مطالب مرتبط با کلید واژه

کشورهای عربی


کشورهای عربی و اروپایی‌ها عقد اخوت می‌بندند؟
تاثیر جئوپلتیکی نشست شورای همکاری خلیج فارس با اتحادیه اروپا

کشورهای عربی و اروپایی‌ها عقد اخوت می‌بندند؟

اجلاس قریب الوقوع کشورهای شورای همکاری و اتحادیه اروپا که قرار است در ۱۶ اکتبر در بروکسل برگزار شود، فرصت مهمی برای تقویت همکاری راهبردی میان دو طرف در زمینه‌های متعدد اقتصادی، سیاسی و امنیتی ایجاد می‌کند.

ادامه مطلب
چه رازی پشت دعوت از کشورهای عربی برای نشست ناتو است؟
در سایه بحران خاورمیانه

چه رازی پشت دعوت از کشورهای عربی برای نشست ناتو است؟

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند حضور کشوهای عربی در اجلاس ناتو، برقراری آتش بس و توقف جنگ در نوار غزه را در خط مقدم مباحث نمایان خواهد ساخت و بدون پرداختن به این موضوع، پرونده‌هایی نظیر ایجاد «ناتو» عربی یا نیروهای جایگزین عربی در غزه باز نخواهد شد و جانبداری یا ایستادن کشورهای عربی در کنار اردوگاه غربی به زیان مسکو با توجه به سیاست بی‌طرفی این کشورها که از  از آغاز جنگ در فوریه ۲۰۲۲ اتخاذ شده است، مطرح نخواهد شد.

ادامه مطلب
سیاست «به غرب فکر کن» مودی
فرصت‌ها و چالش‌های شراکت هند و امارات

سیاست «به غرب فکر کن» مودی

سیاست «به غرب فکر کن» دولت هند تعامل با غرب آسیا را در اولویت قرار داده و امارات متحده عربی سنگ بنای این گسترش روابط در منطقه شورای همکاری است.

ادامه مطلب
امریکا جهان عرب را به سود چین واگذار می کند
ضربه وجهه واشنگتن بابت حمایت از اسرائیل

امریکا جهان عرب را به سود چین واگذار می کند

نظرسنجی‌هایی که ما در اواخر ۲۰۲۳ و اوایل ۲۰۲۴ در پنج کشور عربی منطقه انجام دادیم، نشان می‌دهند که جایگاه ایالات متحده در میان شهروندان عرب به شدت کاهش یافته است. نظرسنجی‌ای که در تونس انجام شد، که بخشی از آن قبل و بخشی بعد از ۷ اکتبر بود، به وضوح نشان داد که این تغییر در واکنش به رویدادهای غزه رخ داده است. شاید شگفت تر این باشد که نظرسنجی‌ها همچنین نشان دادند که از دست دادن محبوبیت ایالات متحده به سود چین بوده است. دیدگاه شهروندان عرب نسبت به چین در نظرسنجی‌های اخیر ما بهبود یافته و یک روند نیم دهه‌ای کاهش حمایت از چین در جهان عرب را وارونه کرده است. با این حال، هنگامی که از آنها پرسیده شد که آیا چین تلاش‌های جدی برای حمایت از حقوق فلسطینی‌ها انجام داده یا نه، شمار کمی از پاسخ‌دهندگان نظر مثبتی داشتند. این نتیجه نشان می‌دهد که دیدگاه‌های عرب‌ها بازتاب ناخرسندی عمیق از ایالات متحده است و نه حمایت ویژه ای از سیاست‌های چین در برابر غزه.

ادامه مطلب
وقتی جنگنده‌های اف-۱۶ ایران به اسرائیل رسید
وضعیت جنگنده‌های اف-۱۵ و اف-۱۶ در اسرائیل، عربستان، ترکیه، مصر و امارات

وقتی جنگنده‌های اف-۱۶ ایران به اسرائیل رسید

قبل از انقلاب، ایران ۱۶۰ فروند اف-۱۶ سفارش داد و امیدوار بود که پس از خرید این ناوگان گران، در نهایت ۳۰۰ فروند از آن‌ها را خریداری کند. ایران تنها کشور دیگری بود که این هواپیما را سفارش داده بود، اما در نهایت قبل از انقلاب ۱۹۷۹ حتی یک اف-۱۶ دریافت نکرد. بنابراین اسرائیل ۵۵ جنگنده اف-۱۶ را که در ابتدا برای ایران در نظر گرفته شده بود، قبل از انقلاب به دست آورد.

ادامه مطلب
غزه، اوکراین و جایگاه اروپایی‌ها در میان افکار عمومی عربی
وقتی قدرت نرم هزینه می‌شود

غزه، اوکراین و جایگاه اروپایی‌ها در میان افکار عمومی عربی

علی رضوانپور و سعید سیف در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: اتهام‌ها درباره اجرای استاندارد‌های دوگانه، به سرعت و با فراوانی از سوی کشور‌های عربی، قدرت‌های در حال ظهور، رقبای جغرافیایی، مقامات سازمان ملل و حتی خود مقامات غربی مطرح شده است. هنگامی که روسیه در سال ۲۰۲۲ به اوکراین حمله کرد، اروپایی‌ها تحریم‌های "گسترده و بی‌سابقه"‌ای را در تجارت، سرمایه گذاری و حتی بایکوت‌های ورزشی علیه مسکو پیاده کردند. در جریان تلاش لابی بزرگ جهانی، رهبران اروپایی، حمایت از اوکراین را به عنوان دفاع از قوانین و نورم‌های جهانی تصویر کردند.

ادامه مطلب
کویت در مسیر اقتدارگرایی جدید؟
اتفاقات اخیر به چه معناست

کویت در مسیر اقتدارگرایی جدید؟

کامران کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شیخ مشعل در نطق انحلال پارلمان و خطاب به نمایندگان بر چند کلیدواژه تاکید کرد: دخالت در هسته اختیارات و حقوق اساسی امیر، مداخله در تعیین ولیعهد، فساد گسترده، رفتارهای مغایر با قانون اساسی و تهدید امنیت کشور به اسم دموکراسی. تفسیر این کلیدواژگان می تواند حکایت از مسیر جدید کویت به سمت اقتدارگرایی در منطقه و بویژه در بین دولت های عرب خلیج فارس باشد که از یک دهه گذشته تاکنون هر پنج عضو دیگر شورای همکاری از سلطنت های نسبتا اجماعی به سمت اقتدارگرایی فردی حرکت کرده اند.

ادامه مطلب
آیا اتحاد پدافند هوایی خاورمیانه موجب بازدارندگی و انزوای ایران خواهد شد؟
تهران همچنان کشور قدرتمند منطقه

آیا اتحاد پدافند هوایی خاورمیانه موجب بازدارندگی و انزوای ایران خواهد شد؟

حمیدرضا جوادی قلعه و سعید محمدی کاوند در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: با آغاز عملیات موشکی و پهپادی ایران ضد اسرائیل که در پاسخ به جنایت این رژیم در هدف قرار دادن کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق انجام شد، عنوان شده است که تمامی بازیگرانی که در ایجاد لایه‌های مضاعف پدافندی و کمک به اسرائیل در رهگیری موشک‌ها و پهپادهای ایرانی نقش داشتند همگی جلوه عملی همان اتحاد پدافند هوایی بودند که در سال ۲۰۲۲ در نشست‌های مختلفی بر آن تاکید شده بود. جمهوری اسلامی ایران با این عملیات موفقیت آمیز نشان داد که می تواند این اتحاد به ظاهر بزرگ را در هم بشکند و معادلات آن ها را برهم بزند و باعث درهم شکسته شدن هیمنه پوشالی کشورهای دارای قدرت اتمی شود. همین امر نشانگر این است که ایران بازیگر اصلی منطقه در این نظم نوین جهانی است. 

ادامه مطلب
خاورمیانه، شهر بی کلانتر
منطقه ای که سررشته کار به دست هیچ کس نیست

خاورمیانه، شهر بی کلانتر

این منطقه خود را در یک وضعیت "میان‌دوره ای" می‌بیند. بحث درباره تک قطبی یا چند قطبی را فراموش کنید: خاورمیانه بی‌قطب است. کسی در اینجا مهار کار را در دست ندارد.

ادامه مطلب
بهانه عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل!
فلسطین آرمان جهان غیر عرب است

بهانه عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل!

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حالی که آرمان آزادی فلسطین و حمایت از قدس در جهان عرب از دستورکار دولت‌ها و حتی امت عربی خارج شده و کم رنگ می‌شود، برخی دولت‌ها و شهروندان غیر غرب و غیر مسلمان بر آزادی فلسطین و محکومیت اسرائیل اصرار دارند و به مقابله سیاسی، حقوقی و دیپلماتیک علیه دولت اسرائیل متعهد هستند. اقدام حقوقی دولت آفریقای جنوبی در تلاش برای محکومیت اسرائیل در دیوان دادگستری بین المللی با اتهام نسل کشی در غزه، اقدام دولت نیکاراگوئه در شکایت از دولت آلمان به دلیل کمک‌های مالی و نظامی آلمان به اسرائیل و نقش آن در کشتار شهروندان غزه، قطع روابط برخی دولت‌های آمریکایی با اسرائیل و... را می‌توان ازجمله تبدیل آزادی فلسطین به آرمان جهان غیر عرب دانست.

ادامه مطلب
آقایان عرب و مسلمان، مردم فلسطین چشم انتظارند
سومین نشست کشورهای وزرای امور خارجه کشورهای عضو کنفرانس اسلامی درباره غزه

آقایان عرب و مسلمان، مردم فلسطین چشم انتظارند

علی موسوی خلخالی می نویسد: امید است سومین نشست وزرای امور خارجه کشورهای عضو کنفرانس اسلامی بتواند گام های لازم عملی را در جهت کاهش آلام مردم فلسطین بردارد و رژیم صهیونیستی برای یک بار هم که شده از جانب کشورهای اسلامی احساس فشار کند. این هدف محقق نخواهد شد مگر زمانی که کشورهای اسلامی به طور جدی احساس کنند نسبت به ملت فلسطین مسئول هستند و این مسئولیت را با اتحاد و هم صدایی در برابر رژیم اسرائیل نشان دهند.

ادامه مطلب
چرا تقویت همکاری عراق و عربستان مهم است
گامی ضروری برای تحقق ثبات، صلح و توسعه

چرا تقویت همکاری عراق و عربستان مهم است

الشمری درباره آینده روابط بین دو کشور گفت که شاهد رشد قابل توجه آن خواهیم بود چرا که تمایل متقابلی میان بغداد و ریاض وجود دارد و نخبگان سیاسی موثر در عراق معتقد هستند که عربستان از کشورهایی است که می تواند پیشرفت بیشتری برای عراق محقق کند و این امر به آینده رشد روابط بین دو کشور کمک می کند.

ادامه مطلب
اقتصادهای خاورمیانه تحت الشعاع جنگ غزه
تولید نفت کاهش می یابد

اقتصادهای خاورمیانه تحت الشعاع جنگ غزه

اقتصاد کشورهای همسایه فلسطین و اسرائیل شاهد تاثیر این جنگ بویژه بر درآمدهای گردشگری بوده است و هزینه های حمل و نقل به شکل زیادی افزایش یافته و  کاهش رفت و آمد در در دریای سرخ کاملا مشهود است که این امر می تواند آسیب های اقتصادی را در سطح جهانی تشدید کند.

ادامه مطلب
ننگ ناتوانی قدرت‌های پوشالی!
شکست بزرگ اعراب

ننگ ناتوانی قدرت‌های پوشالی!

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت‌های عرب به‌خصوص صاحبان منابع نفت و گاز که طی یک دهه اخیر به بازیگران اقتصاد، ورزش، فناوری و ... نظام جهانی نیز تبدیل شده اند و ادعای برتری منطقه‌ای و جهانی دارند، قدرت‌های پوشالی هستند که تنها به فریب افکار عمومی جهان عرب قادر بوده و این نیرنگ به تضمین بقای قدرت آنان کمک کرده است.

ادامه مطلب
آینده روابط امریکا و کشورهای شورای همکاری
سایه جنگ غزه سنگینی می کند

آینده روابط امریکا و کشورهای شورای همکاری

پیشتر روابط امریکا با شورای همکاری طی سال های گذشته با بحران های پیاپی در زمینه اعتماد میان یکدیگر همچون کاهش نظامیانش در منطقه، روابط با ایران و عقب نشینی آشفته وهرج ومرج گونه از افغانستان در سال ۲۰۲۱ روبرو شده بود، این در حالی است که تضادهای مبهمی همچنان در خصوص تجاوز کنونی اسرائیل در این روابط وجود دارد.

ادامه مطلب
ایران در کجا ایستاده است؟
خاورمیانه توسعه گرا

ایران در کجا ایستاده است؟

سهراب انعامی علمداری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در شرایط کنونی و با وجود دگرش های راهبردی جدید و شکلگیری دولت های توسعه گرا در خاورمیانه، نگاه کلاسیک راهبردی ایران بر سیاست خارجی غالب بوده است. با ابلاغ سند چشم‌انداز بیست ساله (۱۴۰۴) جمهوری اسلامی ایران در ۱۳ آبان۱۳۸۲، به نظر می رسید که سیاست خارجی ایران مسیر متفاوتی از گذشته را طی کند چراکه سند، جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری را برای کشور با الگوی رفتاری تعامل سازنده تعریف کرده بود. اما بررسی آمارهای کلان اقتصادی دهه ۹۰ خورشیدی حاکی از آن است که در این دهه یکی از ضعیف‌ترین عملکردهای اقتصادی ثبت شده است. آمارها نشان می‌دهد در دهه۹۰ رشد اقتصادی حرکت زیگزاگی داشته و متوسط رشد اقتصادی رقمی نزدیک صفر است. نیمی از سال‌های دهه۹۰ رشد اقتصادی منفی گزارش شده و در ۲ سال رشد اقتصادی از منفی ۶درصد نیز کمتر بوده است. همچنین اطلاعات مرکز آمار ایران گویای آن است که حدفاصل سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ در مجموع ۱۶ میلیارد و ۴۱۸ میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی از محل سرمایه مستقیم و اوراق جذب شده است. چنین روندی نشان می دهد که اساسا سیاست خارجی در خدمت فرایند توسعه قرار نگرفته و هنوز سیاست خارجی ایران در  بند زنجیرهای ژئوپلیتیک  قرار دارد.

ادامه مطلب
دیپلماسی عربی در محک جنگ غزه
کشورهای شورای همکاری چقدر موفق بودند؟

دیپلماسی عربی در محک جنگ غزه

افزایش فعالیت‌‌های دیپلماتیک در منطقه این امید را ایجاد کرد که کشورهای شورای همکاری قادرند بر کارزار نظامی اسرائیل علیه نوار غزه تاثیر بگذارند و از گسترش درگیری‌‌ها در منطقه جلوگیری کنند، چرا که به هر حال برخی از کشورهای شورای همکاری همچون امارات متحده عربی و بحرین با اسرائیل کانال‌‌های ارتباطی رسمی دارند.

ادامه مطلب
ولع بیشتر کشورهای عربی به خرید اسلحه بعد از طوفان الاقصی
نگرانی از بی ثباتی افزایش یافته است

ولع بیشتر کشورهای عربی به خرید اسلحه بعد از طوفان الاقصی

حمله اخیر حماس به اسرائیل و پیامدهای آن که شامل حمله گسترده اسرائیل به نوار غزه می‌شود این احتمال را مطرح کرده که این کشورها از بیم بی‌ثباتی بودجه دفاعی خود را افزایش دهند. با درگرفتن جنگ، هیچ یک از این کشورها به صورت رسمی از افزایش هزینه‌های نظامی خود سخن نگفته‌اند اما ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که چنین تصمیمی در کنار تلاش برای متنوع کردن منابع واردات سلاح گرفته شده است.

ادامه مطلب
بی تفاوتی عربی برسر غزه
بی عملی کشورهای اسلامی برسر فلسطین برای چیست؟

بی تفاوتی عربی برسر غزه

علیرضا سهرابی نور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به بیانیه صادر شده کشورهای عربی و اسلامی در نشست ریاض درباره غزه، می توان دریافت که هیچ اقدام مهم و عملی در این نشست برای بازدارندگی رژیم صهیونیستی در خصوص نسل کشی در نواره غزه منتج نشده است و بیشتر جنبه توصیه ای دارد تا یک بیانیه محکم.

ادامه مطلب
مشکل فقدان دیپلماسی گروه های مقاومت
ایران باید نقش محوری ایفا کند

مشکل فقدان دیپلماسی گروه های مقاومت

محسن بهاروند در یادداشتی می نویسد: محور مقاومت در دیپلماسی نیازمند نمایندگان صادق و جدی تری است. محور مقاومت نیازمند طراحی یک دیپلماسی پیشرو و فراتر از قالبهای موجود است. از دیدگاه شخصی من ایران به عنوان کشوری که همواره حمایت‌های بی دریغ معنوی و انسانی به محور مقاومت مبذول داشته است باید بتواند در شکل گیری دیپلماسی مقاومت نیز نقش محوری را به عهده بگیرد. هیچ کشوری به اندازه ایران نمی تواند منافع حداکثری مقاومت را در میدان دیپلماسی تأمین کند.

ادامه مطلب
این کشورهای عربی دورو
آنها نگرانند که جنگ غزه، طرح های اقتصادی شان را ناکار کند

این کشورهای عربی دورو

آن گونه که رنج های فلسطینیان، توجه اعراب را به خود جلب کرده و هیجانشان را شعله ور می سازد، رنج های سودانی ها یا یمنی ها یا سوری ها چنین تاثیری ندارد.

ادامه مطلب
اروپا منتظر چیست؟
سفرای کشورهای اسلامی آتش بس فوری در غزه را خواستارند

اروپا منتظر چیست؟

علی رضوان پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در اروپا منتظر چه چیزی هستید؟ عبدالرحیم آلفارا، سفیر و رئیس نمایندگی دولت فلسطین در اتحادیه اروپا، بلژیک و لوکزامبورگ، گفت: اگر زیاد صبر کنیم، تعداد کشته‌ها به زودی به ۲۰۰۰۰ نفر خواهد رسید.

ادامه مطلب
از نتایج اجلاس ریاض تا آینده پیمان ابراهیم
چرا نشست بی نتیجه ماند؟

از نتایج اجلاس ریاض تا آینده پیمان ابراهیم

محمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از دلایل بی نتیجه بودن نشست کشورهای اسلامی، تفاوت رویکرد آنها به پیمان ابراهیم و آشتی سیاسی با اسرائیل است؛ در حالی که ایران و سایر اعضای جبهه مقاومت، عادی سازی روابط با اسرائیل را خیانت به آرمان فلسطین و دلیل زیاده خواهی های اسرائیل در سالهای اخیر می دانند، کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نمی خواهند در مواجهه با این جنگ، تمامی پلهای پشت سر خود را خراب کرده و روابطشان را با آمریکا و حتی رژیم اسرائیل کاملا تیره و سرد کنند در نتیجه سیاست یکی به میخ و یکی به نعل را در پیش گرفته اند و می کوشند از حد لفاظی و سخنرانی های آتشین فراتر نروند.

ادامه مطلب
جنگ غزه گواه تشتت کشورهای اسلامی و همبستگی غربی‌ها
نان به نرخ خون خوردن کشورهای عربی

جنگ غزه گواه تشتت کشورهای اسلامی و همبستگی غربی‌ها

یوسف رستمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشورهای غربی به سخنرانی و بیانیه اکتفا نکردند، آمریکا طرح کمک مالی چند میلیاردی را به مجلس برد و دو ناو جنگی هواپیمابر و تیپ ویژه کماندوئی خود را به مدیترانه برد تا اسرائیل با خیال راحت تاخت و تاز کند. اما در اردوگاه مقابل حکام کشورهای اسلامی و عربی به عنوان حامیان مردم غزه و فلسطین که سالهاست نان این حمایت صوری را می خورند، وقتی مردم غزه در محاصره و جنگ بی امان قرار گرفتند، همسایه فلسطین، مصر، تنها راه گریز مردم غزه از مهلکه یعنی گذرگاه رفح را بست که مردم راه فراری نداشته باشند و روزها پس از ادامه جنگ آن هم با فشار نهادهای امدادرسانی بین المللی و حقوق بشری گذرگاه را آن هم خیلی محدود برای عبور کامیون های امدادی باز کرد. اردن دیگر همسایه فلسطین کاری بهتر از مصر در حق مردم غزه نکرد.

ادامه مطلب
زوال الگوی ملت سازی و آرمانگرایی اعراب و اسرائیل
تراشیدم، پرستیدم، شکستم:

زوال الگوی ملت سازی و آرمانگرایی اعراب و اسرائیل

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: غرب به‌خصوص اروپا در تراشیدن، پرستیدن و شکستن بت‌ها و سیاست‌های راهبردی خود، پیشینه‌ای پربار دارد. انواع بت‌هایی که در قالب سیاست‌ها و سیاستگذاری‌های عمومی به‌ویژه سیاستگذاری خارجی در غرب یا کل جهان تراشیده شده و با جهانی‌سازی این بت‌ها، جهان به هژمونی غرب تن داده است. بت‌هایی به نام لیبرالیسم، کمونیسم، سوسیالیسم، حقوق بشر، آزادی بیان، سازمان ملل متحد و ... همگی در غرب به‌ویژه اروپای قرن ۱۹ و ۲۰ شکل یافته است و بخشی از سیاستگذاری راهبردی و الگوی حکمرانی غرب و بلکه مدیریت و کنترل سایر حوزه‌های جغرافیایی (مانند تدوین اندیشه کمونیسم در اروپا، آلمان و ظهور عملیاتی آن در روسیه و چین) بودند. یکی از این بت‌هایی که طی بیش از ۷ دهه اخیر مورد تأکید غرب قرار داشته، هولوکاست و پیامد آن یعنی ظهور و تقویت دولت صهیونیسم در فلسطین بوده است.

ادامه مطلب
آیا بلوک منطقه‌ای در خاورمیانه کارآیی دارد؟
اسرائیل یک معضل

آیا بلوک منطقه‌ای در خاورمیانه کارآیی دارد؟

شکستن طلسم منطقه‌ای، نیازمند فراتر رفتن از مرزهای سنتیِ رقابت‌های ژئوپولیتیک است. یک پیشنهاد قابل اجرا، ایجاد یک بلوک منطقه‌ای است – مشابه سازمان دولت‌های آمریکای لاتین (OAS) یا اتحادیه آفریقا (AU) که بر چالش‌های مشترک و نیز منافع مشترک تمرکز دارد. این ایده پیشنهاد می‌کند که فراتر از سازمان‌های کنونیِ همکاری زیرمنطقه‌ای مانند اتحادیه عرب، اتحادیه مغرب عربی، شورای همکاری خلیج فارس و شورای همکاری چهارجانبه گام برداریم. نمونه‌های گذشته نشان می‌دهد که سازمان‌های منطقه‌ای اغلب پس از تنش‌های مزمن یا در روند تنش زدایی شکل می گیرند، سناریویی که در منطقه خاورمیانه بزرگ یا  MENA غریبه نیست.

ادامه مطلب
پنج عاملی که نمی گذارد خاورمیانه به شرایط عادی برسد
از تغییرات آب و هوایی تا تحولات سیاسی

پنج عاملی که نمی گذارد خاورمیانه به شرایط عادی برسد

خاورمیانه نه تنها به وضعیت قبلی برنگشته بلکه در آستانه یک انتقال قرار دارد و این بر عهده مردم و دولت‌های منطقه است که تصمیم بگیرند این انتقال، چه شکل و شمایلی داشته باشد.

ادامه مطلب