حسن روحانى: ترديد آمانو توجيهى ندارد
دیپلماسی ایرانی: حسن روحانى گفت: براى امنيت توليد، توزيع و صادرات نفت، سياست خارجى نقش بسيار موثر و اساسى دارد و با يک سياست مدبرانه است که مى‌توانيم از نفت به خوبى بهره‌بردارى کنيم.
رييس مرکز تحقيقات استراتژيک مجمع تشخيص مصلحت نظام در همايش ملى «نفت و سياست خارجى» گفت: اقتصاد نمى‌تواند از سياست خارجى جدا باشد و همواره بين اين دو پيوندهاى مستحکمى وجود دارد. اقتصاد قوى بدون سياست خارجى مدبرانه امکان‌پذير نيست و بالعکس.
وى ادامه داد: در ميان بخش‌هاى اقتصادى نفت جايگاه خاص و ويژه‌اى دارد مخصوصا در ارتباط با ايران و کشورهايى مثل ما.
رييس مرکز تحقيقات و استراتژيک تشخيص مصلحت نظام با اشاره به آغاز داستان نفت در ايران تصريح کرد: سال ١٨٥٥ ميلادى اين داستان با اعلام يک زمين‌شناس انگليسى مبنى بر اينکه ايران داراى نفت است آغاز شد و صد و چند سال پيش اولين اکتشاف در ١٢٨٧ در مسجد سليمان صورت گرفت. اولين قرارداد دولت ايران در زمان ناصرالدين‌شاه با دارسى در ١٢٩٠ بسته شد و مى‌بينيد که سياست خارجى از آغاز با نفت همراه بوده است. بعد از اينکه تا حدود ١٣١١ شرکت دارسى در ايران فعال بود قرارداد جديدى در ١٣١٢ با يک شرکت انگليسى ديگر بسته شد که تا ١٣٢٩ اين قرارداد ادامه يافت يعنى تا زمان ملى شدن صنعت نفت.
روحانى گفت: از کشف نفت در ايران تا ملى شدن آن انگليسى‌ها نسبت به نفت در ايران تصميم‌گير بودند؛ بعد از ملى شدن نفت افت شديدى در توليد در ايران به وجود آمد؛ چرا که شرکت‌هاى خارجى از ايران رفته بودند تا کودتاى ٢٨ مرداد ١٣٣٢ که دوباره نفت به خارجى‌ها داده شد. البته اين بار در قالب يک کنسرسيوم متشکل از انگليسى‌ها، آمريکايى‌ها و حتى هلندى‌ها.
رييس مرکز تحقيقات و استراتژيک تشخيص مصلحت نظام خاطرنشان کرد: در جريانات مختلفى نفت جايگاه ويژه‌اى در منطقه و دنيا پيدا کرده است البته در منطقه ما ايران اولين کشورى است که در آن اکتشاف نفت صورت گرفت. در منطقه ما و جهان همواره با يک ديد خاصى به نفت نگاه شده است. مصرف‌کنندگان يا آنها که اهل تقاضا هستند هيچ‌وقت با يک نيت درست و صادقانه و بر مبناى روابط عادلانه به کشورهاى نفت خيز نگاه نکردند؛ بلکه همواره به دنبال ارزان‌تر بردن نفت و تسلط بر چاه‌هاى نفتى بودند. معمولا توليد در ايران صيانتى نبوده است بلکه به دنبال توليد بيشتر و سود بيشتر بوده‌اند و همواره بحث عمده قيمت نفت در ايران و دنيا وجود داشته است و روزى هم که قيمت نفت را پايين مى‌آوردند آنقدر به آن ماليات مى‌بستند که براى مصرف‌کننده واقعى قيمت بسيار بالايى بود.
روحانى با اشاره به قيمت امروز نفت خاطرنشان کرد:در سال ١٩٧٣-74 که قيمت نفت بالا رفت و به حدود ١١ دلار رسيد هر اونس طلا ١٠٠ دلار بود الان هر اونس طلا ١٢٠٠ دلار است؛ يعنى ١٢ برابر شده است و با همين معيار اگر بخواهيم قيمت نفت را به دست بياوريم يعنى حداقل بايد در سال ١٩٧٣ -74 قيمت نفت به ١٣٨ دلار مى‌رسيد.
وى با اشاره به تشکيل اوپک تصريح کرد: همکارى کشورهاى توليدکننده يک قدم ما را به حق‌مان نزديک کرده است و در اين صورت بود که توانسته‌ايم تا حدودى از حق‌مان نسبت به نفت استفاده کنيم، اما مصرف‌کنندگان به نفت به جاى اينکه با سياست درست با توليدکنندگان رفتار کنند از زاويه استثمار و تسلط بر چاه‌هاى نفت برخورد کردند و نفت را به جاى نعمت به نقمت تبديل کردند. اين روند به شکلى ادامه يافت که دو طرف از نفت به مثابه يک اسلحه استفاده کردند که ظهور اين مساله در سال ١٩٧٣ بعد از جنگ رمضان بين اعراب و اسراييل بود که از حربه نفت استفاده شد و البته مصرف‌کنندگان نيز گاهى از حربه نفت استفاده مى‌کنند و از آن براى اعمال فشار بهره مى‌برند.
روحانى اظهار داشت: رويکرد تقابل بين مصرف‌کننده و توليدکننده از ابتدا وجود داشته است و در جنگ خليج فارس به گونه‌اى بود که اساسا اين جنگ را به جنگ نفت تبديل کرد. عراق به دنبال نفت کويت به اين کشور حمله کرد و آمريکا به دنبال نفت‌خيز بودن کويت به منطقه لشکرکشى کرد.
رييس مرکز تحقيقات استراتژيک مجمع تشخيص مصلحت نظام با بيان اينکه ايران نيز از نفت در مقاطعى به عنوان حربه استفاده کرده است تصريح کرد: اولين بار ايران در ١٣٥٨ وقتى به دنبال تسخير لانه جاسوسى از سوى آمريکا تهديد شد از حربه نفت استفاده کرد و فروش نفت خود را به شرکت‌هاى آمريکايى تحريم کرد و در سالهاى بعد که ايران با تحريم‌هاى مختلف مواجه بود اين بار آمريکايى‌ها از نفت به عنوان حربه عليه ايران استفاده کردند؛ در دوره بيل کلينتون شرکت‌هاى آمريکايى به دستور دولت‌شان خريد نفت از ايران را تحريم کردند و سپس هرگونه سرمايه‌گذارى در بخش‌هاى نفت و گاز ايران تحريم شد.
روحانى تاکيد کرد: امروز هم در مساله هسته‌اى که حق مسلم ايران است باز هم متوسل به حربه نفت مى‌شوند و در بحث تحريم‌ها عليه ايران موضوع بنزين و يا نفت را پيش مى‌کشند.
عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام با بيان اينکه مساله نفت از ابتدا با يک رويکرد امنيتى نيز مواجه بوده است گفت: اگر اين رويکرد به يک رويکرد تعاملى بين مصرف‌کننده و توليدکننده تبديل شود و نگاه به يک بازار يکپارچه نفت که براى آينده بشريت ضرورى است باشد و از آن صيانت شود هيچ وقت بين توليدکننده و مصرف‌کننده تقابل به وجود نمى‌آيد بلکه به يک نقطه اشتراک که به نفع همه باشد مى‌رسيم تا دو طرف به سمت يک رويکرد توسعه‌اى و جهانى حرکت کنند.
وى با اشاره به چشم‌انداز ٢٠ ساله و اهميت رويکرد ايران با دنيا به صورت تعاملى خاطرنشان کرد: براساس چشم‌انداز ايران بايد به جايگاه اول منطقه از لحاظ اقتصادى، علمى و فناورى برسد و الهام‌بخش دنياى اسلام باشد و با دنيا در تعامل موثر و سازنده باشد البته اينها در مساله نفت به اين بستگى دارد که طرف مقابل هم رويکردش تعاملى باشد.
رييس مرکز تحقيقات استراتژيک مجمع تشخيص مصلحت نظام در ادامه سخنانش به اهميت ميادين مشترک ميان ايران و کشورهاى همسايه اشاره کرد و گفت: ميادين مشترک ما چه در خشکى و چه دريا با همسايگانمان بسيار حائز اهميت است که چطور از آنها استفاده کنيم. بايد با ديد منافع ملى کشورها و ملت‌ها به اين ميادين نگاه شود. ما با عراق ٢٨ ميدان مشترک داريم و اخيرا خيلى از آنها را عراق به مناقصه گذاشته است به ويژه در سال گذشته ميلادى که برخى از آنها تا پاى قرارداد هم رفته است.
وى تاکيد کرد: وظيفه سياست خارجى است که صنعت نفت را در اين عرصه همراهى کند. همچنين ايران چهار ميدان مشترک با امارات متحده عربى، چهار ميدان مشترک با عربستان، يک ميدان با ترکمنستان، يک ميدان با عمان و يک ميدان مشترک گازى با کويت، سه ميدان مشترک با قطر دارد و يک ميدان مشترک در درياى خزر با آذربايجان که مجموعا ٤٣ ميدان مشترک با هشت کشور منطقه داريم که اگر بتوانيم با اين همسايگان در قالب يک کميته فنى به بحث و تبادل بپردازيم و مسائل فنى، تخصصى، نحوه اکتشاف، استخراج و توليد را بررسى کنيم به نفع دو طرف خواهد بود، اما اگر در اين خصوص به يک رقابت ناسالم برسيم هر کدام جداگانه اقدام اکتشاف، استخراج و توليد کنيم بهره‌ورى ما به حداقل مى‌رسد.
روحانى گفت: بايد تلاش کنيم ميادين مشترک نفت و گاز در اولويت‌هاى کارى ما باشد که اگر در اين خصوص فعال نشويم همسايگانمان فعال خواهند بود.
وى در ادامه گفت: تاکنون حدود ٤٤ درصد از منابع نفت خام خود را استفاده کرده‌ايم؛ از ابتداى کشف نفت تا سال ١٣٥٧، ٧/٢٧ ميليارد بشکه نفت خام توليد کرده‌ايم و از ١٣٥٧ تا ٨٧ ، ٦/٣٧ ميليارد بشکه نفت خام توليد کرده‌ايم که مجموعا ٣/٦٥ درصد از ذخاير نفت خود را توليد و يا صادر کرديم.آنچه باقى مانده است ٨٥ ميليارد بشکه نفت خام است.
وى خاطرنشان کرد: جايگاه ايران در توليد و صادرات در نفت و گاز مورد اهميت است در حال حاضر ايران جايگاه دوم را در منطقه دارد و عربستان پيشتاز است. ما توانسته‌ايم جايگاه خود را در چند سال گذشته حفظ کنيم و البته بسيار مهم است که اين جايگاه حفظ شود اما برخى از کشورها خيز برداشته‌اند تا جايگاه خود را ارتقا بخشند.
روحانى بر جلب سرمايه‌گذارى خارجى و فناورى تاکيد کرد و گفت: مهم است که براى توسعه ميادين خود سرمايه‌گذارى خارجى را جذب کنيم و کار سياست خارجى است که اين مسير را براى بخش نفت تسهيل کند.
وى همچنين خاطرنشان کرد: در بخش فناورى نياز داريم تا سياست خارجى‌مان فعال عمل کند. ضريب بازيافت ما در بخش فناورى بسيار مهم است. ميزان بازيافت ما از نفت در حال حاضر حدود ٢٦ درصد است که مى‌توانيم با فناورى‌هاى روز و پيشرفته آن را ارتقا بخشيم اگر بتوانيم حتى يک درصد اين مقدار را بالا ببريم توانسته‌ايم چيزى حدود ٣٥٠ ميليارد دلار با قيمت ٧٠ دلار به دست آوريم که معادل ٥ ميليارد بشکه نفت است.
وى تاکيد کرد: بايد با فعال شدن سياست خارجى و رويکرد تعاملى با دنيا سرمايه مورد نياز در بخش نفت را جذب کنيم و از سويى فناورى لازم را براى ارتقاى اين صنعت به کار گيريم. آنهايى که به اين نکات توجه ندارند بايد بدانند که گاهى برخى شعارهاى بى‌حساب و کتاب ضررش براى منافع ملى بسيار زياد است. در حالى که يک گام درست در اين مسير مى‌تواند به نفع کشور باشد.
عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام در ادامه به موضوع شدت مصرف انرژى در ايران اشاره کرد و گفت: ما در حال حاضر نفت را در داخل تلف مى‌کنيم. اگر ١٥٠٠ ميليون بشکه کل توليد نفت ما در سال باشد ٩٠٠ ميليون بشکه را صادر مى‌کنيم و مابقى را در داخل مصرف مى‌کنيم که اين ميزان رقم بالايى است و تا سال ١٣٩٩ به جايى خواهيم رسيد که کل توليد خود را اگر در داخل مصرف کنيم هم کم مى‌آوريم و بايد از خارج نفت وارد کنيم. اميدوارم بحث يارانه‌ها بتواند جلوى مصرف بى‌رويه را بگيرد، اما مساله‌اى که مى‌تواند در اين خصوص تسهيل‌کننده باشد موضوع تکنولوژى است و استانداردسازى تجهيزات گرمايى و يا خودروها در داخل که در مقايسه با دنيا غيرقابل قبول است. شدت انرژى يعنى ميزان انرژى معادل نفت خام براى توليد ١٠٠ هزار در توليد ناخالص داخلى، که در ايران ٠/٩ تن معادل نفت انرژى مصرف مى‌کنيم و ژاپن ١٢ درصد و در اروپا اين ميزان ٢ درصد است بنابراين مى‌بينيد که فناورى مى‌تواند جلوى اين شدت انرژى را بگيرد.
رييس مرکز تحقيقات استراتژيک مجمع تشخيص مصلحت نظام خاطرنشان کرد: براى امنيت توليد، توزيع و صادرات نفت سياست خارجى نقش بسيار موثر و اساسى دارد و با يک سياست مدبرانه است که مى‌توانيم از نفت به خوبى بهره‌بردارى کنيم.
وى تاکيد کرد: بايد به جاى فضاى تقابلى و امنيتى به دنبال تعامل و همکارى بود.
حسن روحانى همچنين درخصوص موضوع هسته‌اى کشورمان اظهار داشت: از مسيرى که در بحث هسته‌اى اتخاذ کرده‌ايم عقب‌نشينى نخواهيم کرد. معتقدم حفظ دستاوردهاى هسته‌اى از اهداف جمهورى اسلامى ايران است و از آن عقب‌نشينى نخواهد کرد.
رييس مرکز تحقيقات استراتژيک مجمع تشخيص مصلحت نظام در حاشيه همايش ملى «نفت و سياست خارجى» در جمع خبرنگاران افزود: ما در بحث انرژى هسته‌اى به دنبال اهداف صلح‌آميز قانونى و در چارچوب ان‌پى‌تى هستيم و فشارى که دنيا به‌ويژه غربى‌ها به ما وارد مى‌کنند ناحق است؛ بنابراين جمهورى اسلامى ايران بايد بر حقوق خود تاکيد کند.
روحانى در پاسخ به سوالى در ارزيابى از گزارش آمانو گفت: آمانو در اين گزارش خود در چند قسمت کاملا حرف غربى‌ها را آورده است؛ وگرنه آژانس مى‌داند براى انحراف و عدم انحراف از مسير صلح‌آميز، مواد هسته‌يى بايد مورد نظر قرار گيرد. در حالى که تمام مواد هسته‌اى ايران تحت کنترل آژانس قرار دارد و مى‌داند که از اين مواد هسته‌اى ما تاکنون استفاده صلح‌آميز کرده‌ايم. ترديدى که آقاى آمانو در گزارش خود درباره فعاليت‌هاى هسته‌اى ايران مى‌کند هيچ توجيهى ندارد. تمام کيک زرد، UF6 و کلا آنچه که در نطنز داريم و غنى‌سازى مى‌کنيم تحت کنترل آژانس است و حتى در حد گرم بازرسان حسابرسى مى‌کنند؛ بنابراين معنى ندارد آژانس نسبت به هدف يک کشور در چنين وضعيتى ترديد کند.
روحانى در مورد آينده تحريم‌ها عليه ايران گفت: آمريکايى‌ها و برخى کشورهاى اروپايى دنبال تحريم عليه ايران هستند. ممکن است به يک قطعنامه‌اى هم برسند اما آنچه تبليغ مى‌شود که ما مى‌خواهيم يک تحريم شديد عليه ايران انجام دهيم به اعتقاد من يک جنگ روانى است.
وى در پاسخ به اين سوال که از سوى برخى مقامات آمريکايى صحبت از اعمال رژيم تحريم‌ها عليه ايران شده است، گفت: آمريکايى‌ها به صراحت گفته‌اند که مى‌خواهند تحريم را در دو بخش شرکت‌ها و واحدهايى که از ديد آنها ارتباط نظامى دارند و در بخش ديگر نفت اعمال کنند اما آنچه آمريکا ادعا مى‌کند بعيد مى‌دانم بتواند در شوراى امنيت قطعنامه‌اى عليه ايران صادر کند.
عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام همچنين درخصوص چشم‌انداز ٢٠ ساله تصريح کرد: چشم‌انداز بايد تا ١٤٠٤ پياده شود تا کشورى توسعه‌يافته داشته باشيم که اين مساله به لحاظ اقتصادى بسيار مهم است. ما بايد بتوانيم در چارچوب چشم‌انداز به خودکفايى و خوداتکايى برسيم.
وى درباره تهديد به تحريم‌هاى بيشتر از سوى آمريکا و برخى کشورهاى اروپايى گفت: شرکت‌هاى داخلى ما سعى مى‌کنند با توانمندى‌هاى خود توليد کنند و سرمايه‌گذارى خارجى را نيز جذب کنند. به هر حال تحريم‌ها تاکنون بر روى پيشرفت ما تاثير مثبت داشته است.
نظر شما :