میانجی برنده

دیپلماسی ایرانی: عراق خود را به عنوان یک میانجی برای حل و فصل تعدادی از بحران های منطقه‌ای (از کمک به بازگشت روابط میان ریاض و تهران گرفته تا صحبت‌ها درباره میانجی گری این کشور میان مصر و ایران و اظهار آمادگی این کشور برای ایفای نقش میانجی در موضوع یمن) معرفی می‌کند. این امر بر اوضاع داخلی این کشور بازتاب مثبتی خواهد داشت و عراق را به عنوان یک کشور بی‌طرف در تمام درگیری‌های منطقه‌ای معرفی می‌کند؛ اما در راستای محقق شدن این امر موانع متعددی وجود دارد.

نویسنده این یادداشت معتقد است که انگیزه‌های متعددی وجود دارد که ممکن است عراق را وادار کرده باشد تا نقش میانجی ایفا کند و به آرام کردن درگیری‌های منطقه ای کمک کند از جمله آنها تمایل به بازگشت عراق به عنوان یک بازیگر منطقه‌ای تاثیرگذار است. در این راستا دولت‌های متوالی عراق، از زمان نخست وزیری حیدر العبادی به دنبال اثبات این موضوع هستند که بغداد یک بازیگر منطقه‌ای است و می توان این کشور را در نقشه سیاسی و اقتصادی منطقه ادغام کرد.

بی‌تردید موفقیت عراق در کاهش تنش در منطقه به آزاد شدن سیاست خارجی این کشور از فشارهایی کمک خواهد کرد که علیه این کشور در صورت تضاد منافع طرف‌های درگیر اعمال می‌شود. همچنین موفقیت این میانجی‌گری‌ها به پیشبرد نقش عراق در منطقه و نشان دادن این کشور به عنوان حکومتی مسئول و علاقه‌مند به تحکیم ثبات منطقه‌ای کمک خواهد کرد.

عراق می‌ترسد عرصه‌ای برای هر گونه تنش احتمالی میان آمریکا و ایران یا میان ایران و دیگر کشورهای منطقه باشد، به این معنی که کاهش یا موفقیت در آرام کردن این تنش‌ها تأثیر مثبتی بر دستیابی به ثبات سیاسی و امنیتی در عراق خواهد داشت.

عراق همچنین بر این باور است که اتکا به این کشور به عنوان یک میانجی منطقه‌ای تأثیر مثبتی بر اوضاع داخلی این کشور خواهد داشت و طرف‌های منطقه‌ای پس از تفاهم‌های خود به دنبال حفظ  این عراق پذیرفته شده در منطقه‌ خواهند بود که این امر موجب جذب سرمایه‌های خارجی به اقتصاد عراق و افزایش حجم مبادلات تجاری با سایر کشورها خواهد شد.

اما من بر این عقیده ام که دیپلماسی میانجیگری عراق با موانع زیادی مواجه است. این چالش ها از فضای داخلی عراق و همچنین محیط منطقه‌ای و بین المللی این کشور ناشی می‌شود. به این ترتیب که عرصه عراق درگیر بحران‌های سیاسی‌ای است که هر از گاهی بروز می‌کند. در این عرصه همچنین جناح‌هایی وجود دارند که روابط و رویکردهای متناقضی در سیاست خارجی دارند. از این رو روند سیاسی در این کشور به اصلاحات همه جانبه‌ای نیاز دارد که به نفع عراق و منافعش در منطقه است.

همچنین این‌که سیاست خارجی عراق از تاثیر عامل آمریکا مصون نیست و هرگونه نقش میانجیگری منطقه‌ای بدون چراغ سبز آمریکا انجام نخواهد شد. علاوه بر این طرف اصلی در تنش‌های منطقه‌ای ایران است که سابقه طولانی در داشتن بحران با کشورهای متعدد دارد و رویکرد این کشور به سمت آتش بس منطقه‌ای در زمان کنونی به خاطر فشارهای داخلی و انزوای منطقه‌ای و بین المللی این کشور به علت پرونده اتمی و مداخلاتش در امور دیگر کشورها بوده است.

منبع: العرب / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11