چرا کرزاى در مناظره شرکت نکرد؟

سابقه کوتاهى در رابطه با انتخابات افغانستان وجود دارد. اين دومين بار است که پس از حمله امريکا به افغانستان،‌ در اين کشور انتخابات رياست جمهورى برگزار مى‌شود. همچنين براى اولين بار مناظره انتخاباتى ميان کانديدا‌ها از طريق رسانه‌ها برگزار مى‌شود.

در افغانستان شبکه‌هاى خصوصى تلوزيونى زيادى وجود دارد. شبکه تلویزيونى دولتى پوشش کاملى در شهرهاى مختلف افغانستان ندارند و شبکه های خصوصى به دليل اينکه معمولا امکانات‌شان بيشتر از شبکه‌هاى دولتى است پوشش گسترده‌ترى دارند. مى‌توان گفت شبکه‌هاى خصوصى در افغانستان تا حدودى قوى‌تر از شبکه‌هاى دولتى هستند.

نکته مهم در اين مناظره‌ها که براى اولين بار صورت گرفته است، ‌اين است که رئيس دولت فعلى حضور پيدا نکرده است و از 41 کانديداى مطرح، فقط دو کانديدا در اين مناظره‌ها شرکت کرده‌اند.
پوشش تلويزيونى و داشتن تلویزيون يک بحث است و داشتن برق بحثی ديگر. وجود الکتريسیته در افغانستان يک پديده عمومى نيست.

معمولا شهرهاى بزرگ و مراکز استان‌ها در افغانستان تلويزيون دارند و طبيعتا گسترد‌گى وسيع در مقايسه با ديگر کشورهاى جهان ندارد.
این مناظره های انتخاباتی در رسانه‌هاى افغانستان يک پديده جديد است و براى اولين بار صورت مى‌گيرد و قاعدتا مى‌تواند از اتفاقى که در ايران افتاد تاثير گرفته باشد. اولين مناظره‌ که در حدود دو ساعت بود با 20 دقيقه تاخير بين اين دو کانديدا يعنى دکتر عبدالله عبدالله و دکتر اشرفى‌نيا شروع شد.

به نظر مى‌رسد که اين اتفاق،‌ اتفاق مهم و جديدى است ولى تاثير خیلی زیادی در روند شکل‌دهى رأى‌دهندگان نداشته باشد.

پوشش تلويزيونى و نبود امکانات و فقر در مقايسه با ايران، مقايسه درستى نيست. درواقع علت تاثیرگذاری محدود این مناظره ها در افغانستان به دلیل همین محدودیت هاست و اینکه رسانه ها در آنجا به گستردگی ایران فعالیت نمی کنند.

تاثیرگذاری زیاد مناظره ها در ایران به سبب پوشش ميليونى توسط صدا و سیما بود  و در حقيقيت مى‌توان گفت که در جاى جاى ايران مناظره‌ها ديده مى‌شد.
اگر مناظره در هر جاى ديگر جهان برگزار مى شد به دليل وجود امکانات و اينکه پوشش سراسرى دارد موفق‌تر بود، اما در افغانستان خبری از این گستردگی رسانه ها نیست.

در خبر‌ها آمده است که سخنگوى دولت کرزاى گفته است که  ممکن است در اين مناظره‌ها بهره‌بردارى تجارى و تبليغاتى صورت بگيرد و به همين دليل کرزاى در آن شرکت نمى‌کند.
شبکه‌اى که مناظره را برگزار کرده است شبکه‌اى خصوصى است، و دليلى که آورده‌اند اين است که چون اين شبکه خصوصى است کرزاى در اين مناظره‌ها شرکت نمى‌کند.

در مورد تاثیرگذاری انتخابات ایران بر انتخابات ریاست جمهوری افغانستان بعيد مى‌دانم که انتخابات ايران در افغانستان تاثير متقابل داشته باشد، چراکه نوع تاثير رسانه‌هاى ‌ديدارى و شنيدارى به لحاظ تنوع در ايران و افغانستان متفاوت است.

اينکه دائما گفته مى‌شود سبک مناظره سبک آمريکايى است من کاملا مخالف اين صحبت هستم. مناظره سبک خاصى ندارد. سبک اولين مناظره در افغانستان به  سبک خود افغان‌ها بوده است، در اين مناظره نوع لباس و پوشش مخصوص خود افغان‌ها بود و هردو کانديدا پوشش افغانى داشتند.

پوشش آقاى اشرف‌خانى پوشش مربوط به خود افغان‌ها بود که معمولا در مراسم رسمى و سنتى‌تر استفاده مى‌شود و آقاى دکتر عبدالله همان طور لباس پوشيده بود که هميشه مى‌پوشيد.

معتقدم که تاثير اين مناظره‌ها و سبک آن در اين مناظره‌ تاثير بيشترى از همسايه‌هاى افغانستان تا آمريکا داشته است.

در آمريکا مناظره در دوره‌هاى متفاوت رياست جمهورى در انتخابات انجام مى‌شود، اما مى‌بينيم که اين اتفاق و پديده در ايران و افغانستان هم صورت مى‌گيرد.

به نظر مى‌رسد که اگر قرار است قیاسی هم انجام شود، اين مناظره‌ها از ايران تاثير گرفته اند تا امريکا.  

ضمن اينکه ما با افغان‌ها هم‌زبانيم و زبان فارسى پوشش وسيعى در افغانستان دارد. بخش وسيعى از افغانستان به زبان فارسى صحبت مى‌کنند و اکثر قريب به اتفاق مردم افغانستان با زبان فارسى آشنايى دارند، حتى آنهايى که فارسى زبان نيستند.

بنابراين، اين همسايگى و مرزى که با افغانستان داريم و همچنين رفت آمدهايى که انجام مى‌شود و مهاجرينى که در ايران به سر می بردند و ... اگر سبک تقليدى هم باشد، تقليدى از ايران است و تاثير ايران و تحولات ايران خيلى در افغان‌ها  بيشتر بوده است تا جاهای دیگر.