وقتی کابوس کرملین پایان یافت

دیپلماسی ایرانی: امارات متحده عربی در راستای آگاهی از آنچه ممکن است اتفاق بیفتد و به خاطر اعتقاد به ضرورت به کارگیری عقل و خرد در تمامی بحران‌های مختلف و نیز دوستی نزدیک خود با روسیه مانند سایر جهان آنچه را روز شنبه در این کشور رخ می‌داد، دنبال ‌کرد و بر لزوم حفظ آرامش، خویشتن داری و حفاظت از وحدت و ثبات روسیه تاکید کرد و این همان چیزی بود که در نهایت محقق شد.

روز شنبه روسیه ساعات سختی را سپری کرد. ساعاتی که لحظه به لحظه آن را جهان دنبال کرد. صبح آن روز، یوگنی پریگوژین، رهبر گروه واگنر پس از عقب نشینی نیروهایش از میدان نبرد اوکراین، شورش علیه رهبری روسیه را اعلام کرد و به شهر روستوف واقع در جنوب روسیه رفت و در آنجا مقر فرماندهی نظامی جنوب روسیه را اشغال و تهدید کرد به سمت مسکو پیشروی خواهد کرد.

ترس از این بود که پریگوژین تهدید خود را عملی کند و بدین ترتیب نبرد از مرزهای اوکراین به داخل روسیه منتقل شود با تمام خطرات ناشی از جنگ داخلی، تفرقه در جامعه روسیه و خطراتی که برای اتحاد روسیه دارد. این هدفی است که کشورهای غربی با ادامه دادن به جنگ اوکراین به دنبال آن بودند و آن را از طریق به فرسایش رساندن روسیه، تضعیف این کشور و تلاش برای تغییر حکومتش آشکارا نشان دادند. از این‌رو ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه شورش رهبر واگنر را «خیانت» و «از پشت خنجر زدن» توصیف کرد و او را تهدید به مجازات کرد.

درست است که پریگوژین با رهبری نظامی روسیه رابطه خوبی نداشت و در جریان نبرد باخموت اتهامات سختی را به این رهبری وارد کرد و آن را متهم کرد که در این نبرد سلاح‌های لازم را برای نیروهایش فراهم نکرده است؛ اما به ذهن کرملین خطور نمی‌کرد که به شورش متوسل شود و به پیشروی به سمت مسکو تهدید کند.

ساعات سختی که روسیه سپری کرد، لحظه به لحظه‌اش از سوی کشورهای غربی دنبال شد و آنها انتظار داشتند که اوضاع بدتر شود و روسیه در دام جنگ داخلی بیفتد و به این ترتیب آنها به هدفی که در تلاش برای آن بودند برسند؛ یعنی این‌که مسکو مجبور شود نیروهایش را از مناطق تحت اشغال خود در اوکراین خارج کند تا به این ترتیب با شورش و پیامدهایش مقابله کند. این مسئله از تب و تاب تماس‌های رهبران غربی برای بحث در مورد تحولات در عرصه روسیه و احتمالات آن در طول آن یک روز پیدا بود.

با این حال، ابتکارعمل الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهوری بلاروس، روسیه را از بدترین وضعیت نجات داد و با اعلام توافق برای پایان دادن به شورش آنچه را کشورهای غربی انتظار داشتند، خنثی کرد.

کرملین روز شنبه را روزی «دشوار، مشقت‌آور و مملو از حوادث غم انگیز» توصیف کرد. پس از آن مسکو نفس راحتی کشید؛ زیرا از کابوسی بیرون آمد که احتمال داشت از هر نظر فاجعه بار باشد.

بعد از این‌که توافق شد نیروهای واگنر به پایگاه‌های خود در اردوگاه‌های میدانی بازگردند، اوضاع جنگجویانش حل و فصل شود و از نظر قانونی تحت پیگرد قرار نگیرند و پریگوژین به بلاروس برود و اتهامات جنایی علیه او کنار گذاشته شود؛ روسیه از بحرانی سرنوشت ساز خارج شده است. بحرانی که اگر به وقوع می‌پیوست، روند جنگ در اوکراین را کاملا تغییر می‌داد.

منبع: الخلیج (امارات متحده عربی)/ تحریریه دیپلماسی ایرانی/11