امارات، «بچه پولدار ننر» کشورهای عربی

دیپلماسی ایرانی: این روزها امارات متحده عربی «آتش به یار معرکه» شده است؛ از اختلافات مصر و اتیوپی گرفته تا جنگ یمن و جنگ داخلی سودان تا ادعاهای نخ‌نما و تکراری علیه کشورهای دیگر. بسیاری بر این اعتقادند که امارات با هم‌دستی اسرائیل و امریکا توطئه‌ای را در منطقه حتی علیه متحد دیرینه‌اش عربستان سعودی پیش می‌برد. 

امارات متحده عربی حتی در مناقشه هند و پاکستان نیز نوعی سیاست مداخله‌آمیز منفی پیش گرفته و در جهت تشدید تنش میان دو طرف وارد عمل شده است. در حالی که عربستان روابط خود را با پاکستان عمیق کرده و معاهده استراتژیک امنیتی امضا کرده، امارات به حمایت از هند برخاسته و عملا عربستان و پاکستان را تحت فشار گذاشته است. 

در مناقشه کشمیر نیز امارات در جهت جدایی‌طلبی کشمیر تبلیغ می‌کرد و هنوز هم می‌کند، موضوعی که برای همه علامت استفهام ایجاد کرده است که اصلا چرا باید امارات در این موضوع ورود کند؟!

حتی در غزه فلسطین، امارات متحده عربی به گونه‌ای رفتار می‌کرد که منافع اسرائیل و امریکا - به اسم واقع‌گرایی - نیز در نظر گرفته شود و حتی در نشست‌های سازمان کنفرانس اسلامی سیاستی بسیار محافظه‌کارانه اتخاذ می‌کرد و با بسیاری از بندهایی که به سود ملت فلسطین بود، مخالفت می‌کرد و اگر فشار افکار عمومی جهان عرب نبود، امارات بیشتر با اسرائیل همراهی می‌کرد تا فلسطین.

تازه‌ترین رفتار مخرب امارات را می‌توان در نشست اخیر وزرای امور خارجه کشورهای عضو عدم تعهد در کامپالا، پایتخت اوگاندا مشاهده کرد. در آن‌جا اختلافات سودان و امارات به وضوح برجسته بود. در این نشست دولت قانونی سودان که مورد حمایت جامعه جهانی است از مداخله خارجی در ناامن سازی داخلی سودان انتقاد کرد و در بیانیه پایانی نشست می‌خواست که این بند آورده شود که نباید کشورهای داخلی در امور داخلی سودان دخالت کنند و به‌ویژه از نیروهای واکنش سریع که علیه دولت مرکزی در خارطوم شوریده‌اند، حمایت شود – اشاره دولت خارطوم به‌روشنی امارات بود که حامی اصلی نیروهای واکنش سریع است – با این بند دولت امارات و بحرین مخالفت کردند.  نکته این‌که بحرین هم به حمایت از امارات با گنجاندن این بند مخالفت کرد که نشان می‌دهد میان این دو کشور شورای همکاری خلیج فارس که با اسرائیل عادی‌سازی روابط داشته‌اند، هماهنگی وجود دارد که این هماهنگی می‌تواند فراتر از هماهنگی روابط دو کشور همسایه و عضو شورای همکاری باشد.

این در حالی است که امارات متحده عربی مدتی است بر تلاش‌های خود علیه ایران بر سر جزایر افزوده و گمان می‌برد که چون روابط ایران با غرب تیره است پس می‌تواند از این حربه به عنوان ابزار فشار استفاده کند، از این رو در هر نشست‌وبرخاست بین‌المللی موضوع جزایر را پیش می‌کشد و تلاش می‌کند از ظرفیت‌های بین‌المللی برای اعمال فشار بیشتر بر ایران استفاده کند. در کامپالا نیز امارات تلاش کرد موضوع جزایر سه‌گانه را پیش بکشد و با سماجت آن را در بیانیه پایانی این نشست بگنجاند. 

امارات در حالی این سیاست را پیش گرفته که اکنون برای اکثریت کشورهای عربی و اسلامی این کشور همانند «بچه پولدار مغرور بدعنق» شناخته می‌شود که از هر ابزاری برای پیشبرد اقدامات ایذایی خود استفاده می‌کند. 

اکنون یمنی‌ها بر سر حمایت امارات از شورشیان یمن جنوبی، مصری‌ها بر سر حمایت ابوظبی از اتیوپی در جریان سد بزرگ النهضه که آدیس‌آبابا با سرمایه‌گذاری و پول‌های امارات متحده عربی این سد را ساخته و می‌تواند بر جریان آب نیل بر مصر تاثیر مستقیم بگذارد و مصر را به خشکسالی بکشاند، سودانی‌ها بر سر حمایت ابوظبی از نیروهای واکنش سریع و سوری‌ها از حمایت امارات از جریان‌های جدایی طلب سوری در جنوب و جنوب غرب این کشور، شکایت دارند و امارات را متهم می‌کنند با استفاده از ابزارهای اقتصادی و پول‌پاشی تلاش دارد تا کشورهایشان را به ورطه تجزیه بکشاند. 

یک کارشناس مصری می‌گوید: «ما واقعا به نیات امارات شک و تردید داریم و این گونه برداشت می‌کنیم که مطابق با منافع اسرائیل انجام می‌شود. بسیاری فکر می‌کنند که به نوعی پشت پرده میان آنها هم‌دستی وجود دارد. مگر می‌شود یک کشور عربی در حالی که می‌داند این رفتارها به سود اسرائیل تمام می‌شود تا این اندازه علیه منافع عربی فعالیت کند.»

یک دیپلمات مصری نیز در این باره می‌گوید: «امارات از یک‌سو در کشورهایی مثل مصر سرمایه‌گذاری می‌کند و در نجات اقتصادی آنها مشارکت دارد و از سوی دیگر علیه منافع ملی آنها عمل می‌کند. ما نمی‌دانیم واقعا اهداف امارات از این‌گونه رفتارها چیست؟ مثلا چگونه می‌شود برای نجات اقتصادی مصر سرمایه‌گذاری کند اما از آن‌سو در اتیوپی از یکی از بزرگترین پروژه‌های سدسازی جهان حمایت مالی کند در حالی که می‌داند این سد تا چه اندازه روی منافع ملی مصر تاثیر می‌‌گذارد و می‌تواند کشور را به خشکسالی بی‌سابقه بکشاند و تنش‌های آبی را موجب شود.»

امارات کشوری نیست که به سادگی بتوان رفتارهای سیاسی و دیپلماتیک آن را تجزیه و تحلیل کرد. دقیقا مثل بچه پولدار ننری است که با پول در اختیار خود هر کار دلش بخواهد می‌کند و حتی حاضر است صرفا برای منافعی که برای کسی روشن نیست حتی علیه حیثیت و آبروی خود هزینه کند. آیا واقعا اماراتی‌ها به عواقب کار خود فکر نمی‌کنند؟! آیا در دیپلماسی خود جایی برای پرستیژ تعریف نکرده‌اند؟!