سینما دیپلماسی
نویسنده خبر: عبدالرحمن فتح الهی
شروع دور جدید درگیری ها که می توان گفت شدیدترین جنگ نظامی بین باکو و ایروان بعد از توافق صلح در خصوص مناقشه قره باغ به شمار می رود، ساخته حسین پور بیشتر از گذشته پر اهمیت ساخته است. خصوصا که در این دور جدید از درگیری ها علاوه بر وارد شدن صدمات جانی و خسارات مالی به ایرانیان ساکن در استان های اردبیل و آذربایجان شرقی در اثر تبعات جنبنی مناقشه قره باغ، شاهد تحت الشاع قرار امنیت مرزهای شمالی کشور به دلیل انتقال و حضور نیروهای حاضر در سوریه به منطقه قره باغ با مدیریت و برنامه ریزی مستقیم آنکارا هستیم؛ اتفاقی که شاید حتی پس از تثبیت توافق صلحی که از دیروز سه شنبه توسط کرملین به اجرا درآمده است هم بتواند مشکلاتی را برای امنیت ایران به وجود آورد. لذا مستند داغ قره باغ از این حیث اهمیت پیدا می کند.
داغ بی پایان خیانت پان ترک ها و پان ترکیسم

دیپلماسی ایرانی – متن پیش رو در ابتدا نگاهی دارد به متن و درون مایه تصویری مستند «داغ قره باغ» و در ادامه محتوا و موضوع اثر نیز به بوته تحلیل کشیده شده است.

متن :

مستند «تراژدی قره باغ» یا «داغ قره‌‌باغ»، مستندی پژوهشی – گزارشی از منازعه قره باغ به نویسندگی، تدوین و کارگردانی سینا حسین پور و تهیه کنندگی امیر مهریزدان محصول سال ۹۹ است؛ مستند ۷۰ دقیقه ای خوش ساخت که تکلیفش با منازعه پیچیده قره باغ و حرفی که از دل این منازعه بیرون می کشد و به مخاطبش عرضه می کند، کاملا روشن است. همین ویژگی برجسته سبب می شود که بیننده فارغ از این که با محتوا و نگاه سازندگان پشت ساخت اثر موافق و یا مخالف باشند، با مستندی قابل تحسین مواجه شوند. چرا که مستند داغ قره باغ دارای دو امتیاز بسیار پررنگ و حائز اهمیت است و همین دو امتیاز هم موجب شده تا با اثری پخته و جدی رو به رو باشیم. به گونه ای که مستند داغ قره باغ ارزش چندین بار دیدن، حتی متوالی را دارد.

پیرو نکته فوق، اولین امتیاز مستند به متن اثر باز می گردد؛ متنی که حاصل حدود سه سال پژوهش حسین پور در خصوص منازعه و یا مناقشه قره باغ است. اما نقطه تمایز و برتری متن کار اینجا است که نویسنده تنها به روایت صرف و گزراشی از مناقشه قره باغ بسنده نمی کند. بلکه حسین پور به عنوان نویسنده مستند، ذیل نگاهی آوانگارد و در عین حال جسورانه (از حیث یافت و بیان سوژه) با دغدغه ای خاص به دنبال پژوهش های انجام شده برای ساخت این مستند بوده است که موجب شده خروجی مستند، اثری را خلق کند که تا کنون به آن پرداخته نشده است. شاید ابتدا به ساکن نویسنده چنین دغدغه ای نداشته و صرفا به دنبال روایتی از جنگ قره باغ بوده است. اما احتمالا با تداوم پژوهش ها به نکاتی متفاوت دست پیدا کرده تا ایده اصلی مستند در ذهنش جرقه بزند، یا شاید هم از همان ابتدا موضوع نقش مخرب پان ترک ها و پان ترکیسم در ایجاد، تداوم و تشدید مناقشه قره باغ، موتور محرکه ساخت اثر بوده است. به هر حال هر کدام از این دو حالت که ایده اثر را در ذهن نویسنده ایجاد کرده است باعث شده تا متن مستند وارد نگاهی متفاوت به مناقشه قره باغ شود. 

با این حال علاوه بر سوژه متفاوت، نقطه قوت متن در پارامترهای دیگری هم خلاصه می شود. چون متن اثر، نه تنها سوژه ای ملتهب را برگزیده و با نگاهی متفات و حساسیت برانگیز، بررسی و پرداختن به نقش مخرب پان ترک ها و پان ترکیسم را در مناقشه فقره باغ دنبال می کند، بلکه در نتیجه پژوهش های طولانی مدت نویسنده و ریل گذاری های درست متنی در مستند، ما با اثری کاملا عمیق، جدی و فکتیکال مواجهیم که برای تک تک ادعاهای خود در اثر اسناد، مدارک، تصاویر، آمار و ارقام مستندی عرضه می کند. یعنی در یک جمله غنای اطلاعات در کل اثر موج می زند. یگی دیگر از وجوه مثبت متن مضاف بر غنای آن به بی طرف بودن نگاه نویسنده باز می گردد. یعنی متن کار علاوه بر پختگی لازمه در سایه پژوهش های طولانی مدت، سعی داشته است تا نقش منفی پان ترک ها و پان ترکیسم را بدون هیچ گونه جانب داری، اتهام زنی، جبهه بندی و جبهه گیری، در سایه نگاه ایدئولوژیک ناسیونالیستی، دینی یا مذهبی نشان دهد. این نقطه تمایز زمانی بیشتر خودنمایی می کند که متوجه باشیم حسین پور در جایگاه نویسنده یک آذری است. در این میان تجربه های پیشین حسین پور در امر مستندسازی به خصوص در حوزه آذربایجان و مشخصا مستند «نار و انار» با موضوع شرایط شیعیان کشور آذربایجان به او در رسیدن به چنین نگاهی کمک کرده است.  

پیرو تک تک نکاتی که به عنوان امتیاز و محاسن متن اثر از آن یاد شد. باید به عدم شلختگی روایی هم اشاره کرد. یعنی چنانی که پیشتر اشاره شد حسین پور به عنوان نویسنده تکلیفش با جنگ قره باغ روشن است و  همین مسئله سبب شده تا نویسنده در میان انبوهای از اطلاعات، آمار، تصاویر، و مستندان صرفا خط روایی خود را دبنال کند و تمامی داده ها را هم برای هر چه پخته تر کردن خط روایی خود به خدمت می گیرد. لذا اثر به اصطلاح دچار شلخته گویی و پرانگنده گویی نمی شود و تا پایان مستند، نویسنده به دنبال تبیین درست و واقع بینانه نقش مخرب پان ترک ها و پان ترکیسم در ایجاد، تداوم و تشدید مناقشه قره باغ است. آن هم در خصوص منازعه ای چون قره باغ که به شدت پیچیده و درهم تنیده است. چرا که در پیدایش آن سران، سیاستمداران، شخصیت ها، جریانات، احزاب، نهادها، سازمان ها، ارگان و کشورهای زیادی نقش آفرین بوده اند. حال در این پیچیدگی، نویسنده بخواهد خط روایی خود را گم نکند و تا پایان به حاشیه نرود و دچار شلخته گویی و پراکنده گویی نشود، هنر و هوش بسیاری می خواهد. 

نکته حائز اهمیت دیگر در بررسی خط روایی داغ قره باغ هم شخصیت پردازی کار باز می گردد. گویی حسین پور اگر چه با شخصیت های واقعی سروکار دارد اما بنایی ندارد با اطلاعات صرف موتور روایت مستند را روشن کند و آن را به پیش ببرد. بلکه داغ قره باغ به نحوی از دل شخصیت پردازی رئالیستی «چنگیز مصطفایف»، خبرنگار مستقلی که به تصویر می کشد، خط روایی متفاوت را شکل می دهد که تا پایان ادامه دارد. ضمن آن که پیوستگی خط روایی هم امتیاز دیگر متن داغ قره باغ است. به بیان ساده تر مستند به دلیل پیوستگی خط روایی به اثر دایره ای بدل می شود. یعنی داغ قره باغ در نقطه ای به پایان می  رسد که از آنجا شروع کرده بود. اتفاقا به دلیل همین پیوستگی خط روایی است که مخاطب در آخر مستند متوجه می شود که چرا در ابتدا ما با تصاویر مربوط به سفر اسفندماه ۱۳۹۷ نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان به ایران و تشکر حسن روحانی، همتای ایرانی اش از حمایت های ایروان از تهران در برابر تحریم های آمریکا و سیاست فشار حداکثری کاخ سفید مواجه می شویم و یا چرا حضور نخست وزیر ارمنستان در جمع ارامنه ایران در باشگاه آرارات تهران در جریان همان سفر و در آغاز مستند نشان داده می شود.   

اما کل برتری داغ قره باغ به متن آن باز نمی گردد، بلکه امتیاز دوم مستند داغ قره باغ، کارگردانی خوب حسین پور است. به هر حال دیالکتیک مناسب و جاافتاده متن با تصاویر، داغ قره باغ را چند پله ترقی می دهد. البته ما تنها به صرف غنای تصاویر آرشیوی موجود در این مستند، نمی توانیم اثر را خوش ساخت بدانیم، بلکه اینجا کارگردانی درست برای ایجاد فرمی مناسب به منظور مخلوط کردن این میزان از تصاویر بکر و نابی که تا کنون دیده نشده و یا کمتر دیده شده با متن پژوهشی به شدت تحلیلی و ارائه آمار و مستندات در دل تصویر، داغ قره باغ را اثری عمیق، جدی و در عین حال به شدت پخته جلوه می دهد. 

به بیان ساده تر غنای متن و غنای تصاویر بکر یک طرف و ترکیب درست و فرمیک این دو (متن و تصویر) هم یک طرف دیگر. صد البته که شکل گیری این دیالکتیک درست متن و تصویر با تدوین خوب خود حسین پور به عنوان تدوینگر اثر به ما یک مستند خوش ریتم را ارائه می دهد. تقطیع درست نماها و کات های به جا در گوشه گوشه اثر خود نمایی می کند. همین امتیاز سبب شده تا ۷۰ دقیقه کل مستند به هیچ وجه خسته کننده، ملال آور و کُند جلوه نکند. البته در این بین برخی هوشمندی های موجود در اثر نظیز تقطیع و کات سریع نماها از بازی فوتبال تیم قره باغ در لیگ جمهوری آذربایجان به تصاویر آرشیوی جنگ قره باغ، علاوه بر بالا بردن ریتم مستند، در سایه دکوپاژ هوشمند، لحنی کنایه آمیز و انتقادی به پان ترک ها و پان ترکیسم هم زده است تا به خوبی نشان دهد که مناقشه قره باغ عملا در سایه بازی سیاسی این افراد (پان ترک ها) و جریان های پان ترکی مانند بازی فوتبال به اینجا کشیده شد. نریشن های حمید محمدی (مجری و گزارشگر ورزشی) که پیشتر از او مستندهایی چون «پرزیدنت و آکتور»، «چهارهزار و دویست» و ... را هم شاهد بوده ایم بر اثر جان اثر نشسته است. این مسئله هم نقطه قوت دیگر اثر است. در همین رابطه به نظر می رسد که حمید محمدی هم با گویندگی چند مستند سیاسی پا جا پای ناصر طهماسب گذاشته است. صد البته که تا پختگی و توان فردی چون ناصر طهماسب فاصله بسیار زیادی دارد. خصوصا که صدای مرموز و خاص طهماسب در مستندهای سیاسی سال های اخیر به امضای این قبیل آثار بدل شده است. چرا که این تنالیته آوایی فردی چون طهماسب به این دست مستندها به شدت هماهنگ است. لذا در مجموع مستند داغ قره باغ در حوزه متن و مدیوم تصویری اثری پخته، جدی و قابل تحسین است.     

فرامتن :

بدون شک اگر دور جدید درگیری ها میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان پیرامون مناقشه قره باغ از ششم مهرماه سال جاری شروع نمی شد، آنگونه که باید مستند داغ قره باغ پراهمیت و حساس جلوه نمی کرد، آن هم در درست در شرایطی که کشور با انبوهی از مشکلات اقتصادی، معیشتی و دیپلماتیک ناشی از تحریم های آمریکا و سیاست فشار حداکثری مواجه است و در طرف دیگر اساسا جمهوری اسلامی ایران کلان نگاه و حوزه نفوذ خود را در خاورمیانه تعریف کرده است. لذا مستندی در خصوص مناقشه قره باغ آن گونه که باید دیده نمی شد. اما در این بین شروع دور جدید درگیری ها که می توان گفت شدیدترین جنگ نظامی بین باکو و ایروان بعد از توافق صلح در خصوص مناقشه قره باغ به شمار می رود، ساخته حسین پور بیشتر از گذشته پر اهمیت ساخته است. خصوصا که در این دور جدید از درگیری ها علاوه بر وارد شدن صدمات جانی و خسارات مالی به ایرانیان ساکن در استان های اردبیل و آذربایجان شرقی در اثر تبعات جنبنی مناقشه قره باغ، شاهد تحت الشاع قرار امنیت مرزهای شمالی کشور به دلیل انتقال و حضور نیروهای حاضر در سوریه به منطقه قره باغ با مدیریت و برنامه ریزی مستقیم آنکارا هستیم؛ اتفاقی که شاید حتی پس از تثبیت توافق صلحی که از دیروز سه شنبه توسط کرملین به اجرا درآمده است هم بتواند مشکلاتی را برای امنیت ایران به وجود آورد. 

در سایه همین نکات بود که مقام معظم رهبری نیز در سخنان سه شنبه هفته گذشته خود علاوه بر حمایت از آذری ها در مناقشه قره باغ صراحتا از حضور نیروهای نیابتی در این منطقه انتقاد کردند. اتفاقاً در ابتدای مستند داغ قره باغ، کارگردان به صراحت جمله منتسب به رهبری را زیر سوال می برد و عنوان می کند جمله «قره باغ خاک اسلام است» به هیچ وجه منتسب به مقام معظم رهبری نیست. این ها علاوه بر آن است که حسن روحانی، رئیس جمهوری کشورمان، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه، خطیب زاده، سخنگوی دستگاه دیپلماسی، موسوی، سفیر ایران در آذریجان و بسیاری از مقامات امنیتی، لشکری و کشوری هم از تبعات انتقال نیروهای معارض مسلح از سوریه به قره باغ اظهار نگرانی کنند. 

همین اتفاقات سبب شده تا این دور از درگیری ها متفاوت از دوران پیشین جلوه کند و به تبع آن هم مستند داغ قره باغ اهمیت خود را نشان دهد. این اهمیت زمانی پررنگ تر می شود که مضاف بر آن چه که در سایه درگیری نظامی جمهوری آذربایجان و ارمنستان طی ۴۵ روز گذشته به جان، مال، خانه و مرزاع مناطق از کشورمان در جوار قره باغ گذشت و در کنارش شاهد حضور نیروهای مسلح سوری در نزدیکی مرزهای کشورمان هستیم که می تواند تهدید بالقوه برای ما تلقی شود، در مقاطعی هم برخی از شهرها و استان های آذری زبان در داخل کشور دچار شورش هایی در حمایت از باکو شد که ناامنی های را به همراه داشت. از این رو مستند داغ قره باغ با واکاوی و کالبد شکافی درست نقش خرب و زیانبار جریان پان ترکی و پان ترک ها به درستی سعی دارد به مخاطب خود نشان دهد که نگاه بسته و متحجرانه این جریان در طول تاریخ جمهوری آذربایجان چه لطمات و ضربات غیر قابل جبرانی را به خود آذری ها وارد کرده است و سبب شده که مناقشه قره باغ تا به اکنون تداوم پیدا کند. لذا برای کسانی که سیر مطالعاتی عمیقی پیرامون مناقشه قره باغ ندارند و در سایه تحلیل های بسته خود شرایط را می سنجند، این مستند ۷۰ دقیقه ای بتواند با ارائه نگاهی متفاوت و صددرصد فکتیکال و مستند، دیدی تازه به مخاطبانی از این دست بدهد.   

به هر حال پیدایش خودمختاری در منطقه قره باغ در یک نگاه تاریخی از دل مدیریت بلشویک های شوروی برای کنترل مناطق دوردست قفقاز سربرآورد. در سال‌های نخستین حاکمیت اتحاد جماهیر شوروی بنا بر پیشنهاد برخی شخصیت های بلند پایه های بلشویک، جمهوری های نیمه مستقلی زیر نظر مسکو در مناطق دور دست به وجود آمدند. ذیل این مهم جمهوری های آذربایجان شوروی و ارمنستان شوروی در جنوبی ترین منطقه قفقاز تاسیس شدند. اما قره باغ آنقدر جمعیت نداشت که همرده این دو جمهوری نیمه مستقل قرار بگیرد و یک جمهوری جداگانه ای را شکل دهد. از این رو راه حل بلشویک ها برای مدیریت قره باغ، اوضاع پیچیده ای را در این منطقه به وجود آورد.

بلشویک های شوروی قره باغ را به سه قسمت تقسیم کردند؛ دشت های شرقی قره باغ که به جمهوری آذربایجان شوروی رسید و قسمت غربی که به دو ناحیه خودمختار تقسیم شد. ده سال بعد با فشار کادر رهبری در باکو یکی از مناطق خودمختار منحل شد. اما بخش کوهستانی قره باغ نهایتا توانست خودمختاری خود را حفظ کند. این منطقه به «ناحیه خودمختار قره باغ کوهستانی» معروف شد که در زبان روسی به آن «ناگورنو قره باغ» می گویند.

پیرو این واقعیت و در همان واپسین روزهای حیات اتحاد جماهیر شوروی همه نواحی خودمختار در این منطقه از قفقاز دچار آشوب و جنگ شدند؛ جنگی که با درگیری داخلی ناسیونالیست ها و کمونیست های گرجستان بر سر تصاحب قدرت در این کشور شروع شد و به دیگر گشورها تعمیم پیدا کرد. کما اینکه در همین راستا جنگ داخلی بین جریان جمهوری خواه خلق آذربایجان، جریان ملی گرای این کشور به رهبری ابوالفضل ایلچی بیگ و جریان کمونیستی با محوریت شخص ایاز مطلب اف، آخرین دبیر حزب کمونیست آذربایجان و مخالف سرسخت میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی شکل گرفت. به تبع این جنگ ها ناحیه ناگورنو قره باغ هم در آخرین ماه‌های حیات اتحاد جماهیر شوروی از نظام اداری آذربایجان خارج شد و مستقیماً زیر نظر قرار مسکو گرفت؛ حالا خود ناحیه خودمختار قره باغ کوهستانی یا همان ناگورنو قره باغ نیز داعیه استقلال داشت. 

با این نگاه تاریخی مستند داغ قره باغ، نقش مخرب جریان پان ترکی را به اعتراضات گسترده ارامنه شوروی برای اتحاد ارامنه در یک جمهوری در سال ۱۹۷۸ ارجاع می‌دهد که به دنبال آن ایروان دست به اخراج ۲۰۰ هزار سکنه آذربایجانی از قره باغ در سال ۱۹۸۸ میلادی زد. در مقام پاسخ حمله آوارگان خشمگین آذربایجانی به محلات ارمنی نشین در جمهوری آذربایجان در سال ۱۹۸۸ شکل گرفت که بیش از ۵۰ کشته به همراه داشت و به دنبال آن سایر ارامنه مجبور به ترک خاک جمهوری آذربایجان شدند. در همین روزها بود که جبهه خلق آذربایجان با محوریت ایلچی بیگ اعلام موجودیت می‌کند. اما در برابر ایاز مطلب آف نمی تواند به قدرت دست پیدا کند. این در حالی است که دولت کمونیست مطلب اف هم نتوانست در برابر تصرف مناطقی از قره باغ توسط ارمنستان که مدیری معتدل و با تجربه البته بدون داشتن ارتش بود، مقاومت کند. لذا سعی کرد از طریق دیپلماتیک مناقشه را حل و فصل کند. در همین راستا مطلب اف با فرستادن یک گروه دیپلماتیک به دنبال حل و فصل دیپلماتیک مناقشه باشد، اما سقوط هلیکوپتر صلح که بیشتر اعضای مهم کابینه مطلب اف در آن حضور داشتند، وی را با یک خلاء جدی قدرت مواجه کرد. به دنبال آن حادثه کشتار خوجالی در اسفند ۱۳۷۰/ فوریه ۱۹۹۱ روی داد. 

البته مستند مذکور با ارائه مستنداتی این گونه نشان می‌دهد که هم سانحه سقوط هلیکوپتر صلح در آبان ماه ۱۳۷۰/ نوامبر ۱۹۹۰ و هم حادثه کشتار مردم آذربایجان در خوجالی توسط پان ترک های جبهه خلق جمهوری اذربایجان شکل گرفته است. اما نویسنده و کارگردان با استناد به آن که تنها بازمانده حادثه سقوط هلی کوپتر صلح از جبهه خلق آذربایجان است و قبل از پرواز هلیکوپتر به عمد سوار نشده است و همین فرد در ادامه مسئول کمیته ویژه رسیدگی به فاجعه کشتار مردم آذربایجان در خوجالی می شود، ادعای خود را به کرسی می نشاند. اتفاقا همین دو حاثه منجر به برکناری خودخواسته مطلب اف از قدرت می شود. اما مطلب اف در ۲۴ اردیبهشت ماه ۱۳۷۱/ چهاردهم ماه مه ۱۹۹۲ دوباره به قدرت می رسد. ولی به فاصله ۲۴ ساعت بعد تجمع هواداران جبهه خلق در باکو به تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۳۷۱/ ماه  ۱۹۹۲ شکل می‌گیرد و نهایتا با کودتای نظامی در سایه حضور نیروهای مسلحی که ایلچی بیگ به عمد از قره باغ فراخوانده بود و همین مسئله هم سبب سقوط شوشا شد، مطلب اف را از قدرت ساقط کند. 

این اتفاقات در زمان روی داده است که جمهوری اسلامی ایران در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی به دنبال میانجیگری و صلح در مناقشه قره باغ بود. در این راستا مستند نشان می دهد که چگونه ابوالفضل ایلچی بیگ با در دست گرفتن قدرت از تهران دور شد و به موازاتش در سایه نگاه پان ترکیستی خود تمام آینده و منابع آذربایجان را در اختیار ترکیه، اسرائیل و ایالات متحده آمریکا قرار داد. به گونه ای که تمام تلاش های میانجی گرایانه دولت هاشمی‌رفسنجانی برای پایان دادن به مناقشه قره باغ ناکام ماند و در طول دوران رئیس جمهوریش بر آذربایجان شکست‌های پی‌درپی در قره باغ و در مقابل تصرفات بیشتر ارمنستان شکل گرفت. در کنار آن نگاه های رادیکال پان ترکیستی ایلچی بیگ در خصوص انضمام مناطق آذری زبان ایران و جمهوری آذربایجان و تحریک جدایی طلبی در سایه پررنگ کردن حس ناسیونایستی ترک های ایران توسط او (ایلچی بیگ) از دید مستندساز دور نمانده است که باعث گسل هر چه بیشتر دیپلماتیک تهران - باکو در دوران ایلچی بیگ شد. نگاه هایی که حتی بعد از او با شدت و ضعف در سیاست های حیدر علی اف و الهام علی اف وجود داشته است. اما مستند معتقد است که وجود رگه های پان ترکیستی در میان این رهبران از ایاز مطلب اف تا الهام علی اف و تمامی سیاستمداران و سردمداران جمهوری آذربایجان سبب شده است که خسارت های جبران ناپذیری به مردم آذربایجان در طول مناقشه قره باغ وارد شود.

البته مستند در کنار این مسائل و پرداختن به تبعات نقش مخرب جریان پان ترکیستی و پان ترک ها در مناقشه قره باغ به این نکته مهم نیز اشاره می کند که هیچ حزب و شخصیت سیاسی از ارمنستان در طول سه دهه گذشته هیچ‌گونه موضع‌گیری ضد جمهوری اسلامی ایران اتخاذ نکرده است و اتفاقا از زمان روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ و پیگیری سیاست فشار حداکثری، ایروان انتقادات جدی به این سیاست‌های کاخ سفید داشته است. این مسئله سبب شد تا مناسبات ایروان - تهران پررنگ‌تر شود. اما در مقابل برخی اتفاقات مانند نقش آذربایجان در حمله پهپادی آمریکا به پایگاه های حشد الشعبی که در بیانیه این سازمان (حشدالشعبی) پیرامون این مسئله صراحتا عنوان می شود که پهپادهای مذکور از جمهوری آذربایجان برخاسته است و نیز عدم مجوز برای برگزاری مراسم به مناسبت ترور سردار سلمیانی در جمهوری آذربایجان توسط دولت الهام علی اف و یا قبل‌تر استناد مستند به حمله پهپادی اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای نطنز در سال ۱۳۹۳ که آن هم از آذربایجان برخاسته است و چندین مورد دیگر در کنار نشان دادن تصاویری از تجمعات گسترده هواداران جبهه خلق آذربایجان یا همان پان ترک ها در تیرماه امسال که شعار «روس، فارس، ارمنی دشمن ملت ترک هستند»، استنادات مستندساز به نقش مخرب این جریان در ضربه زدن به منافع خود آذری ها است. لذا می توان مستند داغ قره باغ را داغ بی پایان خیانت پان ترک ها و پان ترکیسم  نیز نامید.

عبدالرحمن فتح الهی

نویسنده خبر

روزنامه نگار و کارشناس ارشد روزنامه نگاری سیاسی و عضو تحریریه دیپلماسی ایرانی.

اطلاعات بیشتر

کلید واژه ها: مستند داغ قره باغ


( ۱۰۲ )

نظر شما :

علی ۲۱ آبان ۱۳۹۹ | ۱۸:۴۶
پایگاه سالیتا چای آذربایجان محل استقرار پهبادهای اسراییلی و حتی گفته شده طی قراردادی محل تاکسی سرویس جنگنده های اسراییلی در زمان مناقشه و تهدید ایران با اسراییل در دوره اوباما بوده‌است شما را دعوت به مستندجهان آرا شبکه افق آقای طالب زاده میکنم که از زبان فرمانده باز نشسته آمریکایی نحوی انتقال تسلیحات اسراییلی و آمریکایی به باکو و دریای خزر را شرح داده است
خسرو ۲۱ آبان ۱۳۹۹ | ۲۰:۰۳
سعی شده است با آلوده کردن اخبار صحیح با اخبار و افکار جعلی و نژاد پرستانه ، پیروزیهای آذربایجان را چرک جلوه دهد ، در جنگهای اولیه قره باغ از سال 1990تا 1994 نبود ارتش منظم و خیانت برخی فرماندهان مانند صورت حسین اوف و...و کمک اشکار لشکر زرهی روس در قره باغ به ارامنه ، سبب شکست آذربایجان شد و در آن شکست ایلچی بیگ نیز به توسط اشتباهاتی که کرد نقش داشت ، ولی پانفارسهای داخل که ارزوی شکست آذربایجان را داشتند چه نقشی داشتند ؟ انطباق آنها با ارامنه چقدر موثر بود؟ اگر ایران می خواست می توانست جلو اشغال قره باغ را بگیرد ؟راستی چرا نخواست؟ امروز ایران باید چه نقشی در آذربایجان داشته باشد ؟ این نوشته و آن برنامه به روابط خوب با آذربایجان کمکی می کند؟ پانفارسها اگر به نفوذ منطقه ای ایران و قدرت گرفتن آن معتقدند ، نباید ایران نزدیکترین حامی آذربایجان باشد؟ به نظر میرسد باید ترسهای تاریخی را کنار بگذاریم و فارغ از خیانت پان فارسها (براندازی جمهوری اسلامی ) و پانکردها (تجزیه ایران و تاسیس کردستان ) و پان ترکها ، با همسایه ها روابط مبتنی بر احترام متقابل و اتحاد را بنا نهیم ، که ایران مادر کشورهاست
ایرانی ۲۱ آبان ۱۳۹۹ | ۲۰:۲۶
مطمئنا این جاهلان به ایران هم ضربه میزنن همونطور که قبلا با پلاکاردها و پرچمها شعارهاشون و دم تکون دادن برای اربابان شون در ترکیه تا ماه ها ایران رو سوژه کردن.
حق ۲۱ آبان ۱۳۹۹ | ۲۰:۲۹
دلیل نشر این نوشته قومگرایانه چیه چرا میخواهید بین ترک و فارس تفرقه بندازید معلومه که ترکهای ایران دوست داشته باشن آذربایجان ببره همینطور ارمنیها دوست دارن ارمنستان
ایرانی ۲۱ آبان ۱۳۹۹ | ۲۰:۳۲
از وقتی که اسرائیل در منطقه پیدا شده همه چیز بشکل منفی و خونبار پیش میرود ، سوال اینست که چرا اینقدر بعضی کشورها بخدمت اسرائیل در میآیند ، مگر همین آذربایجان نبود که شوروی سابق از ایران گرفت ؟ آذربایجان بعد از سقوط شوروی باید قانونأ به ایران برمیگشت ، خداوند جزای فتنه گران و خیانت کاران را بدجوری میدهد بترسید که خداوند از همه چیز آگاه است .
کانادا ۲۱ آبان ۱۳۹۹ | ۲۱:۳۴
با تشکر از علی که اطلاعات مفیدی را ارائه دادید لطفأ ساعت پخش مستند را از شبکه افق بفرمائید چه ساعتی هست تا این حقیر بتوانم از طریق کامپیوتردرکانادا ببینم .
ایرانخواه ۲۱ آبان ۱۳۹۹ | ۲۲:۲۲
دولت باکو هنوز الفبای حضور در قفقاز تحت استیلای روسیه را نیاموخته است. این منطقه بدلایل امنیتی و یکپارچگی روسیه برای روسها بسیار مهم است اگر به کشورهای تجزیه شده نزدیکش مانند اوکراین و گرجستان بدلیل نزدیکی به غرب نگاه کند شاید درس عبرت بگیرد این درگیری اخیر کاملن به سود مسکو تمام شد هم نیروهای نظامی اش را وارد خاک دولت باکو کرد وهم با عدم پشتیبانی از ارمنستان به طور موقت، اخطاری به ایروان جهت دور شدن از غرب داد. روسیه با ایجاد ۵۰۰ مدرسه روسی در جمهوری باکو در حال پرورش بلند مدت روسگراها برای آینده نزدیک در آنجا است. جالب است بدانیدعمده نخبگان آذری بچه هایشان را به مدارس کاملن روسی می فرستند تا آینده شان تضمین شود. روسیه باکو را در دو راهی تجزیه یا روس گرایی قرار خواهد داد. همانطور که با گروگان گرفتن قره باغ, ارمنستان را دور از غرب نگه خواهد داشت.
كامران ۲۱ آبان ۱۳۹۹ | ۲۳:۲۹
اقای علی که با ایدی های دیگری مثل جامی ، ایرج ، محمد رضا، ابراهیم و ... این مطلب تکراری را دهها بار نوشته ای چنین پایگاهی فقط در مخیله شما و هم مسلک هایتان وجود دارد ، رفتار منافقانه و مزورانه شما در این فروم برای همه شناخته شده است . بهتر است من بعد نگران جنگ داخلی و همنوع خواری در ارمنستان باشید !!
جامی ۲۲ آبان ۱۳۹۹ | ۰۶:۵۱
این روزها که مردم ایران نگران درگیری در مرزهای شمالی خود هستند.دکتر فخرالدین عباس‌زاده،رئیس مجلس ملی جمهوری خودمختار تالش - مغان در زندانهای باکو توسط تاتارهای قفقازی کشته شد.روحش شاد.به امید آزادی تالش گشتاسفی و بازگشتش به مام میهن،ایران.
رضا ۲۲ آبان ۱۳۹۹ | ۰۸:۵۴
باید به پان‌ترکیسم ریشه ای پرداخته بشود و هدف و بنیان گذار آن (مینوس وامبر یهودی با حمایت کشور بریتانیا ) و هدفهای آن در ایران و حمایت طبقه‌ای سیاسی دولتی ترکیه (حزب افراطی حرکت ملی دولت باغچه لی )و حزب مساوات باکو بررسی شود این مستند داف قره باغ پنج شنبه 22شبکه افق ساعت 20تکذار جمعه ساعت 19:۳۰
ستارخان ۲۲ آبان ۱۳۹۹ | ۱۰:۲۱
من از کل گفته های شما این را فهمیدم که از آزاد شدن قره باغ ناراحت هستید
حامد ۲۲ آبان ۱۳۹۹ | ۱۱:۲۸
بارها گفته شد که مسائلی مثل کشتار خوجالی توسط خود نیروهای آذری انجام شده است. ولی پانترکها که خودشان این جنایت را انجام دادند انکار می‌کردند. این مستند به درستی این مساله را تابت کرد هرچند که قبل از آن هم این موصوع تبیین شده بود.
سورنا تبریزی ۲۲ آبان ۱۳۹۹ | ۲۰:۱۵
جریان پانترک حتی یک درصد نفوذ در میان آذربایجانیهای ایران ندارد. اگر قرار بر اتحاد آذربایجانی ها باشد باید باکو به ایران بپیوندد(همچنان که در گذشته بوده است) . کردستانات و آذربایجان و تاجیکستان همه قطعات جداناپذیر حوزه ی تمدنی نوروز و ایرانزمین هستند . هر یک با زبان های زیبای خود و مذاهب محترم خود . ایران چند زبانی و چند مذهبی است ولی یک فرهنگ ثابت مردمان آن را بهم وصل میکند
صدرا ۲۳ آبان ۱۳۹۹ | ۰۹:۰۳
این مطالبِ تحلیلِ مستند/فیلم تون خیلی خوبه.
سروش مقدسیان ۲۳ آبان ۱۳۹۹ | ۱۴:۲۷
تا الان روزنانه نگاری مانند عبدالرحمان فتح الهی ندیدم که در حوزه های مختلف از سیاست تا دیپلماسی از اقتصاد تا سینما دست به قلم باشه. الحق دیپلماسی ایرانی یعنی عبدالرحمن فتح الهی. فقط چرا اینقدر رادیکاله؛ خدا آخر و عاقبتش رو به خیر کنه. تو مصاحبه با احمد زیدآبادی، یکی بایدخود فتح الهی رو می گرفت تا زیدآبادی. سوالاتش تندتر از جوابای زیدآبادی بود.
تورک ایرانی ۲۳ آبان ۱۳۹۹ | ۱۸:۱۱
این نظرات برای التیام زخم های وارده بر ارمنستان و پانفارس ها خوب هست. زیاد از این مقالات بنویس تا داغ شکست ارمنی ها و پانفارس ها یک کمی بهتر بشه. خواستین بندهTGFبتا هم دارم که برای التیام این زخم های عمیق خوبه.بسوزید و قلب خود را پاره کنید.
علی ۲۴ آبان ۱۳۹۹ | ۰۱:۳۵
تعجب میکنم موضوع قره باغ به ایران چه ربطی دارد،ایا ایران تا ۳۰ سال پیش یعنی قبل از جنگ قره باغ ،اسم قره باغ را شنیده بود،واز بعد پیمان ۱۸۲۸ تا حال از سرگذشت قره باغ باخبر بود،ولی حالا چطور شده که قره باغ برای ایران اینقدر مهم شده، آیا ج. آذربایجان هم میتواند به امور داخلی ایران حساس باشد،ایا ترکیه به امورات داخلی ایران مداخله میکند،پس دلیلش چیست که ما به امور داخلی دیگران،سر کشی میکنیم، پس قبول کنیم که حد و حدود خود را رعایت کنیم تا بهانه بدست دیگران ندهیم،وبرای ارامنه هم بیش از حد لزوم دلسوزی کردن خود جای شبهه وتردید است. ارامنه پشتشان روس،فرانسه،وامریکا مثل کوه ایستاده اند،واحتیاجی به ایران ندارند،ولی دشمنی ایران با دنیای ترک، به هیچ وجه در صلاح ایران نیست،،،از افسانه های فردوسی الهام نگیریم. دنیا عوض شده،وباید با همسایه ها ، روابطمان،ترمیم وباز سازی شود. نتیجه جنگ عراق ،برای صدها سال مارا به عقب راند..
ایراندوست ۲۴ آبان ۱۳۹۹ | ۱۰:۳۷
خدا لعنت کنه وطن فروشان داخلی رو که با حمایت سایبری های علی اف اسراییلی و اردوغان تکفیری منافع ایران رو نادیده میگیرند چقدر از به اصطلاح هموطن نما داخل کشور داریم که به جای پشتیبانی از کشور و قلمرو مرزی خودشون از ترکیه و جمهوری جعلی حمایت میکنند و به نوعی نان و نمک سرزمین ایران رو میخورند و حلیم دشمنان ایران رو هم میزنند وطن فروشی مگه چیه ؟یک عمر درگیر خیانت این وطن فروشان پست فطرت و ذلیل هستیم کی باید پروندشون بسته بشه ؟
به جامي ۲۴ آبان ۱۳۹۹ | ۱۱:۰۲
فخر الدین عباس زاده وقتی حضور جوانان غیور تالشی در جنگ قره باغ را دید و فهمید که اینهمه سال پروپاگاندای سیاه تجزیه طلبی فایده ای نداشته دست به خودکشی زد. (((((
كامران ۲۴ آبان ۱۳۹۹ | ۱۱:۴۲
سایت دیپلماسی ایران نظرات را سانسور میکنی فقط نویسنده این جمله را پاسخ بدهد ایا جمله قره باغ خاک اسلام است بیان رهبری نیست ؟؟ یا جانبان خوجالی که خود معترف به ان هستند از جمله سرژ سرکیسیان ، زوری بالایان هم پانترک هستند؟؟ تحریف تا کجا!!
کوروش ۲۴ آبان ۱۳۹۹ | ۱۷:۱۴
رهبری هیچ وقت جمله قره باغ خاک اسلام است رو نگفتن. توی سایتشون که سخنرانیهاشون رو کاملا پوشش میده هیچ چیزی نیست. اینها فقط جعلیات پانترکیسم هست. قره باغ یعنی استان قره باغ کوهستانی (نه مناطق اطرافش) از قدیم دارای اکثریت جمعیت مسیحی و ارمنی بوده. حتی قبل از جنگ قره باغ.
به كوروش ۲۴ آبان ۱۳۹۹ | ۲۰:۲۳
اکثریت ارامنه قره باغ پس از اشغال روس از جاهای دیگری اورده شده اند و به تدریج طی ۲۰۰ سال اخیر مسکون شده اند همانگونه که ایروان و مناطق اطراف نیز همین سرنوشت را داشتند و با کشتار و اخراج اذربایجانیها دارای اکثریت شدند . با اینحال دولت اذربایجان هیچوقت حقوق انسانی انها را نادیده نگرفته است و به عنوان شهروندان اذربایجان میتوانند زیست کنند . تا همین ماه قبل ادعاهای انها فراتر از این بود و تمامی مناطق اطراف قره باغ را هم مال خود میدانستند . و در روند مذاکرات حاضر به ترک این مناطق نبودند ، اکنون با دلاوری سربازان اذربایجان و ازاد سازی مناطق اشغالی ،فردا روز باید بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار خسارت وارد شده به اذربایجان را هم جبران کنند!!
علی در پاسخ به کانادا 21 ابان ۲۴ آبان ۱۳۹۹ | ۲۱:۲۴
این مستند با تهیه کنندگی امیر مهریزاد و کارگردانی سینا حسین پور، پنجشنبه هشتم آبان ساعت ۲۲ و تکرار آن ساعت ۱۲ روز بعد از شبکه افق پخش می شود.
داور ۲۴ آبان ۱۳۹۹ | ۲۱:۵۸
به کورش ۱۷/۱۴ قره باغ جزو خاک آذربایجان بوده وهست،واینرا دلیرمردان آذربایجان با خونشان نوشتند که قره باغ آذربایجاندی ،،وهیچ نیازی واحتیاجی به تایید فلان آقا وبهمان آقا هم ندارند،ج.اذربایجان تحت رهبری یک نفر است آنهم بزرگمرد تاریخ آذربایجان جناب الهام علی ،فرزند حیدر است،وغیر از او هیچ کسی را به وکالت خود انتخاب نکرده اند.وهیچ کس هم حق ندارد در مورد سرزمین دیگران فتوا دهد. این قانون بین‌الملل است،همینکه تمام دنیا مالکیت آذربایجان بر قره باغ را برسمیت میشناسد کافی است نیاز به نظر دیگران نیست.
آتیلا ۲۴ آبان ۱۳۹۹ | ۲۳:۳۷
تو دعوا هرکی زیاد کتک بخوره زیاد فحش میده، دلتونو خالی کنین ، لیبی عراق عفرین حالا هم قره باغ. تو همه شون هم می گفتین که ترکها شکست می خورن ولی نشد.
علی ۲۶ آبان ۱۳۹۹ | ۱۲:۳۴
داور جان اربابت بد جوری خوشحالی میکرد برای فتوا و سخنرانی امام خامنه ای در 13ابان اما نمی دانم چرا استقرار و استفاده از داعش را انکار کردید در حالیکه رهبری نظامیان و روس‌ها با ادله وجود آنها را اعلام کردند سرزمینی که قومی و مذهبی جز ایران بوده و خواهد بود آن شااله
سامان ۲۷ آبان ۱۳۹۹ | ۰۱:۳۵
خسرو پان ترک بودنت بر همه مشخصه و حنات دیگه رنگی نداره برای اینکه بیشتر بسوزی چند تا حقیقت رو میگم اول اینکه زبان ترکی از ریشه زبان های مغولی هست که پانترکان می گن از ریشه زبان های آلتایی هست حالا کافیه که در گوگل مپ آلتای را جست و جو کنید رشته کوه های مغولستان را برای شما میاره که خواستگاه زبان ترکی مشخص میشه که از مغولستان هست. در ضمن چطور بعضی ادعا می کنند که ترک هستند در صورتی که حدود 7 درصد از مردم ترکیه از نژاد ترک هستند و بقیه از نژاد کرد و ارمنی و یونانی هستند.( رجوع شود به آزمایش تبارشناسی کشور ترکیه)
آلپ ارسلان ۲۹ آبان ۱۳۹۹ | ۰۳:۲۳
به سامان ۰۱/۳۵=ما ترکان نژادپرست نیستیم که خود را با رنگ،چهره،سرزمین،دین، لباس وژن،dna بسنجیم و عیار گذاری کنیم،ترک بودن یک آرمان والای انسانیست،رسیدن به شهر سیب‌های طلاییست،رسیدن به اوج هستیست،رسیدن به خداست،رسیدن به معنی زندگیست،،،وزبان ترکی را هم خدا مختص بندگانی کرده که لیاقت رسیدن به این معنا را دارند.وسیله شناسایی همدیگر.وتوران بزرگ آن آرمان شهر ترکان،نتنها کوهای اورال التای،کاشغر سمرقند،اورومچی اورمیه،تبریز باکو،استانبول،قازان،لفکوشا،پریشتینه،سرای بوسنا،زنجان،دربند اردبیل،استانه،عشق اباد،کرکوک حلب،بیشکک استانه،مزار شریف بلخ،. است. بلکه از تنگه برینگ در ابتدای مشرق زمین تا تنگه جبل الطارق دراخر غرب اورپا، مسکن ترکان است، لذا دشمنان توران را خداوند آنقدر ضعیف وترسو خلق کرده که بجز ناسزا وبدهنی کاری دیگر بلد نیستند،واین هم نشانه شکست دشمنان در مقابلشان است،که با شنیدن نام ترک روح ضعیفشان تسلیم میشود.ودر طول تاریخ تمام دشمنان ترکان در مقابله با ترکان بجز فرار انتخابی دیگر نداشتند. واگر هم تشابهی در ملتهای مغلوب با ترکان( که کل ملل اسیا،اورپا،وافریقا میباشند) باشد نشانه حکومت هزاران ساله ترکان بر نسل ونژاد مغلوب انهاست،که تا قرن اخیر غلام حلقه بگوش ترکان بودند...وتاریخ با فاصله صد سال دوباره در حال تکرار است.
به سامان ۲۹ آبان ۱۳۹۹ | ۱۸:۴۱
ببین داداش امروزه حرف از نژاد چیز کهنه ای هست چون همه ما درصدی از ژن همدیگر رو داریم و هیچکس نیست که خالص ترک یا خالص کرد باشه ولی در اینکه تو کرد هستی هیچ شکی ندارم بخاطر اینکه اینجور داری با بغض و کینه نسبت به هموطنای ترک و ترکهای کل جهان حرف میزنی حالا بذار من حقایق رو بگم که مطمئنم خودت هم میدونی طی تحقیقاتی که در سال ۱۳۸۹ بر روی ساکنان ایران صورت گرفت توجه تورو به چند نکته جلب میکنم و خودت میتونی با ی سرچ ساده تو ویکی پدیا از نادانی در بیای . خب .....هاپلوگروپ منتسب به اقوام آریایی در کل جمعیت ایران 10.2درصد بدست آمده در مقیاس و مقایسه جهانی جمعیت ایران از لحاظ شباهت کروموزم که همانا نسب پدری است از یک سو به هندوها و پاکستانی ها و از یک سو به مردمان آسیای میانه و همچنین کشور های خاورمیانه قرابت و نزدیکی دارد . امروز حرف از نژاد ی چیز منسوخ شده هست چون هیچ نژاد خالصی نیست داداش این و من نمیگم متخصص های ژنتیک میگن . حتی ارمنی های ارمنستان به آذربایجان از لحاظ ژنتیکی شبیه تر هستند تا دیگر کشور ها و خیلی از تحقیق ها مردمانی که در ترکیه زندگی میکنن رو چه ترک چه کرد از یک نیای باستانی مشترک میدونن . شما هیچ شباهت ظاهری بین ترک های ترکیه و مغول ها نمیتونی پیدا کنی میدونی چرا ؟ چون از لحاظ ژنتیکی یکی نیستن . اما مغول ها شباهت بسیار زیادی به چینی ها دارن . امروزه حرف از زبان هست نه نژاد. با تشکر
ایرانی ۲۰ آذر ۱۳۹۹ | ۲۱:۰۴
به الب ارسلان و کامنت پایینش انشا... زودی خوب میشین ، امین یا رب العالمین
به آلبالو ارسلان ۲۱ آذر ۱۳۹۹ | ۱۱:۴۸
ترکا در طول تاریخ جز ابزاری در دست یهود برای آزار جوامع هدفشون نبودن، نام فرزندان سلجوق که بعد ها نوه هاشون شدن همین ارسلان، پایه گذار حضور ترکان در ایران و آناتولی چی بود ؟ اسحاق، میکائیل و... هه
کاوه ۰۵ دی ۱۳۹۹ | ۲۳:۳۵
دقیقا، کسی که پرچم عثمانی رو در خاک مقدس ایران علم میکنه، خاینه و باید اعدام بشه
علی ۰۷ دی ۱۳۹۹ | ۱۸:۰۰
مفقودالاثر شدن نام جمهوری جعلی آرتساخ از روی نقشه کره زمین و زبان ها را به لابی ارامنه و حزب ضاله پان ایرانیست و پانفارس های وطنی و پوچ شهریان را تسلیت عرض میکنم و عنوان میدارم زمانی که رسانه های فاشیست داخلی به همراه لابی ارامنه در حال دروغ پراکنی و عکس واقعیات بودند ترک های ایران اخبار جنگ را نه از رسانه میلی و جراید فاشیستی داخل کشور بلکه از خبرنگاران خط مقدم ترت خبر و دیگر خبرنگاران اعزامی جبهه در خط مقدم دریافت میکردند و هر روز منتظر خبرهای شاد بودند یاد این آیه قرآن افتادم که هیچ وقت ظلم در روی زمین پایدار نمیماند و در آخر یک میلیون انسان به خانه خود باز گشتند و جنایات ارامنه و طرفداران پانفارس وطنی که خرج زیادی برای تبلیغات پرو پاگاندایی کرده بودند رو شد و مردم فهمیدند که اینها دروغگو بودند والسلام و قره باغ به آغوش برادران آذربایجانیمان و اسلام بازگشت یا حق
مرد آویج ۱۴ دی ۱۳۹۹ | ۱۷:۰۹
دولت ایران به این دو سئوال جواب بده؛ 1 - محدوده جغرافیائی آذربایجان کجاست و اگر جمهوری آذربایجان به ریاست علی اف، جزء آدربایجان و طبق قراردادهای گلستان و ترکمانچای از ایران جدا و این قرارداد ها هم توسط لنین و سایر انقلابیون موسس اتحاد جمهوری سوسبالیستی فسخ گردیده، تکلیف چیست؟ 2 - اگر جمهوری آذربایحان، که شمال آذربایجان قراردارد، نام آن آذربایجان نیست و آران است، و ایران هم استقلال آن را به رسمیت می شناسد، به چه مناسبت نام آذربایجان را بر خود نهاده اند؟ 3 - مگر می شود، دو کشور مستقل دارای دو نام مشترک و هم نام باشند و چرا ایران در خصوص منع استفاده از نام آذربایجان ولو توسل به سازمان ملل متحده اقدامی نکرده و یا نمی نماید..
کوروش ۰۱ بهمن ۱۳۹۹ | ۰۹:۴۷
توی این مستند به روش علمی به توهمات واسه داده شده عده ای که سواد رو ندارن رو ولی در هر صورت نمیشه قانع کرد.
روانپزشک ۰۴ اسفند ۱۳۹۹ | ۱۳:۴۵
در نظرات پایین به تعدادی از مبتلایان به بیماری واگیردار پانترکیسم برخورد کردم. این بیماران عریز رو حاضرم فی سبیل الله درمان کنم. خوشبختانه راه‌های درمان اینگونه از جنون در دسترس هستند ولی باید پیش از رسیدن به وخامت و انجام رفتارهای پرخطر مانند آنچه در سرزمین ارامنه یا در زمانهای دیگر در ایران انجام دادند به حال اینها رسیدگی کرد.
خسرو ۰۹ اسفند ۱۳۹۹ | ۲۰:۱۲
لطفا مبتلایان به بیماری پانفارسیسم و پانکردیسم را هم درمان کنید ، چون بیشتر به منافع ایران ضربه میزنند
امیرحسین ۱۱ اسفند ۱۳۹۹ | ۱۲:۱۲
آقای کامران شما که میگید همچین پایگاهی نیست و توهمه پهپاد اسرائیلی که تو نطنز ساقط شد از نخجوان بلند شده بود یا حمله به پایگاه حشدالشعبی توسط اسرائیل هم که با پهپاد بود بازهم سرمنشا پهپاد از آذربایجان بود اینها توهم نیست شما تو توهمی متاسفانه آذربایجان به لطف حکومت شبه کمونیستی فاشیستش شده پایگاه اسرائیل حتی مدارک مستندی هست که تیم های ترور دانشمندان هسته‌ای ایران با اسرائیل از طریق آذربایجان خط میگرفتن حالا خودت کلاهتو قازی کن
فرهاد ۱۳ اسفند ۱۳۹۹ | ۰۹:۱۰
پان فارسیسم و کردیسم دو لغت جعلی حاصل ذهن جاهل و مجنون عده ای فاشیست ترک هستن که برای عادی نشون دادن تفکرات عقب مانده شون ایجاد کردن که بگن در بین بقیه اقوام و زبانها هم این تفکرات هست درحالی که نیست. در هیچ متن آکادمیک دنیا این دو لغت وجود نداره. پان ایرانیسم البته موجوده اما هیچ فارس، کرد، لر و ... رو پیدا نمیکنید که بگه ما از نسل فلان حیوان بوجود اومدیم! یا صدای حیوان دربیاره و اون رو با دستش نشون بده. هیچ گروه و حزب رسمی از اینها تاریخ رو مثل واقعیات این مستند جعل نمیکنه تا افتضاحات و نسل کشیهای خودشون رو ماست مالی کنه. هیچ کدوم از اینها بزرگان تاریخی، شعرا، نمادهای فرهنگی و ... را به طور سازمان یافته به نفع خودش جعل نمیکنه. ولی تنها کشوری در دنیا که در حال حاضر از تفکرات و احزاب پان و نژادپرستانه توسط بودجه دولتی و به صورت رسمی حمایت میشه، همین ترکیه ست.
به متوهمین ایرانی نما ۰۹ فروردین ۱۴۰۰ | ۱۹:۲۴
متاسفانه تفکر فاسد پانکرد و پانفارسی تو کاغذ که هیچ تو واقعیت حتی تفکر حکومتی داره فعلا این کردهای مهاجر از عراق و ترکیه با تفکر پانکرد ادعا میکنند شهر آذربایجانی و اکثرا ترکنشین اورمیه قلب کردستان است زهی خیال باطل
ج آذربایجان ۲۰ فروردین ۱۴۰۰ | ۲۲:۵۲
خیلی از این وا مانده های تاریخ هنوز فرق ایران و فارس به عنوان زبان را نمیدانند.پان فارس یعنی چی؟ اگر قرار بود که زبان معیار ملیت باشد که اسپانیا میتواند ادعا کند که برزیل و مکزیک هم اسپانیایی هستند.
من ۲۶ فروردین ۱۴۰۰ | ۲۱:۱۴
چیزی به نام پان ترکیسم برای آذریها وجود نداره و بی معنیه چون که توی فلات ایران هستند. اون طرف رود کورا هرچندتا حکومت خواستین درست کنین. این طرف باید با ایرانیها همراه بشین و دردسر درست نکنین.
یه یارویی ۲۶ فروردین ۱۴۰۰ | ۲۱:۱۸
به کوری چشم ترکها، چیزی بنام پان فارسیسم وجود نداره. ولی پان ایرانیسم وجود داره و وظیفه فارسهاست که یکپارچگی ایران رو حفظ کنن. چقد خوشم میاد بعضیا میسوزن دولت فارس هست چون میدونن جزوی از مردم ایران نیستن و فلات ایران رو اشغال کردن. زنده باد ایران...
احمد ۰۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۱۷:۲۷
یادمون باشه حرکت انقلاب اسلامی ایران درسال ۱۳۵۷ توسط مردم غیور آذربایجان شکل گرفت . فراموش نکنیم ملت بزرگ آذربایجان هرموقع اراده کند حماسه های بزرگی را خواهد آفرید.
صالح ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۲۰:۱۶
وقتی پانترکها نقشه هایی منتشر کردن که قزوین و همدان و گیلان و اراک و قم و آذرباییجان جنوبی میدونست استانهایی که هیچ ربطی به آذرباییجان نداشتن و ترکها مهاجر بودن بهش وقتی طرفداران تراکتور پلاکارد دریای خزر مال تورکهاست و بالا بردن وقتی پانترکها کامنت میذاشتن مازندران خاک ترکمنستانه وقتی شعارهای مرگ بر فارس و مرگ بر کرد دادن تو ورزشگاه تبریز وقتی حتی معتدل ترهاشون برای طرح فدرالیسم کل استان گیلان و تو نقشه هاشون جزو منطقه فدرالی آذرباییجان آوردن وقتی ترکها به طور گسترده در حال زمین خری در گیلان بودن که راه رو برای ورود ارتش آذرباییجان آماده کنن وقتی از ترکمنستان به طور گسترده سلاح قاچاق میشد به گلستان ولی برای اینها هیچکس چیزی نگفت نتیجه اش میشه این اقدامات ترکها در گیلان و مازندران باعث شده هم طمع جمهوری آذرباییجان و ترکمنستان زیاد بشه هم احساسات ناسیونالیستی تو این استانها زیاد بشه پانترکها دارن کشور و به سمت تجزیه میبرن هیچ برخوردی هم باهاشون نمیشه بجای قره باغ نگران استانهایی باشید که مرز مشترک دارن با استانهای اصالتا ترک و ترکها روشون ادعای ارضی دارن مثل استانهای قزوین و گیلان که همسایه اردبیل و زنجانن و ترکها به شدت روش نفوذ دارن
تورک قیزی ۱۹ خرداد ۱۴۰۰ | ۲۳:۱۷
ناسیونالیسم فارسی از قبل مشروطه تا امروز، آنقدر باد کاشته است که طوفان درو کند. ناسیونالیسم که چه عرض کنیم! شوونیسم بگوییم بهتر است. جامعه تورک به مبارزه ادامه خواهد داد و با آمدن فضای مجازی و آزادی رسانه ای نیم بند پی آن، میانگین جامعه تورک به سرعت در حال افزایش آگاهی هویتی است. دغدغه ها و مبارزات الیت در حال عمومی شدن است. همین اتفاق برای کردها و لرها و گیلک ها و بلوچ ها رخ داده است. آیا اقوام غیرفارس منتظر رسیدن ناسیونالیسم فارسی به شعور پلورالیسم فرهنگی و اقتصادی و سیاسی خواهند ماند؟
ایران ۰۲ تیر ۱۴۰۰ | ۲۱:۲۹
طبق تاریخ،طبق ژنتیک که نشان میدهد تمام اقوام ایرانی از یک تبارند و به قول پژوهشگران آمریکایی قوم در ایران معنی ندارد،مردم آذرباجیان ایرانی هستند.مدارک و اسناد همگی هستند هرکس که باور ندارد می تواند آن ها را مطالعه کند.کسی که از کینه به مطالعه نرود ظالم به خود است چون به دنبال چیزی است که وجود ندارد و عمر و توانایی های خود را در کار بیهوده به خرج داده،و خواسته و ناخواسته به سبب حرف ها و گفتار خود سبب رنجش دیگران و حق الناس شود.کسی هم که آگاه شود و از روی کینه و حسودی به دشمنی بپردازد کذاب و همین طور ظالم به خود و دیگران.چه بخواهید چه نخواهید این دنیا به دلار های عربستان و اسرایل ختم نمی شود پس به حساب خود رسیدگی کنید قبل اینکه به حسابتان رسیدگی کنند.
به تورک قیزی ۰۳ تیر ۱۴۰۰ | ۱۵:۱۳
لطفا منتشر کنید اگه ناسیونالیسم فارسی وجود داشت الان مثل سالهای طولانی حکومت ترکها که تا تونستید لرها و فارسها و گیلانیها و کردها و ...رو نسل کشی کردید نسل کشیتون میکردن الانم عقده تون از فارس بخاطر رضاخان که از روی جهلتون فکر میکنید فارس بود در حالیکه مازنی بود و نه فارس و اتفاقا ترک دوست بود سه تا زن ترک گفت فقط چون ترک نبود از شدت نژادپرستی دشمنیتون با زبان رسمی کشور گل کرد خدا توطئه هاتون و به خودتون برگردونه و ان شاءالله روزی برسه که اقوامی که مورد نسل کشی ترکها قرار گرفتن حق و غرامت نسل کشیهاتون و ازتون بگیرن این مظلوم نمایی ها رو برای کسانی بکنید که تاریخ و جنایات صفوی و قاجار و ...رو ندونن پهلوی هم بد بود نمیگم خوب بود ولی جنایات شما رو تکرار کرد و حکومتهای ترک سرآمد جنایات در ایران بودن
داوود اوغلو ۲۸ تیر ۱۴۰۰ | ۲۱:۵۱
خوشبختانه پان فارس وجود خارجی ندارد و نمی تواند داشته باشد و ما فارسی زبان ها نمیگذاریم که این آلودکی و تعفن وارد فرهنگ ما شود، فارس زبان و فرهنگ است نه قبیله، تبار و یا نژاد. بناء فارس یا فارسی زبان نمیتواند نژاد پرست باشد. فرزند تو ترک زبان اگر زبانش فارسی شد فارس است نه ترک. پیروزی و برد و توسعه فارس و فارسی هم در همین راز نهفته است. تعصب ، عصبیت ، پان و تبار و نژاد گرایی ضعف شکست و عامل اساسی کوچک شدن و منزوی شدن و انقراض زبان و گوینده زبان است. در افغانستان پشتون ها شدیدا از خود تعصب لسانی نسان داده و میدهند برای همین، منزوی، منفور و رو به انقراض اند، ملیون ها پشتون فارس و فارسی زبان شده و ادامه دارد. هیچ فردی از اقوام دیگر پشتون نشده و نمی شوند با وجود آنکه با پول های آمریکایی ها تا توانستند برای ترویج پشتو تلاش کردند علنا برای ترویج پشتو تبعیضی لسانی قائل شدند ولی در نهایت ناکام ماندند و سر شان به سنگ خورده. از دوره حاکمیت خشم خان تا حال بیش از ۷۰ سال میگذرد با تمام تلاش ترویج پشتو شدیدا با شکست مواجه شده. فارس متشکل از تمام اقوام منطقه است از غرب گرفته تا کرد و ترک و پشتون و بلوچ و پنجابی و لر وووو و. فارسی زبان همه اقوام و حوزه تمدنی مشترک ماست.
علی ۲۳ آبان ۱۴۰۰ | ۱۱:۰۰
هارای هارای من تورکم. یاشاسن تورک ملتی آذربایجان. آذربایجان ساغ اولسون ایستمیرن کور اولسون.
شورت میلتی ۱۵ شهریور ۱۴۰۱ | ۰۴:۰۳
سیکیم باکونن بیرقنه،زنده باد ارمنستان بزرگ