بازتعریف منافع و راهبردها
چگونه اروپا طرفدار اسرائیل شد؟
نویسنده: بنیامین حداد (Benjamin Hadad)
دیپلماسی ایرانی: تازه‌ترین جنگ با فلسطینیان از دگرشی کارساز در سیاست خارجی اروپاییان به سود اسرائیل رونمایی کرد که سال‌ها روی آن کار شده بود. اروپا که برای چندین دهه روابطی سرد با اسرائیل داشت، در تازه‌ترین منازعه بین اسرائیل و فلسطین تغییر موضع داده است. مجموعه‌ای از دلایل اقتصادی، ژئوپلیتیکی و مسائل داخلی اروپایی‌ها عامل این چرخش انکارناپذیر است.
اروپایی‌ها موضع رسمی‌شان در زمینه منازعه را تغییر نداده‌اند و هنوز هم بر از سرگیری روند صلح، پایان دادن به اشغال‌گری و راه حل دو کشوری در چارچوب مرزهای 1967 تاکید دارند. اما مساله فلسطین اولویتش را در روابط کلی اروپا با اسرائیل از دست داده است.
نخستین دلیل این چرخش، تغییر ماهیت خاورمیانه است. به رغم بالا گرفتن خشونت‌های اخیر، امروزه به ندرت میتوان دیپلماتی اروپایی را یافت که مساله اسرائیل و فلسطین را کلیدی برای گشایش تمام تنش‌ها و منازعات منطقه بداند. بهار عربی 2010، جنگ داخلی سوریه با تمام تبعاتش در اروپا (از جمله حملات تروریستی و افزایش مهاجرت) و پرونده هسته‌ای ایران همگی به اولویت‌های اصلی خاورمیانه تبدیل شده‌اند.
بسیاری از دیپلمات‌های اروپایی در محافل خصوصی اذعان می‌کنند که توافق موسوم به آبراهام، نامی که به طرح عادی سازی اسرائیل با کشورهای عربی و اسرائیل داده شده است، تیر خلاصی به تمرکز اروپا بر مساله اسرائیل و فلسطین بود. پس از این توافق، وزیر امور خارجه اسرائیل به نشست شورای اروپا در برلین دعوت شد، افتخاری که برای نخستین بار به دیپلماتی اسرائیلی داده می‌شد.
اکتشافات انرژی در شرق مدیترانه همواره افزایش همکاری میان یونان، قبرس، اسرائیل و مصر در زمینه اکتشافات عمیق را به دنبال داشته است. در آوریل، آتن و تل آویو قرارداد دفاعی 1.65 میلیارد دلاری را امضاء کردند و این رویداد پس از دیداری بین وزرای امور خارجه امارات متحده عربی، یونان، قبرس و اسرائیل به وقوع پیوست. همچنین، عملکرد اسرائیل در زمینه‌های اقتصاد و فناوری توجه اروپاییان را جلب کرده است.
اما اصلی‌ترین تغییر از قلب جوامع اروپایی برخاسته و نماد دگرشی عمیق‌تر است. اروپایی‌ها که در چند سال اخیر با حملات تروریستی روبه رو شده‌اند، به‌شکل روزافزون، با اسرائیل به عنوان کشوری که با چالش‌هایی مشابه روبه رو است، احساس همبستگی می‌کنند. این حملات تروریستی اعلان خطری جدی برای دموکراسی‌های اروپایی است.
پانزده سال پیش کاملا عادی بود که ناظران نسبت به انزوای دیپلماتیک روزافزون اسرائیل در صورت عدم یافتن راه حلی پایدار و صلح آمیز برای مساله فلسطین هشدار دهند. اما این پیش‌بینی‌ها درست از آب در نیامدند. اکنون اسرائیل بیش از هر زمان دیگری با اروپا و ایالات متحده و همچنین با هند، روسیه و آفریقا شراکت اقتصادی و سیاسی دارد.
با توجه به مسائلی مانند حملات تروریستی، نگرانی‌های مربوط به هویت و مهاجرت، اعتراض جریان اصلی سیاستمداران اروپایی نسبت به مرزهای ناکارآمد و سقوط آزاد احزاب میانه‌رو و چپ، اروپایی‌ها الگوی پیشین‌شان در رفتار با مساله اسرائیل و فلسطین را زیر سوال برده‌اند. رهبران اروپایی اکنون خواهان یک اتحادیه اروپایی ژئوپلیتیک هستند که «با زبان قدرت سخن بگوید.» چه‌بسا گرایش‌ها به‌طور کلی به‌سوی تل آویو تغییر مسیر داده باشند.
منبع: فارن پالسی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11
نظر شما :